Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment
. Korxonaning innovatsion strategiyasini shakllantirish
Yüklə 1,22 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tashkilotning innovatsion strategiyasini ishlab chiqish umumiy usuli 91
|
6.3
. Korxonaning innovatsion strategiyasini shakllantirish Korxonaning innovatsion strategiyasini shakllantirish strategiyani ishlab chiqishning umumiy algoritmiga bo‘ysunadi va quyidagilarni o‘z ichiga oladi (6.5- rasm): -tashkilotni rivojlantirishning yangi imkoniyatlarini va taxdidlarni aniqlash maqsadida tashqi muhitni tahlil qilish; -tashkilotning kuchli va zaif tomonlarini, salohiyatli raqobat ustunliklarini aniqlash uchun ichki muhitni tahlil qilish; -tashkilotning raqobat ustunliklarini hisobga olgan holda strategik muqobillarni baholash; -strategiyalarni aniqlashtirish va tuzatishlar kiritish; -tashqi muhitni tahlil qilish salohiyatli tahdidni oldindan ko‘ra bilish va yangi maqsadlarni ochish maqsadida tashkilotga nisbatan tashqi omillarni nazorat qilishga ko‘maklashuvchi instrument bo‘lib xizmat qiladi va u tashkilotga qo‘yilgan maqsadlarga erishishga qaratilgan xatti-harakatlarni o‘z vaqtida bashoratlash imkonini beradi. 6.5-rasm. Tashkilotning innovatsion strategiyasini ishlab chiqish umumiy usuli 91 91
157
tadbirkorlikka nisbatan ancha keng idrok qilinadi. Biroq, ko'p oliy o'quv dasturlarida yangiliklarni rag'batlantirish tadbirkorlik faoliyatiga kiritilgan. Asosiy ahamiyatni innovatsiyalarni yaxshilashga emas, balki innovatsiyani qanday qilib boshqarishga qaratilgan. Ta'lim bo'limi rahbarlari ta'kidlashadiki, innovatsiyalar ―batafsil kompleks fikrlashni va kompleks o'quv dasturlarini‖ talab qiladi. 92 Korxonada innovatsion strategiyalarni ishlab chiqish quyidagi vazifalarni hal etishga asoslanadi: 93 1. Belgilangan maqsadlarni amalga oshirish uchun innovatsion korxonaning imkoniyat va resurslarini baholash; 2. Marketing faoliyati va ilmiy-texnik sohalarda yo‗nalishlarni aniqlash; 3. Muqobil shakllarni tanlagan holda innovatsion strategiyalarni tahlil qilish; 4. Innovatsion strategiyani amalga oshirishning muqobil rejasi, dasturi, loyihasi hamda budjetini sinchiklab tayyorlash; 5. Ma‘lum bir maqsadlar va belgilangan rejalarni hisobga olgan holda, innovatsion korxonaning faoliyatini baholash. Innovatsion strategiyalarni ishlab chiqishda quyidagi xususiyatlarni hisobga olish shart: 1. IKlarning strategiyasi tashqi muhitning o‗zgarishlari ta‘sirida bo‗ladi. Ular bu o‗zgarishlarni o‗zlarining faol ta‘sirlari bilan shakllantirishlari yoki reaksiya shaklida aks berishlari mumkin (moslashish strategiyasi). Tashqi muhitning o‗zgarishlari allaqachon boshlangan yoki endi kutilayotgan bo‗lishi mumkin. 2. Strategiyalar IKning niyatlarini bajarishi uchun, mavjud va kelajakda kutilayotgan kuchli va kuchsiz tomonlarini hisobga olgan holda, bor imkoniyatni qanday qilib amalga kiritishni aniqlash imkoniyatini beradi. 3. IK strategiyalari faqat u rivojlanayotgan umumiy yo‗nalishni beradi. Shuning uchun ular taktik tartibidagi tadbirlar bilan to‗ldirib borilishi kerak. 92 Strategies for advancing organizational innovation Charles R. B. Stowe Lander University Doug Grider Lander University. Journal of Management and Marketing Research Volume 15 – April, 2014-P.2. 93 Аксенова М.А. «Инновационный менеджмент» Воронеж 2015-C. 58. 158
olgan holda, muvaffaqiyatning barqaror imkoniyatini shakllantirish. Tashqi muhitning tahlili o‘tkazilgandan so‘ng biz tashkilot unga berilgan imkoniyatlardan foydalanish uchun ichki kuch-qudratga egami yoki aksincha, ichki zaifligi tufayli tashqi xavf-xatarlar bilan bog‘liq bo‘lgan muammolar yuzaga kelishi ehtimolini tushunishimiz mumkin. Strategik muqobillarni aniqlash va ularni baholash uchun uch bosqichli faoliyat amalga oshadi: tashkilotning hozirgi holati to‘g‘risidagi axborotlarni to‘plash, rejalashtirilgan holatdan chetlanishlarni tahlil qilish, senariyni loyihalashtirish va uni baholashni o‘z ichiga oladi. Keyingi bosqich-strategiyalarni tashkilotning faoliyat ko‘rsatish va rivojlanishi maqsadlariga mos kelish darajasigacha aniqlashtirish vatuzatishlar kiritishdan iborat. Strategiyani ishlab chiqish tashkilotning umumiy maqsadini shakllantirishdan boshlanadi. Maqsadni qo‘yilishi firmaning tashqi muhit, bozor, iste‘molchi bilan aloqalarida muhim rol o‘ynaydi. Umumiy maqsad quyidagilarni hisobga olishi kerak: -firma faoliyatining asosiy yo‘nalishi; -tashqi muhitdagi ishchi tamoyillar (savdo iste‘molchiga munosabat, ishga doir aloqalarni olib borish tamoyillari); -tashkilotning madaniyati, uning an‘analari, ishchi muhit; -―sifatni umumiy boshqarilishi‖ ni qamrab olish. Keyingisi bozor munosabatlarini rivojlanishida g‘oyatda dolzarb bo‘ladi. Tashqi muhitdagi jarayonlar va o‘zgarishlar firmaga hayotiy muhim ta‘sir ko‘rsatadi. Tashqi muhit bilan bog‘liq asosiy omillar – bu iqtisodiyot, siyosat, bozor, texnologiya, raqobatdir. Shuning uchun asosiy raqiblarni belgilash va ularning bozordagi o‘rinlarini aniqlash zarur, raqiblarning kuchli va kuchsiz tomonlarini sinchiklab o‘rganish va ularning natijalarini shaxsiy ko‘rsatkichlar bilan solishtirish raqobat kurashi strategiyasini yaxshiroq o‘ylab ko‘rishga imkon beradi. Ichki muhitning tahlili firma faoliyatidagi kuchli va kuchsiz tomonlarni aniqlash maqsadida o‘tkaziladi. Strategiya nazariy va empirik tadqiqotlarning 159
qiluvchi rahbarlari o‘zlarini yangiliklardan foydalanish strategiyasi bilan qanchalik bog‘langanlari bilan farqlanishlari mumkin. Agar yuqori rahbariyat yangilik kiritishni amalga oshirishga harakatlarni qo‘llab quvvatlasa, unda uni tashkilotlarda tatbiq etishga qabul qilinishi ehtimoli oshadi. Korxonaning maqsadiga muvofiq strategiya shakllantiriladi. Innovatsion strategiyaning amal qilish muddati korxonaning bozor va moliyaviy holati bilan belgilanadi. Korxonalar yashab ketishning umumkorporativ strategiyasini amalga oshirish barobarida xo‘jalik faoliyati ko‘rsatkichlarini yaxshilashga qodir bo‘lgan innovatsiyalarni ishlab chiqaradi va amalga oshirish uchun kichikroq vaqt zahirasiga ega bo‘ladilar. Yüklə 1,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|