Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva

Shaxs madaniyati.
Shaxs madaniyati mutaxassisning xususiy pro-
fessional vazifalarni mazmunli hal qilishi, jamiyatning shartlari va tal-
ablariga sezgir javob berishi, ilm-fanga asoslangan texnika va yuqori 
texnologiyalarga qanchalik ega ekanligi, unda yangi tuyg‘u qay dara-
jada rivojlanganligi, jamiyatning rivojlanish sur’atlaridan “orqada 
qolmaslik” qobiliyati, shu bilan birga, bu fazilatlar umuminsoniy ustu-
vorlikni tushunish va boshqalar.
Shaxs madaniyati:
– tashkilotni boshqarishda qadriyatlar va texnologiyalarni ishlab 
chiqish, uzatish, yaratishga qaratilgan turli xil boshqaruv faoliyatida 
shaxsni ijodiy o‘z-o‘zini anglashning o‘lchovi va usuli;

---

71 
– boshqaruvning muayyan vazifalarini hal qilishda obyektiv 
boshqaruv funksiyalarini amalga oshirish bo‘yicha rahbarning faoliya-
tini takomillashtirish o‘lchovi;
– mutaxassisning o‘z faoliyatiga munosabati, uning mohiyatini 
tushunish, uning roli va boshqaruvdagi o‘rni, boshqaruv faoliyati uslu-
bi, muloqot, xatti-harakatlar, o‘zini yaxshilashga bo‘lgan munosabati;
– muayyan professional hodisa sifatida, u mutaxassisning insoniyat 
boshqaruv tajribasini, uning malakasi darajasini, shaxsning rivojlanish 
darajasini aniq rahbar sifatida uning faoliyatini uzluksiz takomillash-
tirish istagini egallash darajasini anglatadi.
Boshqaruv nazariyasi to‘rtta asosiy funksiyaga ega: marketing, re-
jalashtirish, tashkil etish, tartibga solish va nazorat qilish. Bundan 
tashqari, ularning barchasi ikkita umumiy xususiyatga ega - qaror 
qabul qilish va muloqotni talab qiladi. Shu munosabat bilan, boshqaruv 
madaniyatini muvaffaqiyatli amalga oshirish shartlaridan biri, uning 
faoliyati davomida rivojlanib boradigan va unga mosligini aniqlay-
digan shaxsning tegishli qobiliyatlari mavjudligi hisoblanadi. Qobili-
yatlar – bu shaxsning muayyan faoliyat talablariga muvofiqligi dara-
jasi, bu turdagi faoliyatning shaxsiyati uchun talablarning tuzilishi or-
qali boshqalar bilan bir xil sifatlarning mumkin bo‘lgan kombi-
natsiyasini hisobga olgan holda aniqlanadi. Turli faoliyatni amalga 
oshirishning muvaffaqiyati uchun asos sifatida umumiy qobiliyatlar 
ham mavjud: samaradorlik, qat’iyatlilik, faoliyat, kommunikativlik, 
yetakchilik (tashkiliy qobiliyat) va boshqalar. Muayyan faoliyatni 
amalga oshirishda muvaffaqiyatning asosi sifatida maxsus (profession-
al) qobiliyat.