96
inventarizatsiya amalga oshirilgan omborxonani ochishdan oldin
majburiy ravishda amalga oshirilishi mumkin.
Tashkilotda inventarizatsiya qilish uchun doimiy ravishda
inventarizatsiya komissiyasi tuzilishi kerak,
uning tarkibini tashkilot
rahbari tasdiqlaydi. Inventarizatsiya komissiyasining tarkibiga tashkilot
ma‘muriyatining vakillari, buxgalteriya xizmati xodimlari, boshqa
mutaxassislar (muhandislar, iqtisodchilar, texniklar va boshqalar) kiradi.
Shuningdek, inventarizatsiya komissiyasining
tarkibiga tashkilotning
ichki audit xizmati kiradi. Bundan tashqari, inventarizatsiya paytida
komissiyaning kamida bitta a‘zosi yoʻqligi uning natijalarini haqiqiy
emas deb topish uchun asos boʻladi. Inventarizatsiya qilish uchun
tashkilot rahbari buyruq beradi. Buyurtma
inventarizatsiya qilish
buyruqlarining bajarilishini nazorat qilish kitobida qayd etiladi.
Mulkning haqiqiy mavjudligi va qayd qilingan moliyaviy hujjatlar
toʻgʻrisidagi
ma‘lumotlar
inventarizatsiya
yozuvlarida
yoki
inventarizatsiya aktlarida kamida ikki nusxada qayd etiladi.
Mahsulot-moddiy zahiralar roʻyxati kompyuter va boshqa tashkiliy
texnikadan foydalangan holda yoki qoʻlda - ruchka bilan, aniq va
ravshan, hech qanday toʻsiq va oʻchirilmagan holda toʻldirilishi shart.
Inventarizatsiya qiymatlari va obyektlarining nomlari, ularning soni
mahsulot-moddiy zahiralarda nomenklatura (mahsulotning
tartib
raqami) boʻyicha va buxgalteriya hisobida qabul qilingan oʻlchov
birliklarida koʻrsatiladi.
Inventarizatsiyaning har bir varagʻida ushbu qiymatlar qaysi
oʻlchov birliklarida (dona, kilogramm, metr va hokazo) koʻrsatiladi.
Inventarizatsiyani komissiyasining barcha a‘zolari va moliyaviy
javobgar shaxslar imzolaydilar. Komissiya tomonidan oʻtkazilgan
inventarizatsiyada moddiy javobgar shaxsga qarshi da‘volar boʻlmasa
unga nisbatan charalar koʻrilmaydi.
Moliyaviy javobgar shaxslar oʻzgargan taqdirda mol-mulkning
haqiqiy
mavjudligi tekshirilganda, mol-mulkni qabul qilgan shaxs
inventarizatsiyani qabul qilib oladi va uni topshirgan shaxs ushbu mol-
mulkni yetkazib berishni imzolaydi.
97
Vasiylikda saqlanadigan, ijaraga olingan yoki qayta ishlash uchun
olingan mol-mulk uchun alohida zahiralar tuziladi.
Agar inventarizatsiya oxirida nazorat tekshiruvi oʻtkazilsa, natijalar
dalolatnoma bilan rasmiylashtiriladi va inventarizatsiya toʻgʻriligini
tekshirish nazorati daftariga yozib qoʻyiladi.
Inventarizatsiya
natijalari
inventarizatsiya
tugagan
oyning
buxgalteriya
hisobi va hisobotida, yillik inventarizatsiya uchun esa -
yillik moliyaviy hisobotda aks ettirilishi kerak. Inventarizatsiya paytida
aniqlangan buxgalteriya ma‘lumotlari bilan mol-mulkning haqiqiy
mavjudligi oʻrtasidagi farqlar quyidagich tartibga solinadi:
Ortiqcha boʻlgan asosiy vositalar, moddiy aktivlar, pul mablagʻlari
va
boshqa mol-mulk, tegishli ravishda, tashkilotning moliyaviy
natijalariga qarab kapitallashtirilishi va hisobga olinishi kerak, undan
keyin oshib ketish sabablari va aybdorlar aniqlanadi;
Qonun hujjatlarida tasdiqlangan meʻyorlar
doirasida mol-mulk
ishlatilib boʻlgandan soʻng yoki yaroqlilik muddati tugagandan soʻg
tashkilot rahbarining buyrugʻi bilan, tegishli ravishda tashkilot hisobidan
chiqariladi.
Inventarizatsiya paytida aniqlangan kamchiliklarni tartibga solish
boʻyicha takliflar tashkilot rahbariga taqdim etiladi. Yakuniy xulosa
toʻgʻrisidagi qaror tashkilot rahbari tomonidan qabul qilinadi.
Dostları ilə paylaş: