Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti korporativ boshqaruv fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI


KORPORATIV BOSHQARUV FAKULTETI

“Jahon iqtisodiyoti” kafedrasi

“Ro’yxatga olindi”
“Korporativ boshqaruv” fakulteti
____________________
“_____” ___________ 2021yil

“Ro’yxatga olindi”
“Jahon iqtisodiyoti” kafedrasi
____________________
“_____” ___________ 2021yil

“MILLIY VA JAHON IQTISODIYOTI”

fanidan

“Jahon xo’jaligining tabiiy resurslari va undan foydalanishning oqilona yo’llari”mavzusidagi

KURS ISHI



BAJARDI: 5231100 – “Jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar” ta’lim yo’nalishining 3-kurs, MO-54-guruhi talabasi Bahromov Jamshid


ILMIY RAHBAR: “Jahon iqtisodiyoti” kafedrasi ………Sobitova SH.


Toshkent-2021


Mundarija
Kirish……………………………………………………….….3
1.Jahon xo’jaligining tabiiy resurslari va ularning tasnifi………………….........................................................4-16
2.Dunyoning tabiiy resurslari va ulardan foydalaish .....16-21
3.Yer, suv resurslari va ulardan foydalanish muammolari………………………………………………21-24
4.Dunyo okeani resurslari……………………………......24-30
Xulosa……………………………………………………..30-32
Foydalanilgan adabiyotlar……………………………….32-33


Kirish
Mavzuning dolzarbligi.Jahon xo’jaligining tabiiy resurslari inson va boshqa tirik mavjudotlarning hayotiy ehtiyojlarini qondirish uchun ishlatiladi. Bu hisobga olinadigan muhim jihatdir, chunki tabiiy boyliklar haqida gap ketganda, biz buni unutamiz millionlab tirik mavjudotlar mavjud, ular ham biz kabi yashashga muhtoj. Iqtisodiy nuqtai nazardan, ushbu resurslar yirik shaharlarni rivojlantirish, farovonlik kafolatlangan va jamiyatni yaxshilash imkoniyatiga ega bo'lish uchun juda muhimdir.
Tabiiy resurslar bir-biridan mustaqil ravishda mavjud bo'lishi mumkin. Ulardan ba'zilari kamroq foydalanish mumkin va ularni qazib olish uchun inson texnologiyasi talab etiladi. Masalan, neft bu uni qazib olish uchun texnikani talab qiladigan tabiiy resursdir. Suv uni qazib olishda tabiiy va osonlik bilan mavjud bo'lgan tabiiy resursning yorqin namunasidir. Metall rudalarni qazib olish ancha qiyin, ammo ular baribir texnologiya va qurilish uchun katta ahamiyatga ega.
Bugungi kunda hayot ritmini o'zimiz bilgan holda saqlash uchun juda ko'p manbalar mavjud. Ushbu resurslarning barchasi tabiiy emas. Ba'zi sun'iylar ham bor, ular ham teng yoki hayot uchun zarurdir.
Jamiyat uchun ahamiyati jihatidan tabiiy resurslar orqa fonda ko'rinishi mumkin. Masalan, energiya resurslari muhimroq deb o'ylash oson. Ammo, agar siz turli xil turdagi manbalar va ularning kelib chiqishi yoki shakllanishi haqida ma'lumot qidirsangiz, tabiiy resurslarning biz uchun ahamiyatini bilib olasiz.
Ularning muhimligining birinchi sababi shu ular hayotning bugungi kunda biz bilganidek rivojlanishi uchun zarurdir. Masalan, suv va havo tabiatning elementlari bo'lib, ular ko'p narsalar uchun ishlatilishi mumkin. Ayni paytda, qayta tiklanadigan energiya manbalari energiya ishlab chiqarish uchun ushbu manbalardan foydalanishimiz mumkin.Aynan ushbu resurslardan ma'lum xom ashyo va energiya ishlab chiqarish mumkin. Biz transport, elektr energiyasi yoki sanoat uchun bu resurslardan foydalanamiz. Ushbu manbalar bizning hozirgi turmush tarzimizdan bahramand bo'lishimiz uchun asosdir.
O’zbekistonda demokratik jamiyat qurish insonning tabiatga munosabatini o’zgartirishni, ekologik manfaatlarni iqtisodiyijtimoiy manfaatlar bilan tenglashtirishni, insonning tabiatga nisbatan mas’uliyatini oshirishni talab etadi. Respublikada mustaqillik yillarida ekologik – iqtisodiy tadbirlar tizimini amalga oshirishga muhim ahamiyat berilmoqda. Bu tizim amalga oshirayotgan iqtisodiy islohotlarning ajralmas tarkibiy qismi bo’lishi zarur. SHu sababdan tabiatdan foydalanish va uni muhofaza qilishning ilmiy asoslangan iqtisodiy mexanizmiga ega bo’lish va uni xo’jalik amaliyotida samarali qo’llash g’oyat muhimdir. Zamonaviy mutaxassislar, birinchi navbatda iqtisodchilar tabiiy– ekologik fikrlashga ega bo’lishlari, o’z faoliyatlarida tabiatdan oqilona foydalanish va muhofaza qilish uslublarini qo’llab tabiatga zararli ta’sir ko’rsatishning oldini olishlari, ekologik bexatar qaror qabul qilishlari lozim. Iqtisodchilar va zamonaviy ishlab chiqarishning boshqa malakali mutaxassislar o’zlarining har bir professional harakatlarini ekologik baholashlari kerak. O’zbekistonda atrof muhitni muhofaza qilish milliy harakat rejasi va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va tabiat muhofazasi bo’yicha mo’ljallangan Davlat dasturi amalga oshirilayotgan hozirgi paytda bunday olib borilayotgan bunday tadqiqotlarga talab katta.