To sh k ent te m ir y o ‘l m u h a n d is L a r iin s t it u t I 4 A. E. O d IL x o ‘jayev qurilish materiallari 5340200 «Bino va inshootlar qurilishi»

Tombop yopma k onstru ksiyalar-
jamoat binolari qurilishida strapila 
to‘sin, plita, panel sifatida ishlatiladi. Strapila ustunlari va to‘sinlari M300 
og‘ir va yengil betondan 6 m. uzunlikda bir nishabli tayyorlanadi. Tombop 
yopma panellar va plitalar M200-M300 markali og‘ir va yengil betondan 
yassi va qobirg‘ali tiplarda (uzunligi 6 m, eni esa 1,5-3 m.) tayyorlanadi. 
Tombop yopma plitalaming qobirg‘alari ichki va tashqi tomonlarga 
bo‘rtma bo‘ladi. Tashqariga bo‘rttirilgan qobirg‘a baland bo'lmay, ustiga 
choklami berkitishga mo‘ljallangan maxsus temirbeton yopma qobirg‘ali 
plitalar kiydirishga moMjallangan. Tombop bunday yig‘ma temirbeton 
konstruksiya choklardan suvning sizib kirishining oldini oladi.
Z inapoya konstruksiyalariga 
— zina pillapoyalari, maydonchalar, 
yarim maydonchali pillapoyalari kiradi (7.1-rasm). Zina pillapoyalari 
murakkab shakldagi konstruksiya hisoblanadi, armatura karkaslari va 
to‘rlari bilan armaturalanadi. Zina maydonchalari va pillapoyalar M200 
va M300 markali og‘ir va yengil betonlardan tayyorlanadi, yuzasi keramik 
plitkalar bilan qoplanishi mumkin. Zina konstruksiyalari o ‘lchamlari 
binolarning tipi va seriyasidan kelib chiqib ishlab chiqariladi. Zina 
pillapoyasi va maydonchalarini zavodda hududida yaxlit holda ham ishlab 
chiqarish mumkin
Jamoat binolari qurilishida turli maqsadlarga mo‘ljallangan buyumlar
- sanitariya-texnika va ventilatsiya bloklari, isitish panellari, sanitariya- 
texnika kabinalari va shu kabilar ishlatiladi.
7.2.2. Sanoat binolari uchun konstruksiyalar
Sanoat binolari qurilishida temirbeton poydevor, ustun, to‘sin, ferma, 
arka, qavatlararo va tombop plitalar va shu kabilar ishlatiladi.
101

---

Yer osti q ism i k onstruksiyalariga 
- poydevor bloklari, ustunga 
mo‘Ijal-langan poydevorlar (boshmoqlar) va shu kabilar kiradi.
Poydevor bloklari va to 'sin la ri M 200-M 400 o g ‘ir betondan 
tayyorlanadi. To‘sinlar ko‘ndalang kesimi trapetsiya yoki tavr shaklida, 
kesimining balandligi 400-600 mm., uzunligi 4,3 va 11,96 m. bo‘ladi. 
To‘sinlar avvaldan taranglangan armatura bilan armaturalangan holda 
ishlab chiqariladi. Ustunlar o ‘matiladigan poydevorlar tagining o ‘Ichami 2 
m. gacha va balandligi 1 m .gachaM 150-M 300og‘ir betondan tayyorlanadi. 
Poydevor markazida ustun o ‘matish uchun chuqurcha armatura karkasi 
bilan ta’minlanadi (7.2-rasm).