Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   124

naşı

 

 

bacarıqsız. bəcəriksiz. başarıqsız. çolaq. çolqa. çolab. 

çolpa. ələyaqsız. yatımsız. işbilməz. başlaqıççı. amator. 

əcəmi. mübtədi. yavlaq. yava. yalvaq. çaylaq

.

 toy. 


dənəksiz. təcrübəsiz. əcəmi. dünki. dünənki. yeni. əli 

yavan, ağ. sınavsız. dənəksiz. başarıqsız. peşəsiz. 

gücsüz. əli işə yatmayan. kavran. qabran.başarıqsız.

 

çiğ. 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

116 

çiy. qırt. olmamış. xam. 

 

- 

dünki

 cocuq. 


 

naşıca

 

 

çaylaqca


.

 yavlaqca. yavaca. yalvaqca. toyca. 

dənəksizcə. daşraca. dışraca. dalyaraqca. dəlicə. böncə. 

budalaca. cacıqca 



(

 

<

 

saçmaq)

. cahilcə. çaşqınca. 

bozbaşca. bacarmazın. bayağıca. bilgisizcə. alabaşca. 

aldavılca. alqınca. andavılca. avalca. anayıca. ənayicə. 

abdalca. avanaqca. axmaqca. kötükcə. ködükcə. 

görgüsüzcə. görgüsüzün. görməmişcə. koryatca. 

qabaca. qaba sabaca. qamqalatca. qapqalatca. qartca. 

qaytaca. qırıqca. qırtabaşca. qırtalaqın. qırtca. gəbəcə. 

gəvəcə. gicinə. gobutca. xamına. saçıqca. salaqca. 

salaqın. sapaqın. savsızca. savsızın. şapşalca. 

şaşqınca. yoğurca. yontulmamışın. yöndəmsizin. 

yöndəmsizcə. qırtalaqca. amiyanə. nadanca. 



 

naşılıq

 

 



bacarıqsızlıq. bəcəriksizlik. başarıqsızlıq. çolablıq. 

çolpalıq. çolaqlıq. çolqalıq. ələyaqsızlıq. yatımsızlıq. 

işbilməzlik. çaylaqlıq

.

 



caylaqlıq. yalvaqlıq. yavlaqlıq. 

yavalıq. toyluq. dənəksizlik. görgüsüzlük

qamqalatlıq



qapqalatlıq. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

naşılıq

 

 

ənillik. əmillik. yemillik. 

 

naşılıq

 

 

toyluğ


iş başarmayıb kor koruna şaşqın şaşqın 

naşıyana iş aparmaq

təpmək



yabançi


. g

örməmişlik

:

 

qaba



qlıq

xamlıq



çiğlik


yavaşlıq


emüllük


. ambuluq. 

emüllük. idmansızlığ

kütlük


.  

nay

 

 



-

 

böyük düdük

, 

tütək

, nay, ney: qabal. qaval.



 

nayça

 

 

qunçə


.

 

gülün nayçası



.

 

ğozası



.

 

dolu açılmadıq qunça



.  

nayran 

 

niyaran. 



nigəran

. naygiran. 

qayğaşa. qanğaşa. qanaşa. 

anğaşa. anaşa. 

 

nayzağan

 

 

naz edən


.

 

nazırιnmək



.  

nayzağay

 

 

coşğan


.

 

göçgün



.

 

qıvılcım



.

 

yaşın



.

 

şimşək



.

 

yarğa



.

 

otık



.

 

uçkun



.

 

ıldırım



.

 

çaqmaq



.

 

çaxım



.

 

çağılğan



.

 

yarğa



.  

naz 

 

1

. kirişmə. qırışma 



<

 

gərişmə

. göz qaş oynadış, gərmə. 

işvə. qırışma. qırcışma. qılışma. qır. qırışma. qırıtma. 

işvə. qırışma. qırcışma. qılışma. qəmzə. qırşma 

(>

 

kereşmə



 (fars)

)

qıras. qəmzə. yufa qarayış. işvə. göz qaş 

gərmə. 

1

. günəc. günüc. qır. qırıc. qırcanma. qırma. əda. 

duraq. durmaq, qılınmaq yolu, sayağı. 

- 

qıras

 

qıras

 

yerimək: nazla, xuraman yerimək. 

-

 

nazla çalımla

, sallana 

sallana, calana calana, 

çalğana çalğana

, xuraman 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

118 

yerimək: çalaman, salaman yerimək. 

-

 

eşşək qırması

: 

qabaca qırıtma. 



1

girişmə


 

<

 

qırışma. qır vermə. işvə. 



qırışma. qırcışma. qılışma. çaldış. qandış. cilvə. qəmzə. 

 

- 



çox naz

 

aşıq usandırır deyillər

 



-

 

naz çəkmək: qarnı götürmək. qırcanmaq. 



 

- 

sallana sallana, 

qıra qıra

, 



qırcana qırcana

, nazla dolu 



yerimək: qıraman 

> 

xoraman. qıram qıram 



> xoram xoram. 

 



naz: 

sın

. 





qaqnaz qaqanazqaq

sın

. qocaqarı. 

 

naz 

 

çalıq


.

 

dalıq



.

 

qır



.

 

qırçal 



(

qırcan


)

əda



.

 

qırıtma



.

 

qırılıb tökülmə



qılın. işvə.

 

qıvırma


.  

naz 

 giri

şmə. qırışma. qır vermə 



(

 

<

 

qırılmaq


burulmaq)

buruqma. işvə. qəmzə. qaş göz ilə oynanma. qılıncka. 



qılın. 

 

naz 



 

qoşaq. cilvə. 

 

nazbalış

 

 



naz balış

. 



yas balış

. 

qulağ altı

:

 



yastıq. balış. 

 

nazənin



 

 

gündəyməz. ərköyül.



 

nazlı büyütülmüş. 

 

nazik 

 

qıyıq


.

 

incə



.  

nazikmək

 

 

incəlmək


.

 

əyilmək



.

 

qıyılmaq



.  

naziq 

 

nazik



nazlı



əzigən



əzik

<

 

>

 

azıq



(barik< > 

arığ. lağər

)

1

. ərigən. əricən. qırmıli. qəmzəli. incə. incik. tənik. arcıq. 



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

arqıq. arıq. acıq. darıq. did. tiz. tizik. didik. didək. tıkıd. 

tıxız. 

1

. özənli. oyunçu. oyanıq. incik. incə. sapçı. ipçi. 

diqqətli. tetik. 

1

yüngül. incə. yufa. yoxa



-

 

yüngül 

geyim. 

1

.titiz. zərif. incə. incğə. işgə. anlayışlı. qavrayışlı. 



- 

çox 


gözəl, incə düşnuşlü bir qız



 



- 

ürəyi incə

, nazik: 

yufa könül. çıtqırıldım. çabıq qırılan. 

dəğmədüşər. 

 

- 

nazih narinci

: alınğan. 



- 

ürəyi incə

, nazik: 

çıtqırıldım. çabıq 

qırılan. dəğmədüşər. 

 

naziqlənmə

 

 

naziklənmə

. daralma. incəlmə. 

 

naziqliq 

 

naziklik

. özənlik. diqqətliq. oyanıqlıq. tetiklik. 

- 

ürəyi 

inciklik, naziklik: 

çıtqırıldımlıq.

 

dəğmədüşərlik. 



 

nazlama 

 

sığal. oxşama. 



-

 

dam uça bilər

, 



sevgi sına bilər



damı 



dayaq saxlar, sevgini 

sığal

 

yağlar



 



nazlamaq 

 

səvəlmək


.  

nazlamaq 

 

sıvazlamaq. suvazlamaq. əl sürmək, çəkmək. 





çox 

oxşamaq

, nazlamaq: 

çox övərək imrəndirmək. ballandırmaq. 

 

nazlandırmaq



 

 

erqələtmək. şımartmaq. əzdirmək. besləndirmək. 

 

nazlandırmaq

 

 

qoşaqlandırmaq. kibirləndirmək. 

 

nazlanma 

 

qırlma.


  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

120 

nazlanmadan 

 

nazlanmaksızın. qırcanmadan. 



 

nazlanmaksızın

   

nazlanmadan. qırcanmadan. 

 

nazlanmaq 

 

burulmaq


.

 

çalıqlanmaq



.

 

dalıqlan



maq

.

 



qırçalmaq

.

 



asnulanmaq

.  



nazlanmaq 

 

daşmırlanmaq. daşırlanmaq. qayırlanmaq. qaşırlanmaq. 

qaşmırlanmaq. pozlanmaq. göcələnmək 

<

 

göyçəklənmək. çalım satmaq. böbürlənmək. qaslanmaq. 



daşmırlanmaq. daşırlanmaq. qayırlanmaq. qaşırlanmaq. 

qaşmırlanmaq. pozlan

maq. 

ifadə satmaq. ifadə vermək. 



qırıtmaq. qır vermək. işvələnmək. sıvanmaq. 

 

nazlanmaq 



 

qoşaqlanmaq. böbürlənmək. kibirlənmək. cilvələnmək. 

qaymışmaq. cilvələnmək. kəndini bəğəndirməyə 

çalışmaq. qıqqalanmaq. qıyqalanmaq. qırcanmaq. 

çanqalanmaq. omaqlanmaq

. umaqlanmaq. 

böbürlənmək. qırıtmaq. yalıqlamaq. calıqlamaq. kapris 

yapmaq. süzülmək. cilvələnmək. qırıtmaq.



  

nazlanmaq 

 

təpsəmək. qırıtmaq

qıvırmaq


.

 

oynamaq. qırcanmaq. 



-

 

qıvıra

 

qıvıra

 oynamaq


.  

nazlayan 

 

oxşayan. əsigəyən. 



 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

nazlı

 

 

çalımlı. qoşaqlı. kibi

rli. 

ərkə. şımarıq. buruş. qırış. qırıt. 



kaprisli. çalıq. çalıqlı. qoşaqlı. çalımlı. kibirli. 

 

-

 

nazlı

 

büyütülmüş: gündəyməz



.

 

ərköyül



.

 

nazənin


.

  

nazlı



 

 

ərkə. ərköyül. 

 

nazlı

 

 

ilgüy


şınıq


nazənin. asnu.

  

nazlı

 

 

qılnıc. qılıncka. qırcan. oxşağ. oxşağuğa. qırtıq. qırlı. 

qıvraq

.-

 

qıvraq

 

qız


.  

nazlı

 

 

nazik1

əzigən



əzik

ərigən. əricən. qırmıli. qəmzəli. 



1

qırasan. qırcan. qırcın. qırlı. qəmzəli. işvəli. qıraz. 



qəmzəli. qıpırdaq. qırlı. parlaq. cilvəli. 

- 

nazlı

, 



yumşaq 

cocuq:

 

ana quzusu. 



 

- 

qırcan

, 



nazlı böyütülmüş kimsə

: 

anabalası. ərköğül. 

xanımoğlu. çıtqırıldım. 

 

nazlıq

 

 



qırcanlıq. qırcanma. qırcınlıq. 

 

nazlın

 

 

-



 

nazlın

 

salınan

, sallanan, 



qırcın hırcın

, 



əğilib büzülüb 

yeriyən: çalış. çapış. çağış. 

 

nebderqey 

 

sivir


.

 

zirək



.  

necə

 

 



-

 

necə qaldırın çəkib

 bu

nu mənə qıydın. (qaldır: qeyrət



)

.  


-

 

verməkdə könül olsun, əl necə



 

verməz. 


 

necə

 

 

1

.

 

nasıl. nətək. 



1

.

 

nə qədər. kaç. 



 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

122 

necə

 

 

neşə


. 

nətük.


  

necə

 

 

nə əlük. nə elük. nələk. nəlük. nətək. nasıl. 

 

necək

 

 

necək



nəcük



nətük

. keyfi. 



(# 

neçək



kaçıq

: 

kəmmi


)

 

necə



liq 

 

necəlik

.san.  



necəliq

 

 



netəlik



nətürlük. 

dirim. özənti. keyfiyyət. başqalıq. 

xisusiyyət. vəsf. tə'rif. qoltuq. tosif. keyfiyyət. 



(# 

neçəliq

kəmmiyyət



)

.  


necəsən

 

 

nətəhərsən. nətəksən. 

 

necəsi

 

 

nəcür


.

 

-

 

necəsi

 

haldı bu



.

  

neçə

 

 

kaç. çanca. qanca. nə dərək. nə qədər.

 

- 

kaçıncı

neçənci. 



 

-

 

kaça

 

gəlir


neçiyə gəlir. 

 

-

 

kaça

 

baxdı


neçiyə baxdı. 

 

-

 

kaçına

 

baxma, içinə bax



sanına baxma, qanına bax. 

 

-

 

kaç

 dedi, 

kaç

 

eşitti



neçə kərə dedi, neçə kərə eşitti. 



 

- 

birlikdə neçə yaşınız

 var?

 

-

 

neçə nərsədən oluşan nərsə

: qatma. 



 

- 

neçə nərsədən: düzəlmiş nərsə. qamıq. qarmıq. qatıq. 

qartıq. məxlut.



 

-

 

neçə yanı birdən tutmaq

: 

bir yanlı yönlü olmamaq.



 bir nala, 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

birdə mıxa çalır. 



 



hər neçə ki: olsun ki. əğərçi. əyərçi. əyər. əgər. gərçi. isə də. 

-

 

əgərçi

 

bəllidir mənə sənin için, gizli qalır için, özgələr üçün. 



 

- 

hər nəcür

, 



hər neçə

 olursa, tutursa

: əlindən gəldiyinə. 

tutdurabildiyinə. bacara bildiyinə. nə dəğərə

 

olursa. 



- 

bir neçə

bir kaç. bir çox. 



 

- 

bir neçələri: bir çoxları. 

 

neçə

 

 

kanşa


. 

eçə


.

 

neçə



 d

əğə


n: 

neçə


 d

ə

f



ə

n

.  



neçəevlik

 

 



ayrışlıq. ayrılıq. ayrıcalıq. başqalıq. obalıq. oymalıq. 

bölülük. qutuluq. çatallıq. yadçılıq. didişlik. pazıqlıq. 

bazıqlıq. təfrəqə. nifaq. 

 

neçəq



 

 

neçək

kaçıq. kəmmi. 



(# 

necək

nəcük. nətük. keyfi. 



)

.  


neçəlik

 

 

neçəlik



neçər

. qa


rçar "

kaç

" sözünün üləşdirmə, 

bölüştürmə biçimi. kəmmiyyət. 

(# 

necəliq

nəcürlük. 



nətürlük. 

keyfiyyət. 



)

-

 

kaçar odalı ev arırsız



neçə otaqlı. 



-

 

hər birindən kaçar dənə alqın. neçəlik. neçə dənə. neçər dənə.



 

neçənci

 

 

<

 

nəçənci 


< 

nə 


+ san + 

.  



neçənci

 

 

kaçıncı



1

. hançı. haysı. qaysı. 

- 

kaçıncı

 

sırada olur





1

kərələrin, kəzlərin, çağın çağların aşırı uzanmasın 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

124 

vurqulayan söz. 



- 

bu 


kaçıncı

 

yaz gəldi, sən gəlməz oldun. 



-

 

sizə kaçıncı



 

kərə gəldiyimi bilməm. 

 

neçənci

 

 

nençançı. kaçıncı. 

 

neçər

 

 

neçəlik

. qar

çar "


kaç

" sözünün üləşdirmə, bölüştürmə 

biçimi. 

-

 

kaçar odalı ev arırsız



neçə otaqlı. 



-

 

hər birindən 



kaçar dənə alqın. neçəlik. neçə dənə. neçər dənə.

 

neçətə

 


Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin