Tourism and recreation in the XXI century: problems and prospects

TOURISM AND RECREATION IN THE XXI CENTURY: PROBLEMS AND PROSPECTS
3-4 May 2019
255
Baku, Azerbaijan

---

1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi ilə qəbul olunmuş konstitusiyada dövlət diliimiz yenə 
Azərbaycan dili adlandırıldı. 2002-ci ildə “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” qanun 
qəbul olundu. Avqustun 9-u “Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili” günü kimi qeyd olundu. 
Müstəqil Azərbaycanın dövlətinin ana dili ilə bağlı müxtəlif vaxtlarda qəbul etdiyi qərarlar onun 
daha da möhkəmlənməsinə, inkişaf etməsinə və qorunmasına xidmət göstərir. 
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 2011-ci il aprelin 26-da Azərbaycan Milli Elmlər 
Akademiyasının illik ümumi yığıncağında söylədiyi giriş nitqində deyilib: “Ana dilimizə hörmət və 
qayğı daim olmalıdır. Biz ana dilimizi xarici təsirlərdən qoruyuruq. Ana dilimiz bizim toxunulmaz 
sərvətimizdir. Azərbaycan xalqının formalaşmasında, müstəqil ana dilimiz – Azərbaycan dili müstəsna 
rol oynamışdır. Biz elə etməliyik ki, dilimizin saflığını daim qoruyaq. Bu məsələyə çox ciddi diqqət 
göstərilməlidir.” 
Azərbaycan dili dərin fikirlərin ən incə çalarlarınadək olduqca aydın şəkildə ifadə etmək 
qüdrətinə malikdir. Dilimizin özünəməxsus inkişaf qanunları ilə cilalanmış kamil qrammatik quruluşu, 
zəngin söz fondu, geniş ifadə imkanları, mükəmməl əlifbası, yüksək səviyyəli yazı qaydaları vardır. 
Beləliklə, məlum olur ki, dövlət müstəqilliyimizin qısa tarixi dövründə dilimizin inkişafı ilə bağlı 
çox ciddi hüquqi baza yaradılıb. Hazırda dövlət dilimiz beynəlxalq tribunalardan eşidilir. Dilimizin 
mühüm sahələrinin inkişafı istiqamətində müxtəlif tədqiqatlar aparılır, digər dillərlə qarşılıqlı inkişafı 
imkanları və istiqamətləri müəyyənləşir. Digər dillər kimi Azərbaycan dili də daim inkişaf edir, dilin 
lüğət tərkibi milli və alınma sözlər hesabına daim zənginləşir, bəzi sözlər isə köhnələrək dildəki 
işləklik tezliyini itirir və dilin passiv fonduna daxil olur. Müşahidələr göstərir ki, dünyada baş verən 
elmi-texniki tərəqqi və qloballaşma Azərbaycan dilinin də alınma sözlər (xüsusilə Avropa dilləri) 
hesabına, zənginləşməsi prosesini sürətləndirir.
Lakin alınma sözlərin dilin fəal lüğətində özünə yer eləməsi prosesində müəyyən problemlər də 
özünü göstərir. Yeni sözlərin tələffüzü və yazılışı sahəsində müxtəliflik mövcuddur ki, bu da dilin 
ədəbi səviyyəsinə mənfi təsirsiz ötüşmür. Məsələn,