Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti buxoro

Hizb at-tahrir. 
Hizb at-tahrir 1952 yili Quddus shahrida falastinlik ilohiyotchi 
Taqiy ad-din an-Nabahoniy (1909-1979) tomonidan asos solingan diniy-siyosiy 
partiya. U Hayfada tug’ilib o’sgan, Qohiradagi «al-Azhar» universitetida ta’lim 
olgan.
Partiyaning asosiy maqsadi – avval arab davlatlari miqyosida, keyin islom 
dunyosi miqyosida va nihoyat jahon miqyosida xalifalik shaklidagi islom davlatini 
tuzish. Ularning asosiy da’vosi – Mustafo Kamol Otaturk tomonidan 1924 yili 
usmoniy xalifa ikkinchi Abd al-Majid (1922-1924) xalifalikdan g’ayriqonuniy 
chetlatilgani bo’ldi. Davlat diniy-islomiy qonunlar asosida xalifa tomonidan idora 
etilishi lozim. Partiya dasturi 187 banddan iborat bo’lib, asosiy maqsadi – 
hokimiyatga erishish. Bundagi asosiy yo’l – islomiy fikrlovchi shaxslarni 
shakllantirish. Ularga islomiy ta’lim-tarbiya berish ikki bosqichdan iborat: 1) u 
bilan islom ta’limotini o’rgatish yo’lida madaniy-ma’rifiy ishlar olib borish; 2) 
siyosiy faoliyatga tortish.
Maqsadga erishish uchun kurash uch bosqichdan iborat: 

---

95
-
G’oyaviy-fikriy kurash; 
-
jamiyatda g’oyaviy inqilobni amalga oshirish; 
-
hokimiyatga faqatgina umma-jamoaning to’liq roziligidan so’ng kelish.
Hizb at-tahrir tarafdorlari ko’pgina musulmon davlatlari, jumladan, Tunis, Iroq, 
Jazoir, Sudan, Yaman va boshqalarda o’z faoliyatlarini yashirin olib bormoqdalar. 
Uning hozirgi kundagi rahbari Abd al-Qadim az-Zallumdir.
Hizb at-tahrir tuzilish jihatidan piramida shaklidadir. Har bir guruh (
halqa
) 
alohida-alohida bo’lib, 5-6 kishidan iborat. Guruhlarning o’quv ishiga 
mushrif
rahbarlik qiladi. Undan tashqari guruhda yana bir rahbar – 
amir
bo’lib, u 
mushrifga
mashg’ulotlarni o’tkazishda bevosita yordam ko’rsatadi. 
Mushrif
bir vaqtning 
o’zida bir necha guruhda ta’lim ishlarini olib borishi mumkin. O’qish davomida 
tinglovchilar diniy mavzudagi mashg’ulotlar bilan birga siyosiy, jumladan, 
musulmon davlatlarida sodir bo’layotgan voqealarni diqqat bilan o’rganadilar.
O’zbekiston hududida 1992 yildan boshlab partiyaning boshlang’ich 
bo’linmalari tashkil etila boshlagan. Partiya safiga kiruvchilar o’z partiyalari 
haqidagi ma’lumotlarni hech qachon oshkor etmaslikka o’z 
mushrifi
buyurgan 
vazifalarni so’zsiz bajarishga Qur’on bilan qasam ichadilar. Partiya mutasaddilari 
o’z tarafdorlarini ko’proq ziyolilar, ilmiy xodimlar, talaba yoshlar orasidan 
qidiradilar.
Yetarli ta’lim olgan shaxslar keyinchalik o’zlari mustaqil guruh tuzishlari 
lozim. Tahrirchilarning ta’limi bosqichma-bosqich olib boriladi. Birinchi 
bosqichda «Islom nizomi» va «Izzat va sharaf sari» kitoblari bo’yicha o’qitiladi, 
«al-Va’y» jurnalidagi ma’lumotlar muhokama qilinadi. Keyingi bosqichlarda 
«Demokratiya – kufr nizomi», «Siyosiy ong», «Xalifalikning tugatilishi», «Hizb 
at-tahrir tushunchalari», «Islomiy da’vatni yoyish vazifalari va sifatlari» kabi 
kitoblari o’qitiladi. Bu adabiyotlar partiya manfaatlarini ko’zlab, Qur’on oyatlari 
va hadislarni noto’g’ri talqin qilib, dindorlar ongiga ta’sir qilish mo’ljallangan. 
Ushbu nashrlar dindorlarni siyosiylashtirilgan islomga targ’ib etib, ularni 
fuqaroviy bo’ysunmaslikka va muomaladagi umumiy qoidalarni inkor etishga 
chaqiradi.
Hozirgi zamon islom ulamolari – Yusuf Qarzoviy, Sayyid Muhammad at-
Tantoviy, Nosir ad-din al-Alboniylar Hizb at-tahrirni ohod hadislarga, qabr 
azobiga, sirot ko’prigiga ishonmasliklari uchun ularni Ahl as-sunna va-l-jamo’a 
safidan chiqqan deb hisoblaydilar.