Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə66/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   124

ozamaq 

 

ilərləmək

.

  

ozamiş

 

 

uzamış


uzman


usda


.

 -

 

ozamış

 

-

 xaqan.  

ozan 

 

1

uzan. 


aytçı. ırçı

irçi. ırçı. yırcı. söyləyən



xanəndə. 

çəpər



çalabər



biləgət iyəsi

. ger

çəyi açıqca söyləyən



öncü.


 

hər kəsin önündə olup danışan, söyləyən,

 

şer 


yazan, oxuyan. 

qopuz çalaraq qoşma oxuyan, yazan.

 

usta. 


işinin əhli.

 

1

zirək


. mahir. uz. 

usta.


 

1

. 

cumaqçı. 

yumaqçı. nağılçı. dasdan anlatan. 



1

. 



uzan

. aparan. utran. 

qalib. -

 

yarış 



oz

anları

aparanları. utranları. qalibləri



.  

ozan 

 

axın



.

 

şair. 



- 

el ozanı: el axını: xəlq şairi. 

 

ozar 



 uzman

usta



bilir kişi

.

  

ozatmaq 



 

ardınca gedmək

.

  

ozay 



 

1

. bolluq. bərəkət. 



1

. bərəkət tanrısı. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

522 

ozə

 

 

üst


.

  

ozıp

 

 

uçup


.

 -

 

ozıp gedər: qabaqda gedən. 

 

oz



ıtqan

 

 

iləri sürüp keçərək qazanan. 

 

ozıtmaq

 

 

iləri sürmək. 

 

ozqan 

1

. 

qatlı

.

 



dərəcəli

.

 



1

. 

uzqan. azqan. geçmiş. geçən. aşan. 

aşqan. 


1

. 

uzqan. iləliləyən. 

-

 ozqan at



-

 

ozqan yıllarıbız: geçən yılllarımız.

  

-

 

ozqan yıl: geçən yıl.

  

-

 

ozqan çağlar: geçmiş əsırlar.

  

-

 

ozqan işqə qar yavar: uzanan işə qar yağar. 

 

ozqarmaq 

 

uzqarmaq



( z < > y ) oyqarmaq



uyqarmaq

düşünmək


anlamaq. -

 

o məni geyin oyqardı: o məni sonra başa düşdü. 



-

 

işləmək biləkdən, oyqarmaq bilikdən. 



 

ozqun 

 

azqan



azqın



1

. ədəbsiz. laübali.

 

qüstax. 


1

. aşırı. böyük. 

artıq. yekə. fahiş.

 

-

 

ozqun ağıl: artıq zəka. 

 

-

 

ozqun qılıq: cürətli, qüstax hərəkət.

  

-

 

ozqun söyləşmək

: 

artıq qonuşmaq. 

 

-

 

ozqun yiqitlik qayğı salır: artıq yiğitliq bəla gətirir. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ozqunlanmaq 

 

1

. azqınlanmaq. aşqınlanmaq. 



1

. l


aübaliləşmək. 

qüstaxlaşmaq. ədəbsizləşmək. 



1

. 

azqınlanmaq. 

qüstaxlaşmaq. ədəbsizləşmək. laübaliləşmək. 

 

ozqunlu 

 

qüstax. ədəbsiz. laubali. 

 

ozqunluq 

 

güstaxlıq. qorxmazlıq. ədəbsizlik. 

 

ozqur 

 

uzamış. olduqca. artıqına. həddindən artıq. 

 

ozla 

 

oyla



1

yadbud. 

1

xatirə. 


 

ozlamaq 

 

( z < > y ). bax > oylamaq

düşünmək. anmaq





 

ozmaq 

 

osmaq



osmaq



otmaqosturmaq



ozdurmaq



1

. 

irəliləmək

. qalxmaq. 

bəxdin ozsun

:

 



baxtın dursun

. 



1

. 

keçmək



ilərləmək



yarış




-

 yetib ozub getdi

yetdi də

keçdi 



getdidə



. 1. osturmaq. ozdurmaq. 

pişirmək. bitirmək. 

gəlişdirmək. 

-

 

işlər 



osub 

keçürgən: işlər düzüb keçirdən. 



1

ötmək. ozmaq. uzmaq. uzmaq. utmaq. keçmək. 

başqasından iləri keçmək. 

-

 

onun atı 



ozdi

-

 

yarış ozanları



aparanları. utranları. qalibləri. 



-

 

onun atı 



ozdi

-

 

işlər 



osub 

keçürgən: işlər düzüb keçirdən.

 1

. 

uzamaq. aşmaq. 

geçmək. iləri gedmək. həddini aşmaq. 

 

-

 alqa oz

: önə geç. 

 

-

 yarsda ozmaq

: at yarışında geçmək. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

524 

-

 

qatı bilə oz: yanından geçmək.

  

-

 

sən aşırı ozasa: sən artıq iləri gedirisun.

  

ozman 

 uzman

.

  



ozo 

 

cirgə


səməğ


.  

ozol 

 

ozal. bayaq. 

keçən vaxıd

.

  



ozturmaq 

ozdurmaq



1

. 

geçirmək. uzaqlatmaq. aşqınmaq. 

artıqlamaq. həddini aşırmaq. 



1

. 

keçirmək

.

 



1

. 



osturmaq

osmaqozmaq

pişirmək. bitirmək. gəlişdirmək. 



-

 

işlər 



osub 

keçürgən: işlər düzüb keçirdən.

 

-

 avruvnu ozdurmaq: 

xəsdəliği geçirmək. 

 

-

 

bolcalın ozdurmaq

: 

qovlunu geçirmək. 

 

-

 

yarışda kəsin ozdurdu: yarışda kəndini geçirdi. 

 

-

 bardadan ozdurmaq: 

həddini aşırmaq.

  

-

 

ozdurub aşasanq balda yağda qusduradı: artıq yersən bal, 

yağ da qusturur. 

 

ozuq 



ozuğ

. 



1

. 

əvvəlki

.

 



1

. 

üzük

.

 



sınır

.

 



ölçü

.

 



1

. 



uzuq

. utuq. ötük. 

iti olub qabaqlayan. -

 ozuq at



.  

ozul 

 

əsas


qayda


.

  

ö



 

 

<> o

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ö

 

 

<>

 

ü

.  



k

ümə

k



ömə

.  



k

ümək

k



ömək

. 



öbəq

 

 



öbək



1

. dəmət. dəsdə. kümə. koma. kümür. kümül. 

kültə. külət. külçə. kütcə. kiltə. kitlə. yığın. çoğa. kopa. 

topluq. 

1



göbək

. bölük. taxım. kümə. qurup. kürtük. 

yığın. avçıman. evçimən. evçiman. top. topcuq. topuç. 

topar. qatnaş. qatlaş. təşəggül. 

 

öbəq



 

öbək



öpək



1

. 

(< > g ) 

göbək. çompu. qurub. tılqam. 

dılqam. qurub. 

1.

 

dikdə qurulan kiçik yer



, taxca, tura

.

 



rəf

.

 



1.

 

qapı üstündə düzənlənən kiçik dam, dilab



.

 

1.

 

kiçik 


qurup

.

 tim



.

 

taxım



.

 

parça



.

 

1.

 -

 

öbək öbək

: top top. 

kütlənən


küt küt


kültəm kültəm

kültüm kültüm



çoğdam çoğdam

dəstə 


bəstə

. bukca bukca. 

dəngi dəngi

. qucaq qucaq. 

taıxm taxım

topar topar. 



tapqır tapqır

kümə kümə



yığın yığın

.

 

1



obaq. 

oba. öp. öpgə. köks. sinə. 



1

yığın. top. bölük. öpək. 

obaq. oba. -

 el 


öbək

 

öbək (obaq

 obaqoba oba) 

oturmuşlar. 



-

 

evləri var 



oba oba 

(öbək

 

öbək

.

öpək

 

öpək



)

-

 el 


öbək

 

öbək (obaq

 obaqoba oba) otu

rmuşlar. 



-

 

evləri var 



oba 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

526 

oba 

(öbək

 

öbək

.

öpək

 

öpək



)1

.tümsək. təpələmə. yığın. 

daşqın. 

 

öbəqli



 

öbəkli

. 

qayılı



yığılı



bərk çox


.

  

öbiri

 

 



öbürsü. obiris. 

bəriki. 


- 

bu yatarkən bəriki

 

oğladı. 


 

öbqə

 

öbgə

cəd


.

 ata


.

 soy


.

  

öbləq



 

öblək

. 



öplək

. 

yüplək. yıplaq. kəsil. xəsdə. 

 

öbüq



 

öbük

. 

başlarında teli, kakili olan quşlar. 

 

öbür



 

 

1.

 qurup. 


taxım

yığın



bölək


tapqır


kümə


öbək öbək

:

 

kümə kümə



ylğın yığın

. 

1



<

 ol bir. 

ötəki


digər


. 

1

. 

arqı. 

sonki.  


öbürsü

 

 



obiris. öbiri. 

bəriki. 


- 

bu yatarkən bəriki

 

oğladı. 


 

öbürü

 

 

əkindi. ikindi. ötəki

.  

öc

 

 

1.

 

mərc



.

 

şərt



.

 

1.

 

öt

.

 



öcüt

.

 kin



.

 

kək



.

 

hınç



.

 

düşmənlik



.

 

öcəşmək



:

 

yarışmaq



.

 

məş bağlamaq



. 

pis davranış

uğdə


hinc. (



öcəşmək

birbirinə qızmaq



öcöş


kötü düşüncəli



)

 

intiqam



. 1.

 

tav. qumarda qoyulan para. 



-

 

öcləri

 

qalxdı 


1 

dəvəyə


. 1.

 girov


.

 

rəhn



. 

-

 

öc qoymaq öğdül qoymaq

. girov 

qoymaq. 1

.

 

tuz. toz. töz. qın. kin. kədürət. 



1

mükafat. 



-

 

buda işizin öcü



.

 

1

. 

kin. hırs. hiddət. qərəz. düşgün. 



-

 

öc

 

alır

 

kimi 



sevinmək: tabalamaq. tapalamaq. təpələmək. alay 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

edmək. 


-

 

öc bolmaq: düşgün

 olmaq. 

-

 

dadlıqa öc: dadlı 

düşgünü.

 

1

. 

hınc. kin. öcüt. intiqam. 



-

 

öc

 

irtəmək

: intiqam 

çəkmək, almaq. 

-

 

öcüm

 

kinim irtəlim



intiqamımı alalım. 



-

 

bizə 



gələn öc

 

ötər

bizə gələn kin açar



.

 

1

. 

toqunluq. kin. qərəz. 

acı. intiqam. 

-

 

birinə dolqunluğu



 olmaq.

 

-

 

öcü alınmamış keçmiş acı: quyruq acısı. 



-

 onun bir quyruq 



acısı

 

vardır. 



 

öc

 

 



1

. öcgə. öykə. ötgə. kin. qınağrın. qanağrın. ar.



1

. tavan. 

qisas. 

1

. hinc. kin. qınağrın. qanağrın. qın. qıyın. boğız. 

düşmanlıq. 

 

- 



öc

, intiqam almaq

: acı çıxarmaq

.  


- 

öcün almaq istəmək

: 

öcalansımaq. qan izləmək. qan 

güdmək. qisas alınsımaq. 

 

- 

öc almaq

: 

göstərmək. hədə qorxu gəlmək. 

-

 

sənə 



göstərərəm

 



- 

öcün almaq

: odun almaq. 

 

- 

öcün

 almaq

: öfgəsin almaq: hirsİn almaq: yatıştırmaq. 

 

-

 

çağın sürməsi

, 



öc közün

 

söndürəməz: gün keçər, kin 

keçməz. 


 

öcal

 

 

öcəl

.

 



(

öc al

).

 

öcçü



.

 

öcalan



.

 

intiqamcı



.

  


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

528 

öcalan

 

 

öcəl


.

 

öcal



.

 

öcçü



.

 

intiqamcı



.

  

öcalansımaq



 

 

öcün almaq istəmək. qan izləmək. qan güdmək. qisas 

alınsımaq. 

 

öcalır



 

 

öc alır

:

 

alışır. qızışır. 



küləkdə

, 



cılız od sönər

, 



tonqallı 

od 

öc alır

 



öcalmaq

 

 

qisas edmək. 

 

öcçü

 

 

öcəl


.

 

öcal



.

 

öcalan



.

 

intiqamcı



.

  

öcəq



 

öcək



1.

 

əsinti



.

 

nəsim



.

 

xəfif yel



.

 

1.

 

bürc


.

  

öcəqliq



 

öcəklik

düşmanlıq. qaqığanlıq. 

 

öcəqmək

 

 



öcəkmək

. öcgünmək. öcmanlaşmaq. düşmanlaşmaq. 

öcmanlıq, düşmanlıq edmək. yavmaq. yağmaq. ağmaq. 

yazmaq. azmaq. savmaq. cavmaq. sapmaq. çapmaq. 

cavıqmaq. savıqmaq. yavıqmaq. yağıqmaq. ağıqmaq. 

yağıqmaq. sapıqmaq. çapıqmaq. azıqmaq. 

 

öcəl

 

 

öcal


.

 

öcçü



.

 

öcalan



.

 

intiqamcı



.

  

öcər



 

 

deyiş. bəhs. 



 

öcəş

 

1

. 

icəş. qırcış. bəhis. münaqişə. çəkişmə. dartış. bəhis. 

1

. 

savaş. cədəl. bəhis. 

1

. 

yarış



dartışıb ucalmaq



şərt


mərc


məş


.

 

1

. 

yarış. mərcləşmə. şərt bağlama. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

-

 

öcəş

 

kəsilmək: yağı, düşman kəsilmək. yağıqmaq

düşmanlaşmaq. 



Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin