Transport logistikasi

Transport
 
Afzalliklari
 
Kamchiliklari
 
Temir yoʻl
Yuqori yuk va tarmoq 
kengligi. Iqlim sharoitidan 
mustaqilligi, yil va kun 
vaqti. 
Yuk 
tashishning 
yuqori 
muntazamligi. 
Nisbatan past stavkalar; 
tranzit yuklarni tashishda 
sezilarli chegirmalar. Uzoq 
masofalarga 
yuklarni 
tezkor yetkazib berish 
Cheklangan 
tashuvchilar. 
Ishlab 
chiqarish va texnik bazaga 
yirik kapital qoʻyilmalar. 
Tashishning yuqori moddiy 
va energiya zichligi. Savdo 
(iste‘mol) ning yakuniy 
nuqtalariga yetishmasligi. 
Xavfsizlik yetarli emas 
Dengiz 
Qitʻalararo 
tashish 
imkoniyati. 
Uzoq 
masofalarga transportning 
arzonligi. Yuqori quvvat va 
oʻtkazish 
qobiliyati. 
Cheklangan transport. 
Yetkazib berishning past 
tezligi (uzoq tranzit vaqti). 
Geografik, navigatsion va 
ob-havo 
sharoiti. 

---

75 
Tashishning kam kapital 
talab qilishi 
Murakkab 
port 
infratuzilmasini 
yaratish 
zaruriyati 
Ichki suv (daryo) 
Chuqur 
dengizdagi 
daryolar 
va 
suv 
omborlarida yuk koʻtarish 
qobiliyati. 
Tashishning 
arzonligi. Kapital talabning 
pastligi 
Cheklangan transport. 
Yuklarni 
yetkazib 
berishning 
past 
tezligi. 
Daryolar 
va 
suv 
omborlarining 
notekis 
chuqurliklariga, 
navigatsiya 
sharoitlariga 
bogʻliqlik. Mavsumiylik, 
yuk 
tashish 
va 
yuk 
xavfsizligi 
ishonchliligi 
yetarli emas 
Avtomobil 
Yuqori 
mavjudlik. 
Yuklarni 
―eshikdan 
eshikgacha‖ 
yetkazib 
berish qobiliyati Yuqori 
manevrlik, 
moslashuv-
chanlik, dinamizm. Yuqori 
tezlikda yetkazib berish. 
Turli yoʻnalish va yetkazib 
berish 
sxemalaridan 
foydalanish 
qobiliyati. 
Yuqori yuk xavfsizligi. 
Kichik partiyalarda yuk- 
larni yuborish qobiliyati. 
Eng 
mos 
tashuvchini 
tanlash uchun imkoniyat 
Ob-havo 
va 
yoʻl 
sharoitlariga bogʻliq. uzoq 
masofalarga 
tashishning 
nisbatan 
yuqori 
narxi. 
Atrof-muhitning 
tozalanishi 
Havo 
Yuklarni 
yetkazib 
berishning 
eng 
yuqori 
tezligi. Yuqori ishonchlilik. 
Yuklarning yuqori darajada 
xavfsizligi. 
Eng 
qisqa 
transport yoʻnalishlari 
Transportning yuqori 
narxi, transportning boshqa 
turlariga 
nisbatan 
eng 
yuqori 
narxlar. 
Yuqori 
kapital 
zichligi, 
transportning moddiy va 
energiya 
zichligi. 
Ob-

---

76 
havoga 
bogʻliqlik. 
Geografik 
imkoniyatlarning 
yetarli 
emasligi 
Kommunikatsiya
Arzon narx. Yuqori 
samaradorlik 
(oʻtkazish 
qobiliyati). 
Yuqori 
yuk 
xavfsizligi. Kapital zichligi 
pastligi 
Cheklangan 
yuk 
turlari 
(gaz, 
neft 
mahsulotlari, xom ashyo 
emulsiyalari). 
Kichik 
hajmdagi 
tashilayotgan 
yuklarning 
mavjud 
emasligi 
Shunday qilib, birinchi navbatda, logistika menejeri oʻz 
avtotransport parkini yaratish yoki yollangan transport vositalarini 
(jamoat yoki xususiy) ishlatish toʻgʻrisida qaror qabul qilishi kerak. 
Alternativani tanlashda ular odatda ma‘lum mezonlar tizimiga 
asoslanadi, ular quyidagilardan iborat: 

Oʻz avtotransport parkini yaratish va ishlatish xarajatlari;

Transport, transport-ekspeditorlik kompaniyalari va transportdagi 
boshqa logistika vositachilarining xizmatlari uchun toʻlanadigan 
xarajatlar;

transport harakat tezligi;

Tashish sifati (etkazib berishning ishonchliligi, yuklarning 
xavfsizligi va boshqalar).
Aksariyat hollarda ishlab chiqaruvchi kompaniyalar ixtisoslashgan 
transport kompaniyalarining xizmatlaridan foydalanadilar. 
Samaradorlikni oshirish yoʻlovchi tashish avtomobil transporti, yuk 
tashish avtotransporti harakatlanuvchi tarkibini texnik jihatdan 
takomillashtirish, ilgʻor texnologiyalarni joriy etish va yuk tashishni 
tashkil qilishni takomillashtirish bilan bogʻliq. Texnik yaxshilanishlar 
harakatlanuvchi tarkibning tezligini oshirish, yuk ortish-tushirish ishlari 
vaqtini qisqartirish, yuk tarkibini koʻpaytirish va h.k. Texnologiyaning 
maqsadi bajarilgan operatsiyalar sonini va tashish jarayonining 
bosqichlarini qisqartirish hisobiga yuk tashish vaqtini va ish hajmini 
kamaytirishdir.