Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

otşunmaq

 

 

odşunmaq

. 

odnuşmaq

. 

öcgəşmək

. 

öcləşmək

. 

öcnəşmək

.

 

ütşüşmək

. 

ütnüşmək

.

 

ötgəşmək

. 

ötləşmək

. 

ötnəşmək

. 

itimək. itişmək. itiləşmək. itləşmək. itşinmək. itnişmək. 

odşunmaq. odnuşmaq. təpgişmək. dirnişmək. dirsəşmək. 

tutnuşmaq. tutşunmaq. qızmaq. qızışmaq. qızınmaq. 

qızşınmaq. qıznışmaq. daşlaşmaq. daşnışmaq. 

tərsələşmək. tərsləşmək. təsləşmək. tərsinişmək. 

tərsişmək. uğrsuzlaşmaq. uğursuzlaşmaq. uyuzlaşmaq. 

quduzlaşmaq. uymazlaşmaq. uymazışmaq. çılqınışmaq. 

siyimsişmək. sırtıqlaşmaq. sırtışınmaq. çiğdəşmək. 

könəzləşmək. könzəşmək. çapraşmaq. çaprazışmaq. 

yamanlaşmaq. pisləşmək. pisəşmək. arxalaşmaq. 

asavlaşmaq. olmazışmaq. bətərləşmək. qarşıtışmaq. 

qarşıtınmaq. qılmazışmaq. xuysuzlaşmaq. kəsginişmək. 

sərtişmək. sarplaşmaq. qatlaşmaq. üzləşmək. üzlənmək. 

ayğırışmaq. muxalifləşmək. inadlaşmaq. əksiləşmək. 

ziddləşmək. muğayirləşmək. 

 

ottıq

 

 sirinki. 

sürüngü

. kibrit.  

ottor 

otdor

. otluq.  

ottubi 

 

istəkli. könüllü. həvəsli. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

428 

ottur 

 

otran

.

 

orta. 

mərkəz

.

 

-

 

döğüşün, qaq 

otturunda: 

savaşın tam 

ortasında

.

  

otturuq 

 

ortalıq

.  

otuc 

 

odğuc

. 

yalım. alov

.  

otuc 

 

oduc. odlu. 

atışlı. atıclı. canlı. yanlı. yanuc. yanğuc. 

yaxlı. yaxuc. qızqın. darqın. sınırlı. xaşlaq. ısqın. dartqın. 

 

otucu 

 

1

. 

oducu. 

odlayıcı. odlayan. atışlayan. atışçı. yandıran. 

yanğıcı. yaxan. yaxıcı. yaxuc. 

1

. 

otcu. 

havalı. nərsənin 

dəlisi, vurqunu, vırqını. 

- 

solçuluq havalısı

. - 

qadın otcusu

. 

- 

kitab havalısı. 

-

 

yalan, doğru, yemək içmək, para, düzən 

havalısı: dəlisi. 

 

otucu 

 

ötücü

. sınıqçı. sınan, çıxan gəmikləri yerinə qoyan, 

taxan sınıxçı, çıqıqçı. 

 

otuculuq 

 

otculuq. 

havalıq. dəlilik. vurqunluq. vırqınlıq. 

 

otuçluq

 

 

oduçluq

. 

odquçluq

. atuşluq. coşuqluq. coşavarlıq. 

coştanlıq. coşatanlıq.

 

coşqarlıq. coşmışıq. qızmışıq. 

alovluq. alavlıq. yanığlıq. həyəcanlılıq.

 

otuq 

 

oduğ

. kiçik yanğın. 

-

 

oduğdan

 (

kiçik yanğın

) 

çıxıb oddağa

 

düşdük. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

otuq 

 

osuq

.

 ( < osmaq

. 

otmaq:

 

bitişmək

.

 

gəlişmək

)

. 

1

.

 

inkişaf. 

təkamül. gediş. 

-

 

işlərin osuğu

.

 

-

 

bu iş osuğu

 

böylədir

.

 1

.

 

bir 

nəsnənin bir nəsnəyə dəğişməsi. bir nəsnənin bir nəsnə 

ilə. ıstihalə. 

1

.

 

oyuq. huşlu. açıq könül

. 

1

. 

coşqu

. 

həyəcan

. 

otuqmaq 

 

1

. odlanmaq. 

yaxınmaq

. 

1

. otdamaq. 

ot, yem yemək

. 

1

.

oduqmaq ( < od

.

 od tutmaq)

.

 

coşmaq

.

 

dalaşlanmaq

.

 

qayğılanmaq

. tasalanmaq. 

sıxılmaq

. 

həyəcanlanmaq

.

  

otulmaq 

 

utulmaq başı vurulmaq

 (

yararsız bitgilərdə

)

.  

otun suv 

 

evin geçim qayğısı. 

 

otun 

 

odun

. 

1

. 

<

 

od:

 

od yandırmağa yarayan hər nərsə

. 

çaqşıl

.

 

keşimiş

. 

keşmiş

. -

 

odun ayιrma

q: 

sındırmaq

.

 1

.yarma. 

1

.

 

dayaq. kötək. dirək. 

-

 yaramaza odun 

gərək

.-

 

qapı 

odunu

. 

1

.

 

qaba. yoğun. kota. kut. 

-

 odunun biridi

.  

-

 bu odun 

çox qor tökür

.

 

-

 

geçgin

 odun

: yanqın ağac

.

 1

.

 

otunğa

.

 

 

-

 

çiy 

otun

: nəmli

.

 

yaş odun

.

 

-

 

iyi közü olub, dayancıqlı odun

: tuq ( < tuqmaq

: bağlamaq

)

.  

-

 

yandıqdan sonra, toprağa gömülərək söndürülən 

odun: 

kömür

.

  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

430 

otun 

 

odun. 

qabat 

<>

 

qatab. quru, sərt olan nərsələrə verilən 

ad.  

- 

çalı

, 

tikəndən odunu

: 

qarıca. 

 

- 

çox quru, tez yanan odun

: 

gəlinüfürməz. 

 

- 

daşodun

: 

daşkömür. 

 

- 

qaravaşdan xanım olmaz

, 

çiçəkgildən

, odun olmaz. 

(çiçəkgildən

: 

gül ağacından

). 

 

-

 

eşşəyi toya çağırmışlar

, 

" ya odun əksik

, 

ya su" demiş

: 

böyük yerdən, gözlənmədik bir böyük sovğat alanda, onun 

nədənin düşünməli. 

 

- 

içi kovuq, boş quru odun

: kavran. qabran. 

 

- 

qalın odun

: 

kündə. tomruq. tumruq. kötük. 

 

- 

balta dəğməmiş ağac

, odun, orman olamaz

: sıxıntısız, 

inciksiz iş, kimsə yoxdur. 

 

- 

az od, 

çox odun yaxar: önəmsiz nəsə çoxa baxa bilər. 

 

- 

odun kömürü yapmağda qurulan qalağ

, 

tümsək

: toraq < > 

toqar.  

- 

yarı yanmış odun

: 

aşığda. aşqıl. 

- 

seçilmiş iri odun 

kömürü

: 

əlləmə. 

 

- 

qırıq

, 

bölünmüş odun: kötük, kütük parçası, balçası, tikəsi. 

qaqma. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

- 

quru kütük

, odun: qaraqavuq. 

 

-

 

dalqaların qıyıya

, 

dışa vurduğu

, 

atdığı çör çöp

, odun, 

ağac parçaları

: qarqalaq. 

 

-

 

meşə çalısının odunu: qarağan. çanaq.

 

 

-

 

noxuddan böyük yemişi yeyilən

, 

çox sağlam odunlu 

ağac çeşiti

: 

qaragöz. 

 

-

 odun kimi quru, 

sərt nərsə

: qurulaq qarulaq.

 

- 

odun parçası

: 

çarıq. çapıq. qopuq. yonqa.

 

otunçu

 

 - 

düşən ağaca, odunçu tapılar

. 

 

-

 

odunçuyla kömürçü tutmaz

. 

 

-

 

odunçuyla

 

kömürçü,

 

xocayla malla birbirin götürməz. 

 

-

 

sərt

, 

əsnək odunlu

, 

dayanıqlı bir ağac

: 

qarağac. qarğac

. 

qaraağac. 

 

otunçu

 

 oduncu.  

-

 

otunçu ölsə

, 

otu suvu qalır

, 

maravçu ölsə çaqgıçı qovu 

qalır: oduncu ölsə otu suyu qalı

.

 

avçı ölsə çaqmaqtaşı qavı 

qalar

.

  

otunçu

 

 

o

dunçu

. 

yartı

.  

otunq 

otunğ

. -

 

iriq otunğ

: 

odun qırıqları

.

 

qıymıq

.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

432 

otunqa 

otunğa

. 

1

.

 

odun. 

1

.

 

otunğluq. odunluq.

 

ot. yem. 

1

.

 

ədviyəcat. baharat. 

 

otunqluq 

otunğluq

. 

odunluq. otunğa.

  

otunluq 

 

odunluq

. 

çaxarlıq. yaxarlıq.

  

otunmaq 

 

odunmaq

. 

1

. odlanmaq. 

(# 

uyınmaq

.

 

sönmək

)

.

 

-

 uyunub 

odlanmaq

: sönüb yanmaq

. 

1

.

yodunmaq 

silinmək. 

 

otunsu 

 

odunsu

. daşav. quru. 

 

otuntan 

 

odundan. 

-

 

astarı var 

odundan, 

yiyər yeməz yoğunlar

.

 

otur 

 - 

dinc otur: rahat otur. 

 

- 

yekə otur, dinc otur: yekə başım, 

dinc 

başım. 

 

otur 

 

1

.

 

d

ürd. torta. çökə. çök. 

-

 

suçu 

oturu

.

 

-

 

yağ əridilirkən 

oturu oturur

.

 1

.

 

oturu. lazim. müqtəzi. iqtiza. 

-

 otur olsa: 

lazim olsa

.

 

iqtiza edsə

.

 1

.

odur

.

 

gün

.

 

-

 odur buri: 

hər gün

. 

1

.

odur

.

 

ötür

.

 

ödür

.

 

çağ. gün. 

1

.otaq. çadır. oba. xeymə. 

1

.

otura. bata. bat. zəmin. zəminə. 

 

otur 

 

odur

.- 

igid odur hər toxuya 

(

əzaba

) 

qatlana, kişi odur 

atdan düşə, adlana. 

 

otura 

 

1

.

 

otur. bata. bat. zəmin. zəminə. 

1

.

 

oturun. olturun. 

olturu. oltura. qaidətən. 

 

oturacaq 

 - 

iki üç kişilik

, 

yassı oturacaq

: 

qanat. qonat. kanapə. sofa.

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

oturacaq 

 

səndəl

.

 

-

 oturacaq 

köynəyi: səndəlin oturulan yerlərinin 

örtüyü

.  

oturaq 

 

1

.

 

dura. yer. 

səndəl

. 

1

. 

göt

. dib.

 

-

 

oturaq təpməsi: göt 

üstündən vurulan təkmə

.

 1

.

 

səkin

. sanit. 

1

.

 

duraq. qonaq.

 

məks. qərar. 

-

 

on gündə bir gün qonaq etdik

.

 1

.

 

otaq. dona. 

1

.

 

oturqu. qurulmuş çadır. oba yeri. xeyməgah. 

1

.

 

aramaqah. 

1

. ordu.  

oturaq 

 

otraq

. götürük. qalqun. qalqın. çalqın. çolqun. məfluc. 

fələc.

 

oturaq 

 

otraq. otru <> ordu. 1

. otraq. yerləşim. durarqa. 

iqamətqah. 

1

. enik. çalıq. çarpılmış. uğraqlı. məfluc.

 

1. 

durub. barıq. barq. barınaq. ev. qonut. yurd. əyləş. 

məskən. 

1

. barınaq. barnaq. qonut. bəklək 

<>

 

bərklək 

<>

 

əklək. iqamətqah. məskən. 

1

. qışlaq. orduqah. kom. 

 

oturaqçı

 

 

ev əşyası satan

.

  

oturaqlama 

 

gecələmə. qonaqlama. 

 

oturaqlamaq 

 

qışlamaq. ordulamaq. qonaqlamaq. ordu vurmaq. kəmp 

qurmaq.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

434 

oturaqlı

 

 

1

. müstəid. 

1

. amadə. 

1

. səncidə.

 

-

 

oturaqlı

, 

samballı

 olan

: kiləsli

.

 

yatımlı

.

 qursili

.

 

kürsili

.

 ( < 

qurmaq)

.-

 

kürsili

 

yazı

.  

oturaqlı

 

 

otraqlı

. olqun. atakişi. müəddəb. 

 

- 

ağır oturaqlı: güvəndirən. ciddi. ağırbaşlı. 

- 

oturaqlı 

dayaqlı

, 

köklü basımlı

, 

yayvan geniş

, 

sabit olan nərsə

: 

döşəkli. 

 

oturaqlıq

 

 

yüngül

.

 

yengil. istirahat. sikun. huzur.  

oturaqsız

 

 

salındıli. aslaq. sallaq. müəlləq. qeyri sabit. 

-

 

salıntıli

 

yapı

.

 

-

 

salıntıli

 

köprü

: 

aslaq köprü

.

 

-

 

salıntıli

 

kişi

.

 

-

 

salıntıli

 

ışıq

: 

azalıb çoxalan ışıq

.  

oturan 

 

1

. çökən. 

1

. oturcu. təxdə çıxan. cilus edən. 

 

oturan 

 

1

.

 

duran. yerləşən. sakin. 

-

 

iranda oturan ellər

.

 1

.

 

dincələn. 

istirahət edən. 

-

 

bu ölkədə işləyəndn, oxuyandan səs 

səmir yoxdu, bura oturanlar ölkəsidir. 

1

.

 

çökmək. aşağı 

enmək. yapıxmaq. yerə batmaq. 

-

 ev oturdu

.

 

-

 

bu gün 

oturanlar

, günündə şişənləridir

.

  

oturat 

oturad

. 

tutamaq

.

 1

.

 

turqum. durqum. sübat.

 1

.

 

məslək

.  

oturatsız

 

oturadsız

. 

tutamaqsız

. 

1

.

 

məsləksiz. 

1

.

 

durqumsuz. 

turqumsuz. 

sübatsız

.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ