Ushbu o’simlik maxsulotlaridagi biologik faol moddalar giyohning o’sish-rivojlanish davriga, yilning fasliga qarab ko’p miqdorda to’planadi, ayni shu vaqtda ular yuqori sifatli hisoblanadi. SHunga qarab, masalan, o’simlikning yer ustki qismi o’simlik gullaganda, barglari gullashdan oldin yoki gullaganda, kurtaklar va po’stloqlar o’simlik tanasida suyukdik yura boshlaganda (erta baxorda), yer ostki qismi esa odatda o’simlik uyquga kirganda (kech kuzda) yig’iladi.
Ushbu o’simlik maxsulotlaridagi biologik faol moddalar giyohning o’sish-rivojlanish davriga, yilning fasliga qarab ko’p miqdorda to’planadi, ayni shu vaqtda ular yuqori sifatli hisoblanadi. SHunga qarab, masalan, o’simlikning yer ustki qismi o’simlik gullaganda, barglari gullashdan oldin yoki gullaganda, kurtaklar va po’stloqlar o’simlik tanasida suyukdik yura boshlaganda (erta baxorda), yer ostki qismi esa odatda o’simlik uyquga kirganda (kech kuzda) yig’iladi.
DORIVOR O’SIMLIKLARNI YIG’ISHDA QUYIDAGILAR TALAB QILINADI:
1. Dorivor o’simlik maxsulotlari oldindan mo’ljallangan, ruxsat etilgan yerda va miqdorda yig’iladi.
2. Ushbu mahsulotlar qabul qilingan qoida bo’yicha quritilishi lozim.
3. Ko’p yillik o’simliklarni yer ustki qismi tayyorlanishida ularning ildizi qoldirilishi lozim.
4. Ildiz va ildiz poyani kavlab olishda ildizning bir qismi qoldiriladi.
4. Ildiz va ildiz poyani kavlab olishda ildizning bir qismi qoldiriladi.
5. O’simlik mahsulotlarini tayyorlashda yaxshi taraqqiy etgan, yetilgan, gullab turgan o’simlikni (uning mevasi yetilib, urug’lari sochilib ko’payishi uchun) qoldirilishi zarur.
Ushbu qoidalar inobatga olingandagina dorivor o’simliklarning manbai sira kamaymaydi va ular abadiy saqlanib, ko’p bemorlarga davo ko’rsatishda o’z xizmatini ko’rsatadi.
Dori moddalarining olish manbalaridan biri o’simliklar, qisman hayvonlar va mineral moddalar hisoblanadi. Dorivor o’simliklarni davo sifatida qo’llanishi halq tabobatida keng miqyosida uzoq vaqt davomida olib boriladi. Lekin dorivor o’simliklarning tarkibidagi kimyoviy moddalarni, shu jumladan biologik faol moddalarni aniqlash va ularning shifobaxsh ta’sirini ilmiy-nazariy asoslash XVIII-XIX asrlarga to’g’ri keladi. Bu borada hozirgacha ilmiy ishlar kimyogarlar, farmakoglar tomonidan olib borilyapti. Bularni hammasi yangi dori vositalarini jumladan fitopreparatlarni yaratishga qaratilgan.
