Tili, adabiyoti va folklori instituti, alisher navoiy nomidagi davlat adabiyot muzeyi, urganch davlat universiteti

Yig’i – noyob tuyg’u, / 
5 
ko’ksingga yashir./ = 11 a 
Eng yorug’ kuningga /yaragaydir u./ = 11 b 
Chunki jaranglagan / har qanday kulgu / = 11 b 
Baxtning ifodasi / bo’lolmas axir... /
[1, 149] 
= 11 a 

Keltirilgan to’rtlik “
Baxtning ifodasi”
deb nomlangan. To’rtlikdagi misralar 5 
qatorlik shaklda turgan bo’lsa ham, bu she’r – to’rtlik. Shoir fikrin ta’kidlash 
maqsadida birinchi misrani ikkiga taqsimlab, “ko’ksingga” so’zini ikkinchi misra 
boshiga olib kelgan. Mazkur to’rtlikning har bir misrasi 11 bo’g’indan iborat. 
Turoqlanish tartibi: 
6+5=11
. Sodda vaznda. Nomlanishi: 
6+5 turoqli vaznda 
yozilgan 11 turkumli to’rtlik
. To’rtlikdagi birinchi va to’rtinchi misralar o’zaro, 
ikkinchi va uchinchi misralar o’zaro qofiyalashgan. Qofiyadosh so’zlar: 
yashir – 
axir, u – kulgu
. She’rning qofiyalanish tartibi:
a-b-b-a
. Shakliy jihatdan 
yuqoridagi to’rtliklardan ham turoq, ham qofiyalanish tartibiga ko’ra farq qiladi. 

---

526 
Ko’rinib turganidek, shoir ushbu she’rida barmoq she’riy tizimining 
imkoniyatlaridan yanada kengroq foydalanib, qofiyalanishning o’zgacha shakliga 
murojaat qilmoqda va fikrini ifodalamoqda. Odatda, bunday qofiyalangan holdagi 
she’rlar kam yaratiladi. Buni Ahli Rasul Muhammad ijodida ham kuzatish 
mumkin.
She’r mazmuni atoqli o’zbek shoiri marhum Shavkat Rahmonning:
Ko’p yig’lama, 
og’riydi boshing, 
axir baxtli bo’lmog’imiz shart. 
Yomon bo’lar agar ko’zyoshing 
tugab qolsa, kelgunicha Baxt. 
“Ko’zyoshingni sochma tunlarga,