Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment
Yangilik kiritishlar institutsional tuzilmasidagi xatarli
Yüklə 1,22 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.2.Kompaniyaning har tomonlama rivojlanish strategiyasi
|
Yangilik kiritishlar institutsional tuzilmasidagi xatarli
sarmoyalar 42 Kelajakdagi innovatsion tashkilotlarning rivojlanish qonuniyatlari XXI asr iqtisodiyotini tadrijiy-institutsional iqtisodiyot kabi tavsiflash imkonini beradi. Avtonom bo‘linmalarni, bozorga xos raqobat munosabatlarining mustaqil ishtirokchilarini birlashtirish usullari serqirra va yuksak samaralidir. Bu holat shu bilan izohlanadiki, markazlashtirilgan boshqaruv va bozor mexanizmi o‘zaro bir- birini to‘ldiradi va sa‘y-harakatlarning birlashuvi natijasida sinergetik samarani vujudga keltiradi. Markazlashtirilgan model yangi bozor va yangi sohalarga kirib borishda katta samara bergani holda tor ixtisoslashuv uchun markazlashtirilmagan modelni qo‘llash afzalroqdir. 42 Yo‘ldoshev N.Q. va boshqalar. ―Innovatsion menejment‖. Darslik. T:.TDIU, 2012. Bozor institutlаri Moliya institutlаri Yangi korхonаlаrni tаshkil qilish Institutsionаl sаrmoyadorlаr Univеrsitеtlаr Аkаdеmik mаrkаz Yirik korporаtsiyalаr Yangi tuzilmаlаrni tаshkil qilish Bozorning tuzilishini o‘zgаtirish Foydаni shаkllаntirish, uni qаytаdаn moliyalаshtirish vа h.k Vеnchurli sаrmoyadorlаr Innovаtsion biznеsning egаlаri, ijrochilаri 67
Innovatsion tashkilotning tizim sifatidagi evolyutsiyasi uning diversifikatsiyalash qobiliyati bilan uzviy bog‘liqdir. Aynan diverfikatsiyalash firma ichidagi va firmalararo intergratsiyalashuv jarayonlarining kamchiliklarini o‘rnini to‘ldiradi. Individuallashgan turli-tuman bozor talabini qondirishga bo‘lgan munosabat sifatidavujudga kelgan diversifikatsiyalash jarayoni dastlab tovar turlariga va mahsulotlarning turli-tumanlik samarasiga asoslangan. Innovatsion tashkilotda diversifikatsiyalash qobiliyati birinchi galda tashkilotdagi ichki o‘zgarishlar: ishlab chiqarish quvvatlaridan ko‘pgina maqsadlarda foydalanish,axborotlar, bilimlar, nou-xaularni firma ichida bir ishlab chiqarishdan boshqasiga uzatish (transfertlash) bilan bog‘liqdir. Tashkilotning turli shakllardagi diversifikatsiyalashga bo‘lgan qobiliyati muhim tarmoqlar, texnologiyalar, mahsulot turlari asosida shakllanadi. Diversifikatsiyalashning innovatsion tashkilotdagi xususiyatlari innovatsion taraqqiyotning yYetakchilari bo‘lgan turli tarmoqlarning yangi texnologiyalarga va yuksak texnologiyali ishlab chiqarishga tayanishidir. Bunday yondashuv mahsulotning raqobatbardoshligini saqlab turish va yangi raqobat afzalliklarini yaratishning zaruriy sharti hisoblanadi. Qoida bo‘yicha bir tarmoqning imkoniyatlaridan foydalanishda yetarli darajadagi daromad me‘yoriga ega bo‘lgan firma diversifikatsiyalashni o‘tkazmaydi. Bunda uning o‘sish salohiyati pasaya boshlaydi. Ammo bozor to‘yinib, o‘sish istiqbollari toraygani va yangi texnologiyalar vujudga kelgani sari yirik tashkilotlar tarmoq doirasidan tashqariga chiqib, innovatsiya asosidagi tabaqalashgan mahsulotlarni taklif qiladilar. Shunda korporatsiyaning o‘zi ko‘pgina bozorlarning fan sig‘imi yuqori bo‘lgan ishlab chiqarishlar va investitsion oqimlar o‘rtasidagi aloqalarning markaziga aylanadi. Yangi ishlab chiqarishlar va yangi tarmoqlarning ―yadrosi‖ raqobatchi tuzilmalarni yaratadi, ilmiy tadqiqot ishlanmalariga yirik investitsiyalarni amalga oshiradiki, buning natijasida sotuv hajmining maksimallashuvi yuz beradi. 68
– firmalarning qo‘shilib ketishi, sotib olinishi (amerikacha yo‘l) natijasida boshlanishi mumkin. Diversifikatsiyalanmagan kompaniyada bozorning o‘sish sur‘atlarga hamda firmaning raqobat borasidagi pozitsiyasiga bog‘liq ravishda to‘rtta strategik vaziyat yuzaga kelishi mumkin. 3.2. - rasm. Yüklə 1,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|