Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə109/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   124
partu

.

 

bərtü

. barut. üstə qiyilən arxalıq. 

1

beşman. 



1

qaput. qocuq. 



çapan

.

kəbən


. kamsala. 

kürk


. 

örtün


. 

çiyin 


(omuz)

 

üstünə alınan hörgülü geyəcək



.

 

yamçı



. 

yağmırlıq



palto 

 

paltov

. kəpən. qaput. 

 

- 

içli palto

: qocuq. 

 

palton 

 palto.  

-

 palton yavluq

: şal

.

 

örtü



.  

paltosım

 

 - 



paltosım

 uzun, bol geyimqapama

qapan. qaban





> 

kəpən. kəftən.

 

paltov 

 

palto

. kəpən. qaput. 

 

palvara 

 

palavrə

. 

oyalı. oylayıcı. qantınçı. qantılçı. qantıl. qantın. 

qantam. qantama. qandırma. qandırıcı. aldatan. aldatıcı. 

aldatcı. yalan. 

 

palv

araçı

 

 

( bax > aldatan. 

kələkçi)



 



palvarçı

 

 

ağιzι yelli



. 

yalançı


. 

boş boğaz

.  

pamallamaq 

 

basıb, əzib keçmək. basıb, əzib keçmək basalamaq. 

basarlamaq. baslamaq. basa basmaq.  

pambıq

 

 

-

 

açılmış pambıq

: 

ağındı. 

< 

oğunlı.


  

pambıq

 

 - 

daş pambığı

qayaqatnağı. qayğatnağı. qayalifi. oda 



dayanıqlı bir özək, maddə. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

pambıq

 

 - 



körpə sütsüz böyüməz, pambıq

 susuz



 

pambıq

 

 - 

pambığı alınmış boş qoza: çanqınqalaq. 

 

- 



pambıq

 

qozası arıtlamaqda işlənilən böyük ələk

: 

çırçır. 

çalxağı. çalxar. qoşqunara. 

 

- 

pambığı atmaq

didmək. 



 

- 

pambıq

 

çəkirdəği: çığıt. çiğit. 

 

- 

pambıq əğirmə

 

ayqıtı: çatal. 

 

- 

pambıq

, 



yün atar kimi atmaq: didikləmək. didələmək. 

 

- 



çözülmüş

, 



açılmış

, 



işlənmiş

,

 



bükülmüş pambıqdan 

düzələn parça: köçgü 

> 

çözgü. çözmə

.  

- 

pambıq tarımında

, 



əkinində ırqat

, 



işçi

, 



əmələ başı

: elci. 

elci.  

- 

üz rəngi

: 



pambıq boyası

: 

ət rəngi. açıq qırmızımtıl boya. 

 

pambıq

 

 

yumşaq. köpük. 



(# qopuq

: qaba. kötük. gödük. qabaq

bərk. 


sərt

)

 

- 



qulağına pambıq təpmək: qulağına barmaq tıxamaq.

 

-

 

pambığa qılıc salmaq

: 

göyə top atmaq.

 

boşuna çalışmaq. 



göyə savurmaq. 

 

-

 

pambığa qılıc salmaq: göyə top atmaq: boşuna çalışmaq. 

göyə savurmaq. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

864 

-

 

pambığı boşalmış qoza

: kavqal. qanqal.

 

-

 

pambıq çiçəkli çalı türü

: 

qar tikanı.

 

- 



pambıq içli üst geyim

: 

kavtuq. kavtaq. qaltaq. çaltaq. 

qaltuq.


 

-

 p



ambıq ilə

 

baş kəsir

, 



iğnə ilə gor dəlir

 



- 

, parlaq, 



sıx toxunmuş

, 



pambıqlı

 bez

. kağızbezi. 

yasıtbezi. patiska. 

 

pambıq



 

pambığ

pamıq.


 

1

açıq



 

qızqıl boy. 



1

qovaça



. paxta. - 

qovaçalıq

pamıq tarlası



.

 

-

 

quyuq, qoyi pambıq, maxta boyasına 



al 

deyilər. 

 

-

 

pambıq

 

qozasının kalı: alaqaraq



. 

korasığ. 

 

-

 

pamıq tarlası

:. kevezliq.  

pamıq

 

 

( p < > q ) 

qamığ

.

 1

.

 

yumaq, yuvarlaq, şişik olan. 



1

.

 

bamıq



.  

pampers 

 

bürgək 


>

 

puşək. bağırdaq. 



 

pancalamaq 

 

pəncələmək

.qançalamaq.

 

çanqalamaq. çalqalamaq. 



 

pancur 

 abajur. lam

pa qabığı

.  

panq 

panğ

. 

sağır

.  



panqarmaq 

 

şişmək


. qabarmaq. jestli. burnu yelli.  

panqqı

 

 

yeltər


. 

kəlpəng


.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

papaq 

 

1

. 

<

 

qab



.

 

qapaq.



kəpkə

. qalpaq. 

şapka


. 

börk


. 

börik


. 

tumaq. yumaq. 

təlpək

. 

təpətəy


. 

təbətəy


.

 1



. 

<

 

yapaq



(yapmaq: 

örtmək


.

 

gizləmək



)



1



. 

<

 

qapaq



. 

1

. 

<

 yapaq


:

 

yapmaq



:

 

örtmək



. 

gizləmək


. 

1

. qalpaq. kasket.  



papaq 

 

börk. təpələk. 



- 

papaq geydirən: börk qoyan, qoyucu. qulaq 

kəsən. 


 

-

 qara papaq

: məkə bitgisinin üzərində, qaramtıl qabarcıqlar 

biçimində bəlirən bir kəsəl. 



 

- 

gecə yaraqlı

, 



gündüz papaqlı

görünməsinə qarşı, qara 



işlər çevirən, qılan kimsə. 

 

-

 

papaqlı baş, içdən yaş

: 

qabadəri. qabapost. üzdən doluq, 

içdən pozuq. dolu qanlı, çürük canlı. gözdə eyik 



(

yaxcı


)

, içdən 


yenik (

çürük


)

. iri yarı olduğunda, cansız, sağlıqsız kimsə. 

duruşlu, içi boş kimsə.

 

papaq 

papağ

qaplat.

 

paplaq.



 qaplat

.  


papaqan 

 

papağan

. bapqa. tuti.  

- 

qonuşmayan kimsə

, 



tutu quşu

, 



papağan 

qaqavan. 

qaqavaş. qaqavac.

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

866 

papaqan 

papağan

. 



1



<



 

papaqlı


. tuti. 

1

sağızqan. saqağan quşu. 



1

. 

tuti. -

 tuti 



namə

köksüz təməlsiz, böş uydurma sözlər



.

  

-

 tutu 

quşı

anğlaçaksızın çox söylər gəvəzə



.  

papatya 

 

gəlinyemişi. sarı güllü bitgi. 

 

papıfa

 

 hava. 

ötürək


.  

papıq

 

 

kökül


. kakil. 

saçaq


. 

püskül


. sok. 

çox


.  

papış

 

 

(1

.

 < > 



tapış 

( < 

təpmək

)

.

 1



.

 < > 



qabaş

.

)

.

 d

abancıq



ayağqabı


.

 ba


ş

maq ( < basmaq)



.

 

ayağqab



. 

çarıq


. 

dərlik


 ( < > 

tərlik

)

.

  



papış

 

 

qabaş

.

 

ayağqab



. 

çarıq


. 

dərlik


 ( < > 

tərlik

)

.

  



papka 

 qaptama. qapsla. qap. qovluq. 

dosyə


.  

paplaq 

 qaplat.

 

papağ



.

 

qaplat.  



papraq 

 - 

güzdə (payızda) sarı qızımtıl boyalı

, 



közə düşmüş otu 

andıran 

yapraq: 

közəl

xəzəl. 



 

papuç

 

 

köpüç


.  

papuş

 

 

< > 

qapuş

.

 

-

 

yarım qapuş: sürtük



.  

par 

 - 



par parça, param parça

 olmaq

pozulmaq. yıxılmaq. 

dağılmaq. qırtalanmaq. qırılmaq. talamarmaq. kavalanmaq. 

köğşəmək. kövşəmək. koğşamaq. kovşamaq. kağşamaq. 

kavşamaq. tikələnmək. viran olmaq. xərablanmaq. 

tabahlanmaq.  



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

para çara

 

 

paramparça. 

 

-

 

para çara edmək: parçalamaq

.

  

para para 



 tala tala. dala dala. 

 

para 



 

1

. 



(< > pay

tikə


.

 part


.

)

.

1

. 

( p < > y ) yara

paraç. parça. 



yarıl. 

1

bənək



. pul. yartmaq. yarmaq. 

1

. parça. talım. 

dalım. dilim. parça. taram. qıta. qətə. cüz'. hissə. bölək.

-

 

para para: pay pay



.

 

ayrı ayrı



.

 

bölək bölək



.

 

dəh dəh



.

 

dəng 



dəng



1

. tənqə

. pul. 

-

 

parasız olana deyilir

tırılın biri tırıl



.

  

-

 

çörəyinə

, 



parasına güvənən: əkməğinə qoç

.

 

-

 

paxır para: manğur

.

 

mangır



.  

-

 

para qıyan

: 

sərraf


.

 

qıyıcı



.  

-

 

kiçik

 para

.

 

qəpik 



( < > 

kəpək

)

.

 

xırda pul



.

 

-

 para toplamaq

alımcımaq



.

 vergi almaq

.  

-

 pesetaispan



. -

 pezzetaitali:

 

kiçik


 

paça


) yarmaq (

yarı


.

 

əş



.

 

dəngəş



)

.

 pul


.

 

yarı



. 

tikə


. part.  

para 

 

1

kəsər. bölüm. parça. tikə. bölüm. qıta. 



1

. əl kiri. çabıq 

atılan nərsə. 

 

- 

altın, qızıl para: qızılca 

(

ağça: gümüş para.



)

 

-



 

başqası malın satıb, satış tutarından aldığı satıcılıq 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

868 

parası

: qopat. qapat.

  

-

 

damqalı kağaz para

: 

qamlı. çaplı. əsginas.

  

- 

qan parası. qan ağcası. qan dəğəri. qan

 

tutarı. qan bahası.



 

qanlıq. 


 

-

 

alverçi tükanında, 



para qoyulan qab, kasa: kes. qumpara.

 

-

 

içinə para atmaq üçün, bir dəlikli, yuvrlaq qab

: qumpara. 

dəxil. qalla.

 



süt parası

başlıq.



 

qalın. 


 

- 

gəlin gəlinirkən, aparılırkən qapını bağlayıb alınan

 para

qa

pıgəlməsi. 



 

-

 qara para: yasaq (

yasa dışı

) 

yollardan sağlanan, qazanılan 

qazanc. 

 

-

 para 



havalısı: dəlisi. 

 

-

 para 



qaqlığı

: para

 

bolluğu.


 

-

 

süt parası

: 

qalın. başlıq. 



 

-

 

yol parası

1. yolluq. 1. yol vergisi.  



- 

para durumu iyiləşmək: əli genişləmək. 

 

- 

pa

ra sıxıntısı

: 

əli dar. 

 

- 



para sərpəməkdə

, 



xərcləməkdən çəkinməmək əlini 

oynatmaq.  



-

 

çil

, yeni para

: çil akçə. 



 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

-

 para para: 



parça parça

bala bala

. didik didik. didiş didiş. 

dəriş dəriş. tikə tikə. 



 

-

 para para: 



parça parça

: bala bala

. didik didik. didiş

 

didiş. 



dəriş dəriş. tikə tikə. 

 

-



 

parça

bala

didik. xırda. tikə. 

 

- 

varsız parasızlıq

: 

qopuqluq. qırıqlıq. qırıltı. salsürülük. 

sərsərilik. 

 

-

 

varsız

 

parasız: qırıq. qopuq. sərsəri. salsürü. 

- 

bahdan para 

çəkmək

 

(

çəkmək. dartmaq. almaq

)

 

- 



ana ağça

:

 ana para.  



- 

başpara: yelli, nəfəsli çalaqıcların ağza alınan bölümü. 

- 

anapara

: başmal. başmaya. anamal. sərmaya. kapital. 

 



beş paralıq

:

 



ucuz. dəğərsiz. 

 

- 

bu paranı, işi qırağa qoy, at, ayır. 

 

-

 para basmaq

: ağca kəsmək. siggə kəsmək. 

 

-



 

para kəsmək

, 



qır

maq: qazanmaq.  

- 

para sıxıntısı

 olmaq

: başı sıxışmaq. 

 



az para 

ilə alışverişə düşgün kimsə

: 



çürükçü

 



para 

 pul. -

 

sayın sayın gəliri

, 



xarıltıyla gediri (

para)



(sayın 

sayın

: azar azar).  



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

870 

- 

para verib mal alın

, 



oğul verib qız alın



(oğul: bəsili, 

ərdəmli oğlan


Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin