Toshkent davlat transport universiteti «materialshunoslik va mashinasozlik» kafedrasi «mashina va mexanizmlar nazariyasi. Mashina detallari»

U
ni reduktorda tishlar sonlari:
tezyurar pog’onadagi 
z
1
, z
2
orqali 
𝑈
1
=
𝑧
2
𝑧
1
ni,
oraliq pog’onadagi 
z
3
, z
4 
orqali 
𝑈
2
=
𝑧
4
𝑧
3
ni,

---

sekinyurar pog`onadagi 
z
5
, z
6
 
orqali 
𝑈
3
=
𝑧
6
𝑧
5
ni topamiz (for.1).
Ilashish modullarini 
𝑚
𝑡
1
=
2𝑎
𝜔1
𝑧
1
+ 𝑧
2
;
𝑚
𝑡
2
=
2𝑎
𝜔2
𝑧
3
+ 𝑧
4
;
𝑚
𝑡
3
=
2𝑎
𝜔3
𝑧
5
+ 𝑧
6
formulalar orqali topamiz(for.2).
Bo’luvchi diametrlarni 
𝑑
1
= 𝑚
𝑡
1
𝑧
1
;
𝑑
2
= 𝑚
𝑡
1
𝑧
2
;
𝑑
3
= 𝑚
𝑡
2
𝑧
3
;
𝑑
4
= 𝑚
𝑡
2
𝑧
4
;
𝑑
5
= 𝑚
𝑡
3
𝑧
5
;
𝑑
6
= 𝑚
𝑡
3
𝑧
6
formulalar yordamida topamiz (for.3). 
Tishli g’ildirakning tag qismidagi diametrlari quyidagi formulalar orqali topamiz (for.4). 
𝑑
𝑓
1
= 𝑑
1
− 2,5𝑚
𝑡
1
;
𝑑
𝑓
2
= 𝑑
2
− 2,5𝑚
𝑡
1
;
;
5
,
2
2
3
3
t
f
m
d
d
−
=
𝑑
𝑓
4
= 𝑑
4
−
2,5𝑚
𝑡
2
;
𝑑
𝑓
5
= 𝑑
5
− 2,5𝑚
𝑡
3
;
𝑑
𝑓
6
= 𝑑
6
− 2,5𝑚
𝑡
3
Tishli g’ildirakning tashqarisidan o’tgan diametrlari quyidagicha topiladi(for.5). 
𝑑
𝑎
1
= 𝑑
1
+ 2𝑚
𝑡
1
;
𝑑
𝑎
2
= 𝑑
2
+ 2𝑚
𝑡
1
;
𝑑
𝑎
3
= 𝑑
3
+ 2𝑚
𝑡
2
;
𝑑
𝑎
4
= 𝑑
4
+ 2𝑚
𝑡
2
;
𝑑
𝑎
5
= 𝑑
5
+ 2𝑚
𝑡
3
;
𝑑
𝑎
6
= 𝑑
6
+ 2𝑚
𝑡
3
Ishni olib borish tartibi 
1.
O`rganilayotgan reduktorning chizmasini hamda kinematik sxemasi(shakli)ni chizish va 
uning turini aniqlash, reduktorlarning qutichasi hamda qismlari bilan tanishish va ularni aniqlash, 
o`rganish, chizmaning o`ziga xosligidan detallarning nomlari, materiallari va soni aniqlanadi (1-
jadvalni to’ldirish).
2.
Reduktorning qutichasini bo`laklarga ajratib, (buning uchun biriktirib turgan boltlarni 
bo`shatish kerak) detal va ularning nomlarini bilish va tuzilishini o`rganish kerak.
3.
Reduktorning gabarit o`lchamlarini va boshqa o`lchamlarini 2-jadvalda so`ralga 
ma`lumotlarga asosan to`ldirish kerak. 
4.
Tishli uzatmaga tegishli bo`lgan shesternya va g`ildirak asosiy o`lchamlari, o`lchov yo`li va 
hisoblash asosida 3-jadvalda so’ralgan ma`lumotlarga asosan to`ldirish kerak. Bu ma`lumotlar (1), 
(2), (3), (4), (5) formulalarda keltirilgan.
5.
Reduktorning kinematik sxemasi chizilsin va asosiy o`lchamlari aniqlanib chizmada 
ko`rsatilsin. Quyidagilar o`lchanadi: juft g`ildiraklarinig markazlararo masofasi, shesternya va 
g`ildiraklar eni, vallarning diametrlari, shestarnya va g`ildiraklarning tishlarining kallagidan o`tgan 
diametrlari, shesternya va g`ildiraklar tishlarining soni hisoblanadi. 
6.
O`lchov va hisob yo`li bilan topilgam qiymatlar yordamida 1-2-3-jadvallar to`ldiriladi. 
Shakl
. Uch pog`onali reduktorning kinematik sxemasi. 

---

Chizilgan reduktor va uning asosiy detallari haqida ma’lumot 
Reduktor turi: