Toshkent moliya instituti sh. N. Fayziev, R. D. Dusmuratov, A. A. Karimov, I. N. Kuziev, A. Z. Avlokulov

 
 
Takrorlash uchun savollar: 
 
 
1.
Nomoddiy aktivlar hisobi qaysi me’yoriy hujjatlar asosida tartibga solinib 
turiladi? 
2.
Nomoddiy aktivlar baholanishining to’g’riligi qanday tekshiriladi? 
3.
Nomoddiy aktivlarni hujjatlarda rasmiylashtirishni va kirimga olinishini 
to’g’riligini qanday tekshiriladi? 
4.
Nomoddiy aktivlarni hisobdan chiqarilishi qanday tekshiriladi? 
5.
Nomoddiy aktivlarga amortizatsiya hisoblashni to’g’riligini qanday 
tekshiriladi? 

---

255 
15-BOB.
 
 MOLIYaVIY QO’YILMALAR (INVESTITsIYaLAR) AUDITI
 
 
 
 
1.
 
Moliyaviy qo’yilmalar tavsifi, auditining xususiyati, maqsadi va 
vazifalari 
 
Korxonaning vaqtincha bo’sh to’rgan pul mablag’laridan samarali 
foydalanish usullaridan biri – bu ularni qimmatli qog’ozlar sotib olishga 
yo’naltirishdir.
Mablag’larni qimmatli qog’ozlarga yo’naltirish o’z tavsifiga ko’ra yuqori 
tavakkalchilik faoliyati bilan bog’liq bo’lib, tavakkalchilik darajasini imkoni 
boricha pasaytirish maqsadida emitentning moliyaviy holatini va bozor 
kon’yunkturasini bilish fond birjasi ma’lumotlarini muntazam ravishda 
monitoring qilib turishni taqazo etadi.
Moliyaviy 
qo’yilmalar 
inflyatsiya 
sharoitida 
pul 
mablag’lari 
qadrsizlanishining oldini olish, qo’shimcha daromad olish va boshqa korxona 
faoliyati ustidan nazorat o’rnatish maqsadida amalga oshiriladi.
Moliyaviy qo’yilmalar buxgalteriya hisobotidagi «Uzoq muddatli moliyaviy 
qo’yilmalar» va «Qisqa muddatli moliyaviy qo’yilmalar» moddalari 
ko’rsatkichlarining ishonchliligi va moliyaviy qo’yilmalarni hisobga olish hamda 
soliqqa 
tortish 
bo’yicha 
qo’llanilayotgan 
uslubiyotning 
O’zbekiston 
Respublikasida amal qilayotgan me’yoriy hujjatlarga muvofiqligi to’g’risida 
xulosa shakllantirish maqsadida auditorlik tekshiruvidan o’tkaziladi.
Moliyaviy qo’yilmalarni auditorlik tekshiruvidan o’tkazishning maqsadi 
boshqa aktivlar tekshiruvidagi kabi quyidagilarni ta’minlashdan iborat: 
*
 to’liqli - 
barcha moliyaviy qo’yilmalarning buxgalteriya hisobi va 
hisobotida to’liq aks ettirilishi, hisobga olinmay qolgan moliyaviy qo’yilmalar 
yo’qligi; 
*
korxona tomonidan sotib olingan qimmatli qog’ozlar va berilgan 
qarzlarning barchasi buxgalteriya hisobi va hisobotida to’liq aks ettirilishi; 

---

256 
*
moliyaviy qo’yilmalar hisobga olinadigan sintetik schyotlar qoldig’i va 
oborotlarining tegishli analitik hisob schyotlari qoldiq va oborotlariga mos 
kelishi; 
*
schyotlar bo’yicha qoldiq va oborotlarning buxgalteriya hisobi 
registrlaridan Bosh daftarga va buxgalteriya hisobotlariga to’liq hajmda 
o’tkazilishi; 
*
moliyaviy qo’yilmalar kirimi va hisobdan o’chirilish faktlarining barchasi 
buxgalteriya hisobi va hisobotida aks ettirilishi; 
*
moliyaviy 
qo’yilmalar harakatiga doir barcha muomalalarning 
buxgalteriya hisobida o’z vaqtida ro’yxatdan o’tkazilishi; 
*
 mavjudligi - 
barcha moliyaviy qo’yilmalar karxona uchun ahamiyatli 
bo’lib, balans tuzish sanasiga mavjud va kelajakda daromad keltiradi; 
*
moliyaviy qo’yilmalar mavjudligi belgilangan tartibda o’tkazilgan 
inventarizatsiya va zarur dastlabki hujjatlar bilan tasdiqlangan; 
*