Nishon (mo‘ljal)ga olish moslamasi — mo‘ljallagich . O‘qotar qurolning nishonga olish moslamasi (mo‘ljallagich) — o‘qotar qurol
stvolining fazoda, nishonga nisbatan holati va yo‘nalishini nazorat
qilishga mo‘ljallangan moslama, mo‘ljal va mo‘ljalga olish
moslamasidan iborat bo‘ladi.
Doimiy nishonga olish moslamalari kojux–zatvorning tepasida
joylashgan o‘yiq ariqchadan yoki mo‘ljal va doimiy kattalikdagi
mo‘ljalga olish moslamasidan iborat.
O‘zgartiruvchi nishonga olish moslamalari — bu harakatlanuvchi
mo‘ljal va mo‘ljalga olish moslamasidan iborat.
Harakatlanuvchi mo‘ljal va mo‘ljalga olish moslamalari ularni qat’iy
qayd etiluvchi masofalarga siljituvchi mexanizmlarga ega bo‘ladi. Bu
mexanizmlar mo‘ljalga olish moslamasini hech qanday asboblarsiz
yonboshdan va tik moslash imkoniyatini beradi. Bu kabi nishonga olish
yoki mo‘ljallash moslamalariga yana dioptr va optik mo‘ljalga olish
moslamalarini ham kiritish mumkin.
Signal beruvchi moslamalar . Signal beruvchi moslamalar patrondonda yoki magazinda patron borligi yoki yo‘qligi, otish
mexanizmlari ko‘tarilganmi va hokazolar haqida ma’lumot beradi. Ba’zi
to‘pponchalar yoki ov miltiqlari signalli shtiftga ega. Bundan tashqari,
signal beruvchi moslamalar o‘rnini boshqa qismlarning ba’zi elementlari
(zatvor, urgichning orqa qismi va boshqalar) bosishi mumkin.
Patrondonda patron yoki gilza borligini signalli shtiftning chiqib
turuvchi qirrasi ko‘rsatadi (Walther P–38, PP, PPK va boshqa
to‘pponchalar). Urgichning chiqib turuvchi qirrasi (7,65
mm kalibrli
Mauser) yoki signalli richag (1900-yil namunali Browning) otish
mexanizmi jangovar holatda turganligidan darak beradi.
Gilzani chiqarish mexanizmi . Gilzalarning chiqarish mexanizmi chiqarib tashlagich va qaytargichdan iborat. Chiqarib tashlagich
(ekstraktor) gilzani patrondondan chiqaradi va qaytargich yoki ejektor
yordamida quroldan uloqtirib tashlaydi. Qurolning qaytargichi alohida
qism yoki qismning turtib chiquvchi qirrasi (vintovkalarda — magazin
korobkasidagi patronlar ushlagichning panjalari) bo‘ladi. Ba’zi
to‘pponchalarda qaytargich vazifasini oldingi holatda qolib ketuvchi
boyok bajaradi. Ko‘plab ov miltiqlari va revolverlarda gilzalar biroz
ekstraktor bilan va keyinchalik oxirigacha qo‘l bilan chiqariladi. Ba’zi
revolverlar gilzalarni barabandan chiqarish uchun chiqaruvchi shompol
bilan ta’minlangan bo‘ladi.
