To sh k en t d a V la t y ur idik institu ti

Oila-nikoh munosabatlari
Nikoh so‘rash va qabul qilish o ‘tgan zamon fe'li yoki kelasi-o‘tgan 
zamon fe'li shaklida boiishi mumkin.
Nikoh ahdnomasi “Nikoh”, “Tazvij”, “Hiba”, “Tamlik” va “Sadaqa” 
so‘zlari vositasida bajariladi.
Musulmonlarning nikohlari aql-hushli balog‘at yoshidagi ikkita ozod 
musulmon erkak yoki bir ikki ayolga guvohlarsiz amalga oshirilmaydi.
Musulmon kishi ustidan kofir guvohlik qila olmaydi. Chunki kofirlar 
musulmonlarning gapini eshitmaydilar.
Bir kishi biror-bir boshqa odamga o ‘zining balog‘atga yetmagan 
qizini turmushga uzatish vazifasini topshirgan holda o ‘sha odamning qizini 
turmushga nikohlashi marosimida uning o ‘zi qizining otasi va yana bitta 
guvoh bo‘lsa bunday nikohga ruxsat etiladi.
Agar qanday majlisda ota bevosita ishtirok etmasa, bu holda nikoh 
marosimini o ‘tkazish mumkin boimaydi.
Erkak kishi o ‘z onasiga, ota va onasi tomonidan b o igan buvilariga 
uylanishi mumkin emas.
0 ‘z qiziga, nabirasiga va undan quyi avlodlariga uylanish mumkin
emas.
Qaynonalariga, yaqinlik qilgan xotinlaming qizlariga ham uylanishi 
ta’qiqlanadi. Ota va bobolaming xotinlariga uylanishi ta'qiqlanadi. 0 ‘z 
o ‘giining xotiniga va nabira keliniga uylanish ham mumkin emas. Qur'oni 
Karimda: “sizlami emizgan va bir ko‘krakni emishgan singillaringizga 
uylanish ta'qiqlanadi” degan oyat mavjud.
Ikki opa-singil bir vaqtning o ‘zida bir kishi nikohida turish yoki bir 
kishi bir vaqtning o ‘zida opa-singillar bilan yaqinlik qilish huquqiga ega 
emas. Bir ayol o ‘z amma, xola yoki qiz jiyanlari bilan bir kishining 
nikohida boiishi mumkin emas.
Erkak kishi bir ayolni va uning oldingi eridan qolgan bu ayol о ‘gay 
qizini nikohiga olsa boiadi.
Kimki bir ayol bilan zino qilsa, unga bu ayolning onasi va qizi 
mahram b o iib qoladi.
Kimki o ‘z xotinini taloq qilgan bo‘lsa toki bu ayolning iddasi 
o ‘tmaguncha uning singlisiga uylanishi mumkin emas.

---

Ma'jusiy dindan boigan ayollarga uylanish mumkin emas.
Ozod kishining cho‘ri ayolga uylanishiga, faqatgina ilojsiz 
holatdagina ruxsat etiladi. Ozod xotinning ustiga cho‘ri ayolni nikohlash 
mumkin emas. Cho‘ri ayol ustidan ozod ayolni nikohlash mumkin. Ozod 
erkak (bir vaqtning o ‘zida) cho‘ri va ozod ayollardan boigan to‘rttasiga 
uylanishi mumkin, undan ortigiga mumkin emas.
Qul erkak ikkitadan ortiq xotin olishi mumkin emas.
Imom Shofi’iy fikricha zinodan homilador boigan ayol turmushga 
chiqsa, uni nikohlash mumkin, lekin homiladan turib unga uylangan 
boisa, poklanish davri o‘tishini kutmay xotini bilan yaqinlik qilishi 
mumkin.
Al-Muqta nikohi shunday nikohki, unda bir erkak bir ayolni 
muayyan muddatga va muayyan mablag ‘ hisobiga lazzatlanish uchun 
nikohga oladi. Al-Muaqqat nikohi ham g ‘ayriqonuniydir.
Agar ayol kishi bir kishi ustidan u kishi menga uylandi deb da'vo 
qilsa va shu da'voni tasdiqlaydigan dalillar keltirsa, qozi bu ayolni o ‘sha 
kishiniki deb e'lon qiladi.
Asir olingan homilador ayolni nikohlash g'ayriqonuniydir.
Kimki, o ‘z joriyasi bilan jinsiy yaqinlik qilgandan keyin uni boshqa 
birovga turmushga bersa bunday nikohga ruxsat etiladi.
Abu Hanifa va Abu Yusuflaming fikrlaricha, shuningdek, bir kishi 
bir ayolning zino qilganini ko‘rib turib unga uylangan boisa, poklanish 
davri oiishini kutmay xotin bilan yaqinlik qilishi mumkin. Muhammad 
(s.a.v.) ham poklanish davrini kutmay turib yaqinlik qilish durust emas, 
deb hisoblaydilar.