Toshkent moliya instituti “Audit” kafedrasi

belgilangan qaysidir ko’rsatkichga mutanosib ravishda alohida mahsulot turlari o’rtasida 
taqsimlanadi. Qanday ko’rsatkichga mutanosib taqsimlash usulini har bir korxona tarmoq 
xususiyatidan kelib chiqib mustaqil aniqlaydi. Masalan, sanoatda mutanosib taqsimlash 
ko’rsatkichi sifatida quyidagilar qo’llaniladi: 
*
 
 asosiy ish haqi; 
*
 
 qurilmalarni saqlash va ishlatish uchun qilinadigan smeta (normativ) xarajatlar; 
*
 
 mahsulot massasi va hajmi; 
*
 
 ishchilar tomonidan ishlangan kishi-soatlar; 
*
 
 qurilmalarning mashina-soatlar soni.
Auditorning vazifasi korxona hisob siyosatida qabul qilingan va amalda 
qo’llanilayotgan bilvosita sarflarni taqsimlash usulining to’g’riligini tasdiqlashdan iborat.

---

Bir necha turdagi faoliyat bilan shug’ullanuvchi (har xil mahsulot ishlab chiqaruvchi) 
korxonalar bilvosita xarajatlarini ular o’rtasida taqsimlamaydigan holatlar auditorlik 
amaliyotida tez-tez uchrab turadi. Bunday hollarda har xil mahsulotlar tannarxlarining buzib 
ko’rsatilish hollari sodir bo’ladi, haqiqiy moliyaviy natijalar yashiriladi.
 
15.6.Tugallanmagan ishlab chiqarishni tekshirish 
№4-«Tovar-moddiy zahiralar» nomli BHMS ga muvofiq tugallanmagan ishlab 
chiqarish, ish va xizmat ko’rinishidagi korxona aktivlari ham tovar- moddiy zahiralar bo’lib 
hisoblanadi.
Tugallanmagan ishlab chiqarishlarga ishlab chiqarish jarayonining barcha texnologik 
bosqichlaridan o’tmagan mahsulotlar hamda komplektlanmagan, sinovdan va texnik 
qabuldan o’tmagan buyumlar kiradi.
Tugallanmagan ishlab chiqarishni baholashning turli usullari mavjud:haqiqiy o’lchov,