Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

Bo„lim III Miologiya 
Ma‟ruza № 7. Mavzu: Mushaklar to„g„risida ma‟lumot. Mushaklarning 
taraiyoti. Mushaklarning yordamchi apparati. Ko„krak, korin, orka mushaklari 
va fassiyalari. Diafragma. Korin soxasining topografiyasi: korin to„gri 
mushagining qini, oq chiziq, Chov kanali.
Yoshga doir xususiyatlari.
 – 2 soat.
Silliq va ko‗ndalang - targ‗il mushaklar, mushak to‗qimasining tuzilishi, taraqqiyoti 
(filogenez va ontogenez). Mushaklarning tuzilishi: paylar (aponevrozlar). 
Mushaklarning shakli, tuzilishi va vazifasiga ko‗ra klassifikatsiyasi. Sinergist va 
antogonist mushaklar. Mushaklarning yordamchi apparatlari: sinovial xaltachalar, 
paylar, fassiyalar, suyak - fibroz kanallar. Mushaklarning anatomik va fiziologik 
ko‗ndalang kesimi, mushaklarning kuchi,Qisqarishi, richaglar to‗g‗risida 
tushunchalar. Mushaklar vazifasining ularning tuzilishiga ta‘siri to‗g‗risida P.F. 
Lesgaftning ilmiy ishlari.Tana mushaklari va fassiyalari. Tana mushaklarining 
segmentar tuzilishi. Orqa mushaklari. Orqaning Yuzaki (trapetsiyasimon, serbar, 
rombsimon) mushaklari. Orqaning chuqur mushaklari (tanani tiklovchi mushak, 
ko‗ndalang - qirrali mushaklar va x.k.). Bel - Ko‗krak fassiyalari. Ko‗krak mushaklari 
va fassiyalari. Qovurg‗alar aro mushaklar. Diafragma: taraqqiyoti, tuzilishi, 
topografiyasi va vazifasi. Ko‗krak mushaklarining nafas olishda qatnashishi. Qorin 
mushaklari va fassiyalari, qiyshiq, ko‗ndalang, to‗g‗ri mushaklar. Piramidal mushak. 
Qorin to‗g‗ri mushagining qini. Chov kanali, qorinning oq chizig‗i, kindik halqasi. 
Belning kvadrat mushagi, qorin pressi. Ko‗krak va qorin topografiyasi.
(A: 1,2,3,4; Q: 1,2,) 
Ma‟ruza № 8. Mavzu: Elka kamari, qo„l soxasining mushak va fassiyalari 
xamda topografiyasi. Chanoq soxasi va oyoq soxasining mushak va fassiyalari 
xamda topografiyasi.
– 2 soat.
Elka kamari mushaklari. Qo‗l mushaklari. Elka mushaklari, fassiyalari. Bilak 
mushaklari va fassiyalari. Qo‗l kaftidagi mushaklar. Kaft apanevrozi. Qo‗ltiq 
chuqurchasi, topografiyasi, uch burchakli va to‗rt burchakli teshiklar. Elka - mushak 
kanali. Tirsak chuqurchasi. Tirsak va bilak egatlari. Suyak - fibroz kanallar: 
bo‗quvchi, yozuvchi va kaft ustidagi kanallar. Bo‗quvchi va yozuvchi mushak 

---

17 
paylarining sinovial qinlari, sinovial xaltachalar. Oyoq mushaklari. Chanoq 
soxasidagi mushaklar va fassiyalar. Son mushaklari va fassiyalari. Boldir mushaklari 
va fassiyalari. Oyoq panja mushaklari va fassiyalari. Sondagi mushak va tomir 
lakunalari, topografiyasi. Son kanali. YAqinlashtiruvchi mushaklar orasidagi kanal. 
Tizza osti chuqurchasi. Boldir - tizza osti kanali. Kichik boldir-mushak Yuqorigi va 
pastki kanallar. Oyoq mushaklari orasidagi sinovial xaltachalar va qinlar. Oyoq 
panjasi soxasidagi gumbazlarni mustahkamlaydigan boylamlar, paylar va mushaklar. 
Bo‗yin mushaklari va fassiyalari. Bo‗yinning Yuzaki mushaklari. Til osti suyagidan 
Yuqorida joylashgan mushaklar. Til osti suyagining ostida joylashgan mushaklar. 
Bo‗yin topografiyasi: bo‗yin sohasidagi uchburchaklar, fassiyalar. Kalladagi 
mushaklar va fassiyalar. Mimika mushaklari. CHaynov mushaklari. Kalladagi 
mushaklarning taraqqiyoti, anomaliyalari.
(A:1.2.3.4.Q:1.2)