Toshkent moliya instituti m. S. Hojiyev, I. I. Meliyev, S. A. Djumanov moliyaviy hisobot auditi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
8
.1-jadval Auditorlik tekshiruvi natijalarini umumlashtirish va baholash amallari 96 № Umumiy vazifalar Bajariladigan auditorlik amallari 1 Auditorlik dalillarining etarliligi, ulardagi axborotlar mazmunining to’liq ochib berilganligi va ularning ishonchliligini baholash - Auditorlik umumiy rejasi va dasturida belgilangan har bir vazifa bo’yicha to’plangan dalillarning etarliligini tahlil qilish; - To’plangan dalillarni o’rnatilgan tartibga muvofiq shakl va mazmundagi hujjatlar asosida tasdiqlanganligini o’rganish; - aniqlangan kamchiliklar yuzasidan moddiy-javobgar shaxslardan aniqlangan holat bo’yicha zarur tushuntirishlar olish; - To’plangan dalillarni mijozning o’zaro bog’liq taraflari yoki uchinchi shaxslar ma’lumotlari bilan solishtirish; 2 Tekshirilgan mijoz faoliyati bilan bog’liq omillarni o’rganish va ularning mijoz moliyaviy hisobotiga ta’sirini baholash - Xo’jalik yurituvchi sub’ektning moliyaviy-xo’jalik faoliyatiga ta’sir qiluvchi ichki va tashqi omillar ta’sirini baholash; - Xo’jalik yurituvchi sub’ektning faoliyatining tashkiliy va tarkibiy tavsifiga oid omillarni o’rganish. 3 Moliyaviy hisobotdagi axborotlarni taqdim qilish va bayon qilish holatini o’rganish Mijozning moliyaviy va statistik hisobotlaridagi ko’rsatkichlarning amaldagi birlamchi hujjatlar ma’lumotdlariga mosligi, to’g’riligi va o’z muddatida foydalanuvchilarga taqdim etilganligini o’rganish va baholash. 4 Moliyaviy hisobot tuzilganidan so’ng sodir bo’lgan hodisalarni baholash - Mijoz moliyaviy hisobotlarida kutilmagan foyda daromad sifatida ko’rsatilmaganligini o’rganash; - Mijoz moliyaviy hisobotiga tushuntirishlar va izohlar xatida mijoz faoliyatidagi kutilmagan holatlarni tavsiflovchi axborotning mazmuni, ularni kelgusidagi natijalarga ta’siri, moliyaviy ta’sirni baholash yoki bunday baholash o’tkazish mumkin emasligi bo’yicha axborotlarning ochib berilganligini o’rganish; - Xo’jalik yurituvchi sub’ekt tomonidan kutilmagan vaziyatlarning oqibatlari va ularning mijoz moliyaviy natijalariga ta’sirini ob’ektiv baholanganligini o’rganish; - Mijoz moliyaviy hisobotidagi favqulodda zararlarning mavjudligi va ularni moliyaviy hisobotlarda majburiyat sifatida to’liq ochib berilganligini o’rganish; 5 To’plangan dalillar asosida oraliq tekshiruv natijalarini auditorlik ish hujjatlarida umumlashtirish - To’plangan dalillar asosida oraliq auditorlik ma’lumotnomasini rasmiylashtirish; - Oraliq auditorlik ma’lumotnomalari asosida har bir tekshiruv ob’ekti bo’yicha umumiy auditorlik ma’lumotnomasini tayyorlash va rasmiylashtirish 6 Aniqlangan kamchiliklarning jiddiylik darajasini baholash - Rasmiylashtirilgan auditorlik ma’lumotnomalaridagi kamchiliklarni paydo bo’lish sabablarini tahlil qilish; - Auditorlik ma’lumotnomalarida aks ettirilgan kamchiliklarni pulda ifodalash va ularni mijoz moliyaviy natijalariga ta’sirini baholash; - Tekshiruvda aniqlangan kamchiliklarni paydo bo’lish sabablari va ularni tuzatish hamda kelgusida takrorlanmasligi yuzasidan tegishli amaliy tavsiyalar ishlab chiqish; 7 Tekshiruv natijalari bo’yicha auditorning mijoz rahbariyatiga yozma axborot xatini tayyorlash va taqdim etish - Auditorlik guruhi rahbari tomonidan tekshiruvda aniqlangan kamchiliklarni paydo bo’lish sabablari va ularni tuzatish hamda ularni kelgusida takrorlanmasligi yuzasidan mijoz rahbariyatiga yozma axborot xatini tayyorlash; - Auditorning auditni o’tkazish natijalari bo’yicha yozma taqdimnomani tayyorlashva mijoz rahbariyatiga taqdim etish; 8 Xalqaro standartlarga muvofiq auditorlik hisoboti va xulosasini tayyorlash hamda mijoz rahbariyatiga taqdim etish - Auditning xalqaro standartlarida keltirilgan shakl va mazmundagi auditorlik hisoboti tarkibiy qismlarini shakllantirish va tasdiqlash; - Auditorlik hisoboti taqdim etilishidan avval, mijoz rahbariyatidan 580-son “Yozma taqdimnomalar” nomli xalqaro audit standartiga muvofiq rasmiy taqdimnoma xat olish; - Auditning xalqaro standartlarida keltirilgan shakl va mazmundagi auditorlik xulosasi shaklini tayyorlash va rasmiylashtirish; - Tuzilgan auditorlik hisoboti va xulosasining nusxalarini mijoz rahbariyatiga taqdim etish. Tavsiya etilgan shakl va mazmundagi mazkur savolnomaning ahamiyati shundaki, yakuniy bosqichdaauditorlar tomonidan amalga oshirilgan barcha 96 Muallif tomonidan tayyorlangan 273 auditorlik amallarini to’liq hajmda bajarilganligi, tuziladigan va mijoz-korxonaga taqdim etiladigan hujjatlarning holatini aniqlash hamda bajarilmay qolgan ba’zi amallarni yakunlash imkonini beradi. Audit o’tkazish paytida rahbariyat o’z tashabbusi bilan yoki aniq belgilangan so’rovnomalar bo’yicha auditorga juda ko’p taqdimotlar taqdim etadi. Bunday taqdimotlar moliyaviy hisobot uchun muhim masalalarga tegishli bo’lgan taqdirda, auditor quyidagilarni amalga oshirishi lozim: - sub’ekt ichidagi yoki uning tashqarisidagi manbaalardan tasdiqlovchi auditorlik dalillarni izlashi; - sub’ekt rahbariyatining taqdimotlari oqilonaligi va ular olingan boshqa auditorlik dalillarga, jumladan boshqa taqdimotlarga izchilligiga baho berish; - sub’ekt taqdimotlarini tayyorlovchi shaxslar alohida masalalar bo’yicha qanchalik yaxshi xabardor ekanligini ko’rib chiqish. Sub’ekt rahbariyatining taqdimotlari auditor asosli holda olishni kutayotgan boshqa auditorlik dalillar o’rnini bosa olmaydi. Masalan, aktivlar tannarxi yuzasidan sub’ekt rahbariyatining taqdimotlari, auditor ushbu tannarx bo’yicha odatda olishni ko’zlagan auditorlik dalil o’rnini bosa olmaydi. Agar auditor moliyaviy hisobotga muhim ta’sir ko’rsatadigan yoki ko’rsatishi mumkin bo’lgan masala bo’yicha etarli bo’lgan tegishli auditorlik dalilini ololmagan va bunday dalilni olish oson deb taxmin qilgan taqdirda, ushbu masala bo’yicha sub’ekt rahbariyatining taqdimoti olinganda ham, bu audit qo’lamini cheklash deb hisoblanadi. Muayyan holatlarda, sub’ekt rahbariyatining taqdimotlari, natijalarni oqilona kutish bo’yicha mavjud bo’lgan yagona auditorlik dalil bo’lib hisoblanadi. Masalan, auditorning sub’ekt rahbariyatining muayyan investitsiyalarni ular qiymati uzoq muddatda oshgunga qadar ushlab turish maqsadlarini tasdiqlash uchun boshqa auditorlik dalillarini kutishga ehtiyoji yo’q. Agar sub’ekt rahbariyatining taqdimotlari boshqa auditorlik dalilga zid bo’lsa, auditor vaziyatlarni o’rganib chiqishi va, lozim bo’lsa, sub’ekt rahbariyati tomonidan qilingan boshqa taqdimotlarni qaytadan ko’rib chiqishi lozim. Auditor odatda, sub’ekt rahbariyatining taqdimotlari olinganligi holatini tasdiqlovchi 274 dalillarni rahbariyat bilan qilingan suxbatlarni qisqa bayon qilish shaklida yoki sub’ekt rahbariyatining yozma taqdimotlari ko’rinishida ishchi hujjatlarga kiritadi. Audit natijalarini umumlashtirish bilan birgalikda auditor, auditorlik tekshiruvini yakunlash jarayonida audit dasturining barcha bandlari bajarilganligini tekshirishi lozim. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|