Toshkent moliya instituti “Audit” kafedrasi

qaramasdan, auditorlar o’z xizmat vazifalarini amalga oshirish chog’ida yuqorida sanab 
utilgan ishlar tartibi va hisob hamda nazorat-tahliliy amaliyotning boshqa sohala-ridan 
foydalanadilar.
Audit
tushunchasi nazorat va taftish tushunchalariga qaraganda kengroq, chunki u 
nafaqat moliyaviy ko’rsatkichlar to’g’riligini tekshirishni, balki xarajatlarni maqbullashti-
rish va qonuniy asosda foydani ko’paytirish maqsadida xo’jalik faoliyatini yaxshilash 
bo’yicha takliflar ishlab chiqishni o’z ichiga oladi. Auditni biznesni o’ziga xos ekspertiza 
qilish deb ta’riflash mumkin. Bunda buxgalteriya hisobi va ichki xo’jalik nazorati shartnoma 
asosida amalga oshirilib, moliya-xo’jalik muomalalarining qonunchilikka muvofiqligi 
tekshiriladi (ya’ni hisobot ko’rsatkichlarining haqqoniyligi nazorat qilinadi). Shuningdek, 
noo’rin xarajatlarga yo’l qo’ymaslik maqsadida ekspert konsultatsiyasi o’tkaziladi.
Biznes bo’yicha ekspert vazifalarini bajarish uchun auditor keng bilim, mahorat va 
tajribaga ega bo’lishi lozim.
Bizning mustaqil mamlakatimizda auditning dunyoga kelishi va auditorlik firmalarining 
barpo etilishi asosan, aktsiyadorlik jamiyatlari, qo’shma korxonalar va tijorat banklarining 
tashkil etilishi bilan bog’liq bo’lib, ularning hisobotlari auditor xulosasiz rasmiy maqomga 
ega bo’la olmaydi.
a.
 
Auditorlik faoliyatining mohiyati, maqsadi va vazifalari. 

---

 
Har qanday tushuncha, ayniqsa ilmiy atama o’zining mohiyatini ifodalovchi ta’rifiga ega 
bo’lishi lozim. 
Auditorlik faoliyatining ta’rifi o’zining tarixiy taraqqiyot yo’lida turli manbalarda turlicha 
bayon qilingan. Masalan, professor M. M. To’laxo’jayevaning «O’zbekiston Respublikasida 
Moliyaviy nazorat tizimi» nomli kitobida auditga quyidagicha ta’rif berilgan: 
«audit – bu mustaqil malakali mutaxassislar tomonidan korxonaning moliyaviy hisobotini 
yoki u bilan bog’liq moliyaviy axborotni ushbu hisobot yoki axborotning qonun va boshqa normativ 
hujjatlarga muvofiqlik darajasi to’g’risi-da xulosa chiqarish maqsadida tadqiq etilishidir».