Transport logistikasi

5.3. Taqsimlash tizimida omborlarning optimal miqdorini 
aniqlash 
Logistik 
tizimlada 
omborlar 
tarmogʻi 
moddiy 
oqimlarni 
taqsimlashda muhim oʻrin tutadi. Omborlarning soni va iste‘molchilarga 
nisbatan joylashuvi mahsulotlarni yetkazib berishga sarflanadigan 

---

71 
xarajatlarga katta ta‘sir etadi. Bu esa oʻz navbatida mahsulotlarning 
narxiga ta‘sir etadi. 
Endi yuqoridagi variantlarni koʻrib chiqaylik. Ma‘lum bir hududda 
bir nechta iste‘molchilar joylashgan boʻlsin. Rasmdan koʻrinib 
turganidek, agar taqsimlash markazi soni bitta boʻlsa, mahsulotlarni 
yetkazib berishda transport xarajatlari miqdori eng koʻp boʻladi. Agar 
taqsimlash markazlarining miqdori oltita boʻlsa, mahsulotlarni yetkazib 
berishdagi transport xarajatlari kam boʻladi. Ammo, omborlarni saqlab 
turish uchun sarflanadigan ekspluatatsiya xarajatlari, mahsulotlarni 
omborlarga tashib keltirish xarajatlari ortib ketadi. Bulardan koʻrinib 
turibdiki, taqsimlash markazlarining soni ba‘zi bir xarajatlarni 
kamayishiga olib kelsa, ba‘zilarini ortishiga olib kelar yekan. Shuning 
uchun taqsimlash tizimini toʻgʻri tanlash logistik tizimlaming 
samaradorligiga ma‘lum darajada ta‘sir etadi. Taqsimot tizimida 
omborlar miqdorining optimal miqdorini tanlash uchun barcha xarajatlar 
(transport xarajatlari, zahiralarni saqlash xarajatlari, omborlarni ishlatish 
xarajatlari, omborlar tizimini boshqarish xarajatlari va hisoblab topilishi 
va solishtirilishi kerak. Solishtirishlar omborlar sonining eng optimal 
miqdorini belgilab beradi. 
5.2- rasm. Moddiy oqimlarni taqsimlash variantlari: a) bitta 
taqsimlash markazi orqali: b) ikkita taqsimlash markazi orqali: d) oltita 
taqsimlash markazi orqali 
Shartli belgilar: ■ - taqsimot markazlari (omborlar); • - moddiy 
oqimlaming iste‘molchilari; 

---

72