Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva

 
“Korporativ madaniyat to‘g‘risidagi nizom”
Reglament korporativ madaniyatni shakllantirish va rivojlantirish-
ning quyidagi jihatlarini qamrab olishi mumkin: 
1. Umumiy qoidalar. 
Rivojlanish, muvofiqlashtirish va tasdiqlash qoidalari. 
Qayta ko‘rib chiqish tartibi. 
Asosiy tushunchalar. 
2. Korxonadagi korporativ madaniyat. 
Boshqaruv tizimida korporativ madaniyatning o‘rni. 
Korporativ madaniyatni ko‘rish. 
Korporativ madaniyat muvaffaqiyatining asosiy omillari. 
Korporativ madaniyat elementlari. 
Korporativ madaniyat tamoyillari. 
Korporativ madaniyat vazifalari. 
Korporativ madaniyatni shakllantirishga ta’sir qiluvchi omillar. 
3. Korxonadagi korporativ madaniyatni rasmiylashtirish va 
rivojlantirish qoidalari. 
–
Korporativ madaniyatni rasmiylashtirish va rivojlantirishning aso-
siy yo‘nalishlari. 
–
Korporativ madaniyatni rasmiylashtirish va rivojlantirish tartibi. 
–
Korporativ madaniyatni rivojlantirishga bevosita hissa qo‘shadigan 
birliklar. 
–
Korporativ madaniyatning asosiy elementlarini tartibga soluvchi hu-
jjatlar. 
4. Korxonadagi korporativ madaniyatni baholash (ushbu bo‘lim 
korporativ madaniyatni joriy qilish samaradorligining asosiy ko‘rsat-
kichlarini, uning rivojlanish jarayonini baholash tartibini, baholash 
chastotasini tartibga soladi). 

---

61 
5. Mas’uliyat (ushbu bo‘limda reglament qoidalariga rioya qilish 
va ijro etilishini nazorat qilish uchun javobgarlik masalalari yoritilgan 
bo‘lishi kerak).
 
“Korporativ axloq kodeksi”
“Korporativ axloq kodeksi” – bu turli bo‘limlarni, qoidalar korx-
onaning biznes yuritish psixologiyasining shaxsiy tasviri o‘z ichiga ol-
ishi mumkin bo‘lgan hujjatdir. Unda ichki va tashqi muhit bilan 
munosabatlar siyosatini tartibga soluvchi bo‘lim alohida o‘rin egallashi 
kerak. Misol uchun, aksiyadorlar bilan samarali shaxslararo aloqalarni 
shakllantirish uchun hamkasblar, rahbarlar va subordinatorlar 
o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni, biznes va mijozlar bo‘yicha biznes 
sheriklari bilan munosabatlarni, shuningdek, aloqa o‘rnatish siyosatini 
tartibga solish o‘rinli bo‘ladi. 
Albatta, yuqorida keltirilgan bo‘limlar reglament tuzilmasiga ki-
ritilishi tavsiya etiladi, ammo agar menejerlar har qanday yo‘nalishni 
qo‘shimcha ravishda ta’kidlash kerak deb hisoblasalar, bu faqat hujjat-
ning mazmunli qismini yaxshilaydi, shuning uchun ularning ushbu so-
haga bo‘lgan qiziqishi korxonada xodimlar tomonidan sodir 
bo‘layotgan voqealarni tushunish darajasini oshiradi.
Shunday qilib, korporativ madaniyatning istalgan modelini 
shakllantirish jarayonining asosiy bosqichlarini ajratib ko‘rsatish 
mumkin: 
1. Mavjud va kerakli modellar va korporativ madaniyatni ko‘rish 
o‘rtasidagi farqlarni aniqlash maqsadida allaqachon tashkil etilgan 
korporativ madaniyat, korporativ qadriyatlar, xatti-harakatlar va kom-
munikatsiyalarni tashxislash. 
2. Korporativ madaniyatning strategik yo‘nalishini va korxonaning 
o‘zgarishlarni qo‘llab-quvvatlash qobiliyatini aniqlash, “tuzoqlarni” 
aniqlash va ushbu muammolarni bartaraf etish yo‘llarini ishlab chiqish. 
3. Korporativ madaniyat va uning asosiy elementlarini tartibga 
solish. 
4. Korxona xodimlarining e’lon qilingan qadriyatlari va xulq-atvor 
normalarini shakllantirish, rivojlantirish va mustahkamlashga qaratil-
gan korporativ tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish. 

---

62 
5. Kerakli korporativ madaniyat modelini amalga oshirishning sa-
maradorligini (muvaffaqiyatini) baholash va tashkiliy o‘zgarish 
dasturiga zarur o‘zgarishlar kiritish.