Türkcə Etimoloji Sözlük

-

 

sənə 

olmaqlanırsa

 

mən də 

olmaqlanaram. 

-

 

sən allahın buna 

olmaqlan bitsin gedsin.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

288 

olurlatmaq 

 

olmaqlatmaq. keçittirmək. qəbullatmaq. 

-

 

ona bunu mən 

olmalatarım

. 

-

 

siz öz haqlılığızı mənə keçittirəməzsiz

.  

olurmaq 

 tapmaq.  

olurmu olur 

 

hər halda. 

 

olurna 

 

(olur +

 

nə

)

. mümkün nərsə, şey. 

-

 olurna 

değil: qeyri 

mümkündür. 

-

 olurnadan 

vermək olar. 

-

 olurna 

bağlamaq

: 

imkanına, mümkününə tabe' edmək. 

 

olursa 

 - 

olmuş olursa

. 

əğrilib, bükülüb, yönəlirsə. əgər 

(<

 

əğmək)

. - 

əgər

 

çağında

 

çatırsa

.  

- 

nə olursa o

lsun: 

hər nə olur olsun. hər olasılığa qarşı. 

qaçaqoyub.

 

-

 

nə olursa olsun: nə yapıp yapıp. hər halda. kəsinliklə. 

 

oluruna 

 

gedərinə.

 - 

işi oluruna bıraqmaq: nərsənin dəğişməsinə, 

düzəlməsinə artıq güdməmək, durmamaq, önəmsəməmək. 

 

oluş

 

 

1

.

 

bolqu. 

1

.

 

uluş. buluş. bölüş. əldə edilən. qazanc. tapış. 

pay. kar. 

1

.

 

uluş. şəhər

. 

1

.

 

ul. olbaq. 

oluşum

. 

barlağ

. 

barlap. 

1

. 

düzən

. 

1

.

 

təcrübə

. 

varış

. 

görüş

. 

1

. sonuc. 

nəticə

. 

1

. 

davranış

. 

hərəkət

. 

cür

. 

tör

. 

tərz

. 

1

. 

doğuş

. 

gəlişmə

. 

1

.

 

özdək

. 

maddə

.

 

təməl

.

 

əsil

.

 

yapı

.

 

q

uruluş

. 

ulaş

. 

uluc. 

əsas. ediş. qılış. yapış. devriş. rəftar. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

oluş

 

 

1

. 

olsun

. 

olsa. olsan. 

ehtimal. 

1

. 

olunma. bolunma. 

boluş

. 

bulunma. 

buluş

. qalma. qalış. qalım. durma. duruş. 

durum. 

1

. yarıt. yaratış. 

- 

oluşdan bəri uzaldan bəri. 

yarıtdan bəri.

 

-

 olsunla (ehtimal) 

iş olmaz. 

 

-

 

yüzə on, 

olsun ki: (ehtimal ki).  

-

 olsun ki (ehtimal ki ) 

gələ. 

 

-

 olsa (ehtimal) 

gələrim. 

 

-

 

heç 

olsa olsun (ehtimal) yeri yoxdur.  

-

 

nə olsa gərək: nə ehtimal ola bilir. 

 

-

 olsan (ehtimal) 

verirəm ki. 

 

-

 

hər 

olsuna (ehtimal) qa

rşı. 

 

- 

bu görüş

, 

bu oluş

: 

bu meydan, bu şeytan. 

 

- 

nərsənin oluşuna yol açmaq: sağlamaq. savqalatmaq. 

sovqlatmaq. sovq vermək. itmək. itələmək. itəgələmək. 

 

- 

oluşla

 

doğulan

, 

ölüşlə boğular

. 

 

oluş

 

 

boluş

. 

buluş

. 

tapış

. 

barış. varış. əriş. duruş. duruğ. biçiş. 

bacarı. başarı. başarma. yaratı. yaratış. yarayış. yaraşıq. 

yarlaşıq. barış. barlaş. barlaşıq. barışıq. duruş. halət. 

şəkil. şəkl. varış. uğur. uzluq. qalxış. iyi qoşut, durmuş, 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

290 

duruş, yağday. hal. qonuş. çevrim. çevriş. çap. güc. 

qaldırı. orun. yağday. vəziyyət. boluş. olan qoşut. 

durmuş yağday. olan ovza'. tapılma. tapılış. yaranış. 

peydayiş. iş. yapış. eyləm. qılış. taxım.

 

duruş. davranış. 

fe'l. hərəkət. mutluluq. qutluluq. nailiyyət. müvəffəqiyyət. 

- 

dağ oluş: dağarın yarnması. 

 

oluşan

 

 - 

birgə oluşan

, 

doğuşan

: 

əkiz. əkiş. əkşin. əkdəş 

(< 

əkmək)

.  

-

 

neçə nərsədən oluşan nərsə

: qatma. 

 

oluşduran

 

 

oluşduran

. 

oluşdurucu

. 

törətən. müvəllid. ürətən. 

öndürən. bərətən. baratan. doğuran. doğurcu. 

gərəkdirən. gərəkdirici. meydana gətirən. istədən. 

düşürən. çapan. bais. edici. itici. itci. eddirən. ittirən. 

ortacı. icab edən. səbəbçi. müsəbbib. 

 

oluşıq

 

 

boluşıq

. 

keçimli. çevrişli. çevrimli. törəli. tutamlı. tutumlı. 

durumlu. duruğlu. qonuşuq. barışıq. varışıq. biçişik. 

çaplı. qılıqlı. çatımlı. dənli. dənğli. dəkli. dəhli. xoşqılıq. 

əxlaqlı. rəftarlı. xuylu. 

 

oluşma

 

 

oluşum

. olşum. şəkillənmə. təşəggül. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

oluşmaq

 

 

1

. olqunlanmaq. olqunlaşmaq. toxunmaq. dolmaq. 

tümləşmək. tamamlanmaq. təkmilləşmək. şəkillənmək. 

şəkl tapmaq. 

1

. olmaq. ortanmaq. ortaya çıxmaq. 

 

oluş

maq 

 

buluşmaq. boluşmaq. 

1

.

 

bir bulda, bolda, olda tapışmaq. 

birbirini bulmaq. bir araya gəlmək. görüşmək. mulaqat 

edmək. 

-

 

o ilə buluşmaq

 

olmadı: onun ilə görüşmək mümkün 

olmadı

.

 1

.

 

rastlaşmaq. təsadüf edmək

.

 

-

 harda 

buluşsada

, 

türk türkə qardaşdır

.

 1

.

 

ye

tginmək. ərişmək. irişmək.

-

 

üzümlərim irişti

.

 

-

 

irişmiş

 

qızları əriştirməliyik

.  

oluşmuş

 

 -

 

çox

 

yetgin, olmuş, oluşmuş: artığına olqun

.

geçgin

.

 

geçmiş

.

 

-

 

geçgin

 

yemiş

.

  

oluştan

 

 

oluşdan

. 

olşun

. olnun. 

doğunun. doğudan. doğuşun. 

doğuşdan. içindən. özgülükün.

 

özgündən. özləyin. 

özlüyün. özlükdən. özdərin. kərəkin. kərəkdən. köknün. 

kökdən. quruğun. quruqdan. qurqudan. tapının. 

tapından. taplışın. taplışdan. yaranşın. yaranışdan. 

yaratlışın. yaratıldan. yaratşın. yaratışdan. yaratının. 

yaratıdan. xilqətən. xilqətdən. fitrətən. fitrətdən. zatən. 

zatından. təbiətindən. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

292 

oluştan

 

 

oluşdan

. 

oluşun

. 

olduğun

. 

boluşun

. 

bolduğun

. 

boluşdan

.

 

gərçəyin. gerçəyin. doğurdan. doğurun. doğrun. 

doğurdan. doğuşdan. doğrusun. həqiqətən. fil həqiqə. fil 

vaqe'. vaqeiyyətdə. vaqeən. 

(

məcaz olmayan

)

.  

oluşturmaq

 

 

oluşdurmaq

. 

1

. gerçəkləşdirmək. olmasına yol açmaq. 

əriştirmək. səbəb, bais olmaq. 

1

. edmək. 

- 

yol 

oluşturmaq

, 

edmək

: yol yapmaq. 

-

 

keçən sürülərin izi, 

buralardan 

yol yapmış

. 1

. 

quruşturmaq. təşgil vermək. 

 

oluşturucu

 

 

oluşdur

ucu

. 

oluşduran

. 

törətən. müvəllid. ürətən. 

öndürən. bərətən. baratan. doğuran. doğurcu. 

gərəkdirən. gərəkdirici. meydana gətirən. istədən. 

düşürən. çapan. bais. edici. itici. itci. eddirən. ittirən. 

ortacı. icab edən. səbəbçi. müsəbbib. 

 

oluşuq

 

 

-

 

yel əsintisindən oluşan qum yığını

, 

təpəsi

: qumul. 

-

 

qarasal qumul

: dəniz qıyısından uzaqlıqda, çöllərdə oluşan 

qumul. 

 

oluşuqsuz

 

oluşuksuz

. 

çarəsiz

. 

yardım edilməz

.  

oluşum

 

 

1

. 

oluşma

. olşum. şəkillənmə. quruşum. təşgil. təşəggül. 

1

. 

təşəkkül. təşgil. 

 

oluşum

 

 ul. 

oluş

. 

doğuş

. olbaq.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

oluşumsuz

 

 

uyqarsız

. 

imkansız

. 

gəlişməyə əngəl durumu olan.

  

oluşun

 

 

olduğun

. 

oluşdan

. 

boluşun

. 

bolduğun

. 

boluşdan

.

 

gərçəyin. gerçəyin. doğurdan. doğurun. doğrun. 

doğurdan. doğuşdan. doğrusun. həqiqətən. fil həqiqə. fil 

vaqe'. vaqeiy

yətdə. vaqeən. 

(

məcaz olmayan

)

.  

oluşunmaq

 

 

olşunmaq

. 

yapınmaq. düzülmək. dizilmək. ortaya 

çıxınmaq. 

 

oluşunuş

 

 

olşunuş

. 

yapınış. diziliş. düzülüş. düzülmə. dizilmə. 

 

oluşur

 

 

olur. ibarətdir.

 

olut 

 

1

. edit. nədən. dəlil. 

1

. 

vaqiə. 

 

-

 olut!: ol. qal. tikin. din. 

 

olut 

 

ulut

. 

1

.

 

çağ. şişman. 

1

.

 

güclü. quvvəli. 

 

olutmaq 

 

1

.

 

olqutmaq. ölütmək. təxmir edmək. 

1

.

 

ölütmək. 

olqutmaq. təxmir edmək. 

 

olyarma 

 

bolyarma. 

çəklənmə.bəsinmə. bəslənmə. yetər sayma. 

yetinmə. qanıt. qanıqlı. qanış. qanı. inanc. oyu. oyuş. 

oyu

q. düşüncə. qənaət. razılıq. kafi görmə. iktifa. 

qəbullama. 

 

olyuqca

 

 

-

 

olduqca qalabalıq

: 

gəriyindən çox. it sürüsü dək.

 

oma 

 

əkin

. oma ormaq

:

 

əkin biçmək

.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

294 

omac 

 

amac

.

 umac

.

 1

.

 

yumulan yer. 

şişirdilən yer

.

 

-

 

nələr çəkdik 

omac olduq

.

 

-

 qurulup bir umaca y

ayın

.

 1

.

 

amac.

 

qayə.

  

omaca 

 

qalça

 (

göt

.

 

almacıq

) 

gəmiklərinin birləşdiyi yer

.

 

omaç

 

durmaq

.

 

-

 oma durmaq: 

göt baş olmaq

.

 

təpəsi

 (

götü

) 

göydə, 

başı yerdə olmaq

.

 

-

 

atdan yıxılıb başı üsdə 

omac durdu

.

 

 

omaq 

 

umaq

. 

1

. göstərişli. yaxışıqlı. şik. gözəl. 

1

.

 

soy.

 

qan.

 1

.

 

ailə

.

 

qohum. 

1

. oymaq. tayfa. qəbilə.

 

-

 

omaq kişi: yaxışıqlı

.

 

şik

.  

-

 omaq geyim

: şik geyimş

.  

-

 omaq dart: qurulmaq

.

 

çalım satmaq

.  

omaqlamaq 

 

umaqlamaq

. bəzəmək. süsləmək. 

 

omaqlanmaq 

 

umaqlanmaq

.

 

böbürlənmək. qırıtmaq. nazlanmaq. 

 

omaqlantırmaq

 

omaqlandırmaq

. 

umaqlandırmaq

.

 

süslənmək. 

gözəlləşdirmək. 

 

omatqı

 

 

ayrı. 

 

-

 

atı omatqı taq: atı ayrı bağla

.  

omay 

 

umay

. 

seçgin

.

 

ulu. 

əşraf

.  

omba 

 

omac

.

 omca

.

 

oma. yuma

:

 oyum. 

girdə

. yuvarlaq. 

kündə

. 

kötük

. 

kündə

. tomruq.

 

-

 omba durmaq: 

omaç durmaq

.

 oma 

durmaq

.

 

aşığın götü üsdə durması

.

  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

omca 

 

omac.

 

oyum. 

oma. yumuq. 

şişik

. yuma. oyum. tomruq. 

künnə

. 

ağacın dibi

. 

qol qιçın dib bölümü

. 

kök

. 

tənə

. -

 

oduncu gözü 

omacda

.

 

-

 

omca ağacı: kündə

.

 

tutsaqların əl 

ayağına vurulan kündə

.

  

omraq 

 

sevilən

.

 

mə'şuqə. 

 

omur 

 

möhrə. 

 

omur 

 

umur

. 

1

. 

qöğüş

. 

1

.

 

ilgi.

 

həvəs

. 

1

.

 

güc

.

 

dayanıqlıq

.

 

dayanıqlı. 

 

omurca 

 

sağlam

.

 

dayanıqlı. 

 

omurqa 

 

onurqa. 

bel gəmik. tikən. dikən. tikər. dikər. anasitun, 

dirək. 

- 

omurqa, 

onurqa sümüyü: belgəmiyi. situni fəqərat. 

 

omurqalı

 

 

onurqalı

. 

tik

ərli. dikərli. tikənli. dikənli. anasitunlu, dirəkli. 

 

omurqanq 

 

omuzğanğ

. 

onqurğa

.  

omurqası

 

 

onurqası

. 

tikəri. tikəri. dikəri. tikəni dikəni. anasitunu, 

dirəyi. 

 

omurlıq

 

omurlığ

. 

qoğarlıq

. 

qoxarlıq

. murdar ilik.  

omurtag 

 

1

. qartal yavrusu. 

1

. yomurtqa. yumurtaq. yumurtqa.  

omuz 

 

( < um: yuvarlaq

.

 

gəmiyin, nərsənin girdə yumarlaq yuvarlaq 

başı

)

.

çiyin. 

-

 omuz 

öpüşmək: tay ba tay gəlmək, olmaq

.

 

paydaş olmaq