Toshkent moliya instituti hisob va audit fakulteti «moliyaviy tahlil» kafedrasi



Yüklə 1,19 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/29
tarix01.01.2022
ölçüsü1,19 Mb.
#50298
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   29
ish haqi fondi va undan foydalanish hisobi hamda tahlili

                                                                                                          3-jadval 

O'zbekistonda mehnat haqining minimal darajasining o'zgarish dinamikasi 

(1991-2015 yillar oralig’ida)

16

 

Davriyligi  

MIH darajasi 

01.01.1991yildan - 01.11.1993 yilgacha 

350 rubldan - 16200 rublga qadar  o’tarilgan 

01.12.1993 yildan - 01.06.1994  yilgacha 

24300  sum   o’pondan  -  70000  sum   o’ponga  qadar 

 o’tarilgan 

01.07.1994 yildan - 1.12.2015yilgacha 

70 sumdan- 118400 sumgacha  o’tarildi 

 

 

                             Manba:Ish haqi bo’yicha ilmiy maqoladan 



        Nazariy  va  amaliy  kuzatishlar  shuni  ko'ratadiki  mehnat  haqining  quyi 

darajasi ishsizlikni keltirib chiqaruvchi bosh omil hisoblanadi. Oladigan mehnat 

haqi  istemol  savatchasidan  quyi  darajada  ishchi  va  hizmatchilar  ishlagandan 

ko'ra  uyda  o'tirishni  afzal  ko'rishadi.  Natijada,  mehnatga  layoqatli  aholining 

katta  qismi  yuqoridagi  va  boshqa  sabablar  tufayli  norasmiy  ko'rinishga  ega 

bo'lgan ishlar (shahsiy tamorqa, mayda chayqovchilik, mardikorlik ishlari) bilan 

shug’ullanishiga  moyilligi  yuqori  bo'ladi.  Shu  sababli  mulk  egasining 

qiziqishlari ustunligida muayyan ish narhini faqat bir tomonning istagi bilan hal 

etilishini cheklovchi, qonun bilan qat'iy belgilangan tartiblarni ham joriy etmoq 

lozim. Tug’ri, ish haqi ishlab  chiqarish harajatlarida asosiy element va mahsulot 

tannarhini  o'stiruvchi  omil    shuningdek,  narx  siyosatiga  ta'sir  etuvchi  birlik 

sifatida qaraladi. Lekin bu degani ish haqini istagancha kam ko'rsatish, sarflash 

orqali  mahsulot  tannarhini  kamaytirish  va  foydani  o'stirish  lozim  degani  emas. 

Foyda  abstrakt  tushuncha  va  uning  realligini  ta'minlash  aktivlarda 

ko'rinadi,mehnat  haqining  hisob-kitoblarida  emas.  Shu  sababli  tartibga  solib 

turiladigan  bozor  iqtisodiyotini  muhim  qoidalariga  qarama-qarshi  turmagan 

holda inson  

                                                           

16

 Mehnat haqi to’lash hisobidagi muammoli jihatlar



Matnazar Yu.R. Ilmiy maqola, 6-b  

 



 

uchun  fiziologik  jihatdan  va  hayotiy  zarur  hisoblangan  mahsulotlar  qiymatini 

eng  kam  taminlagan  oilada  ham  bitta,  ikkita  farzandni  boqib  katta  qilishga 

imkon beruvchi ish haqi normalariga o'tib borish lozim. 

         Misol. Muhandis yanvar oyida 16 kun ishlagan. Oyda ish kunlari soni  20 

kun. Oylik lavozim maoshi - 617,1 ming so'm. Yanvar uchun mukofot foizi75%. 

Lavozim maoshi bo'yicha haq 493680 so'm (617100 : 20 x 16). Mukofot 370260 

so'mga teng (493680 x 75 : 100). Umumiy ish haqi 863940 so'mni tashkil etadi 

(493680 + 370260). 

         Misol.  Korxona  kassasiga  hisob-kitob  schyotidan  hodimlarga  ish  haqi 

to'lashga mo'ljallangan 100000 ming so'm miqdoridagi summa kelib tushdi. Ish 

haqini kassir to'lov qaydnomasiga ko'ra 3 kun berish muddati bilan to'laydi. Bu 

muddat  o'tgach,  20000  ming  so'm  miqdoridagi  olinmagan  summa 

deponentlandi. 



                                                                                                             4-jadval 


Yüklə 1,19 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin