Tibbiy biologiya tibbiyot oliygohlari uchun oraliq savollariga javoblar. Hayitov sirojiddin ilhomjon o`gli

Poligen kasalliklar: 
Мультифакториал ёки полиген касалликларни келиб чикишида бир нечта генларни 
мутациялари кузатилиб, уларни ичида 10-15% асосий ген, колганлари (85-90%) ген - 
модификаторлар деб аталади узларининг паталогик таъсирини ташки мухит 
факторларини таъсирида юзага чикаради.
39-savol: Genom kasalliklari belgilari va turlarini izohlang
?
Odamda ayrim normal genlarning mutatsion o’zgarishi natijasida paydo bo’luvchi irsiy 
kasallliklar yaxshi o’rganilgan. Odam-ning autosomalari (jinsiy bo’lmagan xromasomalar) da 
joylashgan genlarning mutatsiyasi oqibatida yuzaga keladigann irsiy kasalliklaar jumlasiga 
quyidagilarni kiritish mumkin:
Sindaktiliya - 
panjalarning tutashib ketishi
; Polidaktiliya - qo’shimcha barmoqlarning hosil 
bo’lishi;

---

Mikrotsefaliya – kalla yuz qismiig g’ayri-tabiiy katta va bosh qismining esa juda kichik 
bo’lishi. Bu kasallikka duchor bo’lgan shaxslar aqli zaif bo’ladilar.
Qayd etilgan jinsiy kasalliklari dominant holatda irsiylanadi. Shuning uchun ularni erta va 
nisbatan osonlik bilan aniqlash mumkin. Bu esa zarur bo’lgan davolash tadbirlarini vaqtida 
boshlash imkoniyatini beradi. Odamda retsessiv mutatsiya oqibatida paydo bo’ladigan gen 
kasalligi turlari ham topilgan va o’rganilgan. Irsiy kasalliklar va belgilarning nasldan-naslga 
o`tishi xromosoma tabiatini puxta o`rganish asosida hal qilindi. Nasldan-naslga o`tadigan 
kasalliklarni rivojlantirmaslik uchun bolalarni jismoniy sog`lomlashtirish, 
ovqat sifatini 
yaxshilash
, 
chiniqtirish
, 
yuqumli kasalliklardan saqlash
, asab kasalliklarini oldini olish 
masalalariga katta e'tibor berish kerak. Genetika fanining rivojlanishi natijasida nasldan-naslga 
o`tadigan kasalliklarni vaqtida aniqlash va oldini olish mumkin bo`ldi. Hozircha tibbiyotda 
anomal gen va xromosomani davolash usullari yo`q. Irsiy kasalliklar organizmda xilma-xil 
xastaliklarni paydo qiladi. Ular asosan kliniko-genetik usullar orqali o`rganiladi, ya'ni avlodlar 
shajarasi tuziladi.