Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti buxoro

Mavzu bo’yicha savollar: 
1.
Qur’oni Karim qachon nozil bo’la boshladi? 
2.
Qur’on nozil bo’lish davriga ko’ra qanday qismlarga bo’linadi? 
3.
Qur’on qachon yaxlit kitob shakliga keltirildi? 
4.
Qur’on qanday qism va bo’limlardan iborat? 
5.
Qur’onning jamlanishi kimlar tomonidan amalga oshirildi? 
6.
Toshkentdagi «Usmon Mushafi» haqida nima bilasiz? 
7.
Hadis, xabar, sunna deganda nimani tushunasiz? 
8.
Hadislar qachondan boshlab yozila boshlandi? 
9.
Eng mashhur muhaddislar kimlar? 
10.
Qanday hadis to’plamlarini bilasiz? 
11.
Qanday hadis turlarini bilasiz? 
12.
Imom al-Buxoriy kim bo’lgan? 

---

86
 
9-MAVZU: 
VIJDON ERKINLIGI VA DINIY TASHKILOTLAR 
REJA: 
1.
Vijdon erkinligi tushunchasining mazmuni. 
2.
Vijdon erkinligi – umuminsoniy qadriyat sifatida. 
3.
Mustaqillik va din. 
Tayanch so’z va iboradar: 
Vijdon, erkinlik, e’tiqod, qadriyat, imon,
ma’naviyat, islom, tolerantlik, dunyoviy davlat, diniy davlat, jamiyat, diniy 
konfessiya. 
1. Talabalarga vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar masalasi ijtimoiy hayotda 
muhim va murakkab masala bo’lib kelganligi haqida to’liq ma’lumot berishimiz 
darkor. Chunki uning zamirida shaxsning huquqi, demokratiya, adolatparvarlik va 
insonparvarlik kabi kata ijtimoiy, siyosiy, huquqiy va axloqiy tushunchalar turadi. 
Vijdon erkinligi kishilarning ruhiy olamiga, uning sog’lom va barkamolligiga 
bevosita ta’sir ko’rsatadi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Nizomidan tortib, 
barcha xalqaro xujjat va shartnomalarda, mamlakatlarning konstitutsiya va 
qonunlarida vijdon erkinligi masalasi o’z ifodasini topgan. 1948 yilda qabul 
qilingan inson huquqlari umumiy dekloratsiyasiga muvofiq har bir inson fikrlash, 
vijdon va din erkinligi huquqiga ega. Bu huquq o’z dini yoki e’tiqodini 
o’zgartirish erkinligi, o’z dini yoki e’tiqodiga o’zicha, shuningdek boshqalar bilan 
birgalikda amal qilish kafolatini, ibodat qilishda va diniy marosimlarda yakka 
tartibda va odamlar orasida birga qatnashish erkinligini o’z ichiga oladi. 
Vijdon erkinligi – har bir inson o’zi hoxlagan dinga e’tiqod qilishi yoki xech 
qaysi dinga e’tiqod kilmasligi va dinga nisbatan betaraf bo’lishi, shuningdek, dinga 
qarshi bo’lishligi bilan ifodalanadi. Vijdon erkinligi fuqarolarning u yoki bu dinga 
e’tiqod qilish yoki xech qanday dinga e’tiqod qilmaslik huquqidir. 
Vijdon erkinligi dinga ishonuvchilarni majburan o’z e’tiqodlaridan qaytarib, 
dinni ma’muriy tarzda taqiqlab qo’yishning har qanday nazariy va amaliy 
ko’rinishlariga chek qo’yadi. Shuningdek, u jamiyatdagi barcha dinlar, diniy 
tashkilotlar va diniy birlashmalar, turli dinga e’tiqod qiluvchi kishilarni teng 
huquqli deb biladi, biror bir dinni boshka dinlardan imtiyozli qilib qo’ymaydi. 
SHu bilan birga jamiyatda ilmiy dunyoqarashning qaror topishini vijdon 
erkinligining amalda namoyon bo’lish belgilaridan biri deb hisoblanadi. 
Vijdon erkinligining kafolatlari ko’p qirralidir. Ularga O’zbekiston 
Respublikasining “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to’g’risida”gi qonunida 
ta’rif berilgan. Bular: