Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva
Samarali korporativ madaniyat va uning
Yüklə 3,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
8.3. Samarali korporativ madaniyat va uning
boshqaruv tizimini baholash Samaradorlik turli tizimlar, jarayonlar, hodisalarning ishlashining nisbiy natijasini tavsiflaydi. Turli iqtisodchilar va olimlarning samara- dorligi tizimning samaradorligi va intensivligi, maqsadga erishish da- rajasi, tizimni tashkil etish darajasi, ishlab chiqarish xarajatlari bilan taqqoslashda samaradorlik darajasi va boshqalar tushuniladi. Nazariyani rivojlantirishda muayyan yutuqlarga qaramasdan, ishlab chiqarishning turli darajalarida va boshqaruv sohalarida, ayniqsa, ish- lab chiqarishni boshqarish sohasida, xususan, korporativ madaniyatda samaradorlik toifasi va uni aniqlash usullari haqida aniq bir tasavvur yo‘q. Amalda boshqaruv tizimining alohida elementlari (ajralmas qismi tashkiliy madaniyat) ko‘p hollarda sifat ko‘rsatkichlari bo‘yicha bir qator miqdoriy ko‘rsatkichlarni qo‘llash o‘zaro bog‘liq parametr- larni aniqlashning eng qiyin muammosi va ularning korrelatsiyasini ta’minlash ko‘rsatkichlari bilan bog‘liq. Agar korporativ madaniyat samaradorligi haqida gapiradigan bo‘lsak, darhol uni aniqlash masalasi paydo bo‘ladi. Qaysi madaniyat- ni samarali deb atash mumkin, samarali madaniyatning alomatlari bormi? Ushbu savollar bilan AQSHning eng yirik boshqaruv konsalt- ing korxonasi McKinsey end Co (McKinsey va Company) qiziqdi. Korxona maslahatchilari yuqori mahsuldorlik darajasi yuqori bo‘lgan tashkilotlarda tadqiqotlar olib bordilar. Piter va Watermanning tadqiqotlari tashkilotning ustunligining sabablari bilan bog‘liq. Ularn- ing dastlabki natijalari juda yaxshi deb hisoblaydigan bir qator korxon- alarni aniqladi. Ular orasida mashhur bo‘lganlar bor edi: raqamli uskunalar, Emerson elektr, Hewlett-Packard, IBM, Procter & Gamble, Texas Instruments va boshqalar. 122 Shundan so‘ng, ular korxonani muvaffaqiyatga olib kelgan bu xususiyatlarni tashkiliy jihatdan samarali deb hisoblagan ma’lum bir qator xususiyatlarni keltirib chiqardi. Ular kabi samarali bo‘lishni ista- gan korxonalar eng yaxshi xususiyatlarni nusxalash va ularni korpora- tiv madaniyatiga joylashtirish uchun taklif qilingan. Ushbu tadqiqotlar asosida albatta, muvaffaqiyatli korxonaning madaniyati bir qator xususiyatlarga ega bo‘lishi kerak degan xulosaga kelish mumkin: – bu qimmatli bo‘lishi kerak va korxonaning barcha xatti- harakatlari unga yuqori savdo, past xarajatlar va boshqalar shaklida qiymat qo‘shishi kerak; – madaniyat kamdan kam hollarda bo‘lishi kerak, ya’ni ko‘pgina boshqa firmalarning madaniyati bilan bog‘liq bo‘lmagan belgilar va xususiyatlarga ega bo‘lishi kerak; – madaniyat noyob bo‘lishi kerak; – korxona boshqa bir korxonaning madaniyatini aniq nusxalashga harakat qilib, yuqori muvaffaqiyatga erisha olmaydi. Yuqoridagi qoidalar juda muhimdir. Samarali korporativ madani- yatni rivojlantirish bo‘yicha tadqiqotlar o‘tkazish va tavsiyalar ishlab chiqishda samaradorlikka ta’sir qiluvchi madaniyatning ba’zi muhim jihatlari aniqlanishi mumkin; madaniyatni boshqarishning yetishmasli- gi, uning rivojlanish dasturida noto‘g‘ri hisob-kitoblar bilan bog‘liq xatolarni qayd etish, salbiy shakllangan madaniyatni o‘zgartirishning mumkin bo‘lgan yo‘llarini ko‘rsatish. Samarali korporativ madaniyatga bag‘ishlangan ishlar deyarli yo‘q. Yüklə 3,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|