Türkcə Etimoloji Sözlük

 

- 

öfgəsin

 almaq

: hirsİn almaq: öcün almaq: yatıştırmaq. 

 

-

 

öfgəli bir durum almaq

: 

qaşlarını çatmaq. 

 

-

 

öfgəsi yatışmaq

: 

yenğləri dağılmaq. 

 

- 

öfgəsin

 almaq: 

hirsin tökmək. qabarıq sıdırmaq. qabarığını 

sıdırmaq. içində birikmiş bir hıncla, kinlə, birisinə sataşmaq.

 

öfqə

 

 

öfgə

. 

öpgə

. 

öktə

. 

1

. 

qızqın. tünd. hirsləndirən. 

-

 

öktə

 

sözlər söyləmək bilməm sana yanrım. 

-

 

öktə

 

öğütlə: qızqın 

nəsihətlər. 

-

 

öktədür

 

dediyin bu söz pərişan edər. 

1

. 

öckə

. 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

kinə

. giley.

 1

. 

boğuq. xəfəlik. xəfələnmə.

 

1

. 

ötgə. öpə. 

öpgə. riyə. hirsləndirən. qızqın. tünd.

-

 

öktə

 

sözlər 

söyləmək bilməm sana yanrım.

 

1

. 

oqursuzluq. gızqınlıq. 

hiddət. tikbaşlıq. tərq. derq. qızqınlıq. sıxıntı. yengillik. 

səbirsizlik.

 

1

. 

öykə

.

 

aşıv

. 

acıv

.

 gur

.

 

gür

.

 qor

.

 

qızqınlıq

.

 

şiddət

.

 

hiddət

. 

hinc

.

  

-

 

öfgələnip

 

dərlənmək,

 

qıvrılmaq: ısrınmaq. 

toplanmaq. 

çəkilmək. büzülmək. qayıqmaq.

 

öfqələnən

 

 

öfgələnən

. kükrəş. kükrəmiş. kükrəyən. qaqan. qağan. 

 

öfqələnmək

 

 

öfkələnmək

. 

öfgələnmək

. 

öpgənmək

. 

öpgələnmək

. 

öfgənmək

. dolqunmaq. doluqmaq. dolunmaq. 

hirslənmək. hırslanmaq. öfgənmək. içərləmək. 

hincinmək. hıncınmaq. hıcqınmaq. alınmaq. qızmaq. 

qızınmaq. sınırlanmaq. içi sıxılmaq. acıqmaq. əsrimək. 

dalaşlanmaq. atışlanmaq 

>

 

atəşlənmək. əsəbiləşmək. 

tutmacalanmaq. tutması tutmaq. pis damarına düşmək. 

sınırlanmaq. cini tutmaq. damarı tutmaq. sınırlanmaq. 

sınırlanmaq. hirslənmək. acıqlanmaq. acışmaq. 

yacışmaq. qırqıncamaq. qırqıncmaq. qırqıcm

aq. 

qırqışmaq. qırqıcdamaq. qırqışdamaq. qafası qızmaq. 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

540 

qafası dönmək. qızmaq. içərləmək. hincinmək. 

hıncınmaq. hıcqınmaq. alınmaq. sınır kəsilmək. 

hirslənmək. qıcımlanmaq. qışımlanmaq. xəşimlənmək 

(>

 

xəşm)

. aşımlanmaq. acıqlanmaq. qızqlanmaq. qızınmaq. 

qızımmaq. qızlınmaq. qəzəblənmək. higgələnmək. 

hiddətlənmək. hirslənmək

. 

darılmaq. darıqmaq. 

darnıqmaq. darqınmaq. darqılmaq. darqışmaq. qaqımaq. 

qaqınmaq. qaqılmaq. qaqışmaq. qızmaq. qızınmaq. 

qızışmaq. qabarmaq. sınırlanmaq. diklənmək. dikənmək. 

saldırıqsınmaq. qızqırınmaq. qışqırınmaq. 

 

öfqələnmək

 

öfgələnmək

. 

1

. 

alınmaq. qapılmaq. dəlirmək. çıldırmaq. 

qızmaq. çartlamaq. yartlamaq. qınasılanmaq. qınası 

tutmaq. qızmaq. torsuqmaq. qızmaq. hırslanmaq. 

anğırçaq uvatmaq. hiddətlənmək. çibinləmək. çilədən 

çıxmaq.

 

girpilənmək. darılmaq. oqursuzlanmaq. 

hırslanmaq. təbinmək. təbmək. yengillik edmək. 

qıcırlanmaq. azarlanmaq. qızmaq. qoçavlanmaq. 

qöcəblənmək. hiddətlənmək. qöcəbsinmək. 

qoçavsınmaq. qızmaq. hiddətlənmək. 

1

. 

öykələmək. 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

öggələnmək. qızmaq. hirslənmək.

 

1

. 

təpə atmaq

:

 qan 

təpəyə sıçramaq.

  

öfqələntirmək

 

öfgələndirmək

. 

qızdırmaq. təbindirmək. 

 

öfqələtmək

 

 

öfkələtmək

. içərlətmək. hincindirmək. hıncıdırnmaq. 

hıcqındırmaq. qızdırmaq. qızıtmaq. alındırmaq. 

alışdırmaq. 

 

öfqələtmək

 

öfgələtmək

. 

qayrıtmaq. qızdırmaq.

  

öfqəli

 

 

öfgəli

. 

1

. 

ayqır. kötü qəlbli. hırçın. qırçın. qına. hiddətli. 

şaka qaldırmaz. şuxlux götürməz. öfgəli. acır. kinli. kötü. 

canuvuq. yanuvuq. hiddətli. qayır. kinli. hırçın. qırçın. ı. 

dartçı. yandav. barut kimi kişi.

 

1

. 

tütsüq

. 

kinci

.

 

qıncı

.

 

qına

c

.

 

öç alıcı

.

  

öfqəli

 

 

öfgəli

. acı. iti. tünd. sınırlı. qırıcı. qırçın. 

 

öfqəli

 

 

öfgəli

. kinli. dolmuş. dolu. qərəzli. hınclı. qınclı. öcük. 

öcqır. acqır. dartıq. qızqın. darqın. sınırlı. xaşlaq. 

qəhrnak. 

 

öfqənən

 

 

öfgənən

. qızan. qızılan. hırslanan. 

 

öfqənmək

 

 

öfgənmək

. 

öfgələnmək

. 

öpgənmək

. 

öpgələnmək

. 

dolqunmaq. doluqmaq. dolunmaq. hirslənmək. 

hırslanmaq. öfgənmək. içərləmək. hincinmək. 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

542 

hıncınmaq. hıcqınmaq. alınmaq. qızmaq. qızınmaq. 

sınırlanmaq. içi sıxılmaq. acıqmaq. dalaşlanmaq. 

atışlanmaq 

>

 

atəşlənmək. əsəbiləşmək. tutmacalanmaq. 

tutması tutmaq. pis damarına düşmək. sınırlanmaq. cini 

tutmaq. damarı tutmaq. sınırlanmaq. 

 

öfqərmək

 

 

içdən soluq almaq. için çəkmək. dərin solumaq. 

 

öfləz

 

 

əfləz

. 

azacıq öləz ışıq

.  

öfürə çöfürə

 

 

önəmsiz. əhəmmiyyətsiz. əftən püftən. bayağı. manasız. 

yersiz.  

öhtələnmək

 

öhdələnmək

. 

sapınmaq. saplanmaq. üzərinə almaq. 

 

öq

 

 - 

öğəsi

, tuxumu, 

nütfəsi

 

dışlanmış

, 

çıxarılmış: iğdiş. 

enənmiş. enək. 

(< 

enəmək: düşürmək

) 

burulmuş. 

 

öq

 

öğ

. 

oq. isperrm. məni. 

 

öqcə

 

 

ökcə

. 

1. 

daban. topuq. 

dik yumru şişgin çıxıntı

1. 

sağalı, 

boyunlu, ayağqabının diz yaxud baldır bölümündə olan 

genişliyi

. 

1. 

qorxaq. canı ağzında. 

1. 

topuq. çavçı. daban. 

1

. 

önqçə

 

( < 

ön: qabaq. qabarıq. şişik

).

 

ayağqabının sişik 

yeri. topuğun alt bölümü. daban. 

-

 

yüksək alçaq

 

ökcəli

 

başmaq. 

-

 

öqcə

 

ağacı: başmaq qalıbının dabana gələn 

bölümü. 

-

 

öqcələri

 

çəkmək: dabanların çəkmək. iticə gedmək. 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 

öqcəsinə basmaq: dabanlamaq. birinin arxasından bərk 

yaxın gedmək. 

1. 

ağız

. 

qapı ökcəsi

: 

qapı ağzı

: astana ( < 

bastana: 

basılan yer

).

  

-

 

ökcəsiz ayağqabı

: 

sürüt. sürütmə. ləleyin

. 

öqcə

 

 

ökcə

. 

daban.  

öqcələmək

 

ökcələmək

. dabanlamaq.  

öqcəli

 

 

ökcəli

. 

dabanlı. 

 

öqcəsiz

 

 

-

 

ökcəsiz

, 

dabansız başmaq

: 

ayaqaltı başmağı. kavılla. 

kavla. qonara. qarevil. 

 

öqcəsiz

 

 

ökcəsiz

. 

dabansız. qorxaq

.  

öqcü

 

 

öğcü. qoltuqçu

. 

məddah.

  

öqçəqə

 

 

bax > 

öçqəqə

.  

öqçələmək

 

 

ökcələmək

.

 1. dabanlamaq. 

təbgicləmək

.

 

bizləmək

.

 

məhmizləmək

.

 

1. 

-

 

ökcəsinə

 basmaq: {1. 

çox yaxından 

izləmək

. 1. 

güdü güdü gedmək

. 

daban dabana gedmək

. 

dabanlamaq.}.  

öqçəli

 

 

ökcəli

.

 

1. 

dabanlı ayağqab

.

 

1. 

bağatur

.

 

ürəkli

.

  

öqçəsiz

 

 

ökcəsiz

.1. 

dabansız ayağqab

.

 

1. 

qorxaq

.

 

ürəksiz

.

  

öqçi

 

 

oqaçı

.

 

çağırıcı

.

 

dəvətçi

.

  

öqçür

 

 

zəki

.

 

anlayışlı

.

  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

544 

öqdiş

 

 

öğdiş

. 

iğdiş

. enek. 

burulmuş

. 

biçik

. 

əxdə

.  

öqey

 

 - 

ögey

, 

ügey uşaq

:

 

əməksiz uşaq. 

 

- 

ögey

, 

ügey

, 

üvey oğul: oğulluq. edikoğul. edinmiş oğul. 

 

öqey

 

 

ögey

. 

1

. 

əməksiz

. 

-

 

əməksizin

 

oğlun. əməksin

 

qızım. 

 

-

 

ögey oğul: ügey oğul: əməksiz.

 

1

. 

özgə

.

 

ötgə

.

 

öygə 

metatez

 > 

ögey

.

  

öqeyləmək

 

 

ögeyləmək. yadırqamaq

.

  

öqə

 

 

oka

. 

ökə

. 

ögə 

1

.

(

sumer

)

. ana

.

 

1. 

anğ. sanı. zehn. zəka. 

xatir. hafizə. 

1. 

aqil. dahi. nabiğə. 

1. 

sinə.

 

1.

 

aqıl

 

(

ögüşmək

: 

ağıl alıp vermə

. 

məşvərət

). 1.

 

qurup. yuva. 1. 

əkə

. 

çox ağıllı

.

 

çox bilmiş

.

 

yaşlı kimsə

.

 

yanılmaz

.

 

bilgə

.

 ulusun 

büyüğü

.

 dahi

.

 

öğətay

. 1. 

təyzə

.

 abla

.

 xala

.

 

1

. 

çox ağıllı, 

yaşlı kimsə. ulusun böyüğü. cənabali. 

1

. 

ökə. əkə. 

qardaş. doğan. əxi. əpə. ağa ini. 

 

öqə

 

 

öğə

.

 

1

.

öğrün

. 

öğün

. 

çağa. qama. qaqa. qaqam. qəmə. 

sürə. dövrə. 

- 

bir qama 

iyiyə iydə dedilər, kişiyə iyid demiş, 

varın yedilər. 

1

. özdək. öznə. törə. maddə.

 

ünsür. 

cism. 

cisim.  

- 

yabançı öğə

, 

maddəli: çin, xalis olmayan. sapal. sapıl. 

çəpəl. çapal. çapıl. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

- 

yoğuru (xəmiri) aşıtan

, 

acıtan

, 

qarbartan öğə

, 

öznə

:

 

acıtma tozu, otu: qabartma, abartma tozu, otu. 

 

-

 

balın öğəsi

, 

ünsürü: balözü. 

 

- 

uydurucu, 

uçurducu

, 

uçdurucu

, 

muxəddirə öğələr

, 

maddələr

: 

neşə. uça 

< 

uçra. ötə. 

 

-

 

çiğ

 

öğə: törə. maddə. 

 

-

 

dəmirçilərin qaynaq yapmaqda işlənən

, 

ağ mərmərə 

oxşar bir öğə

, 

maddə

: qarqa duzu.  

-

 

ağacların üstündə olan kiriggə deyilən yapışqan öğə

, 

maddə

: 

qarınca balı. pişikbalı. 

 

-

 

içində yabançı öğə olan dəğərli daş

: 

qarıncalı. 

 

-

 

yapışqan öğə

, 

maddə

: zamk.

 

- 

nərsənin kökü, özəyi, təməl öğəsi, ünsürü

: 

acıq. acım. 

aşıq. aşıc. aşım. qabart. maya. damıc. damız.

 

öqə

 

ögə

. 

üvey. 

 

-

 

öğə ana: üvey nənə. 

 

-

 

öğə qaranş: üvey qardaş.

  

öqəc

 

 

öğəc

 

özəc.

 

eksir. oksir. covhər. nərsənin kök, özək, 

etgili, güclü varlığı. 

 

öqəc

 

 

ökəc

.

 

öyəş

.

 

iki yaşına gəlmiş qoç

.

  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

546 

öqəc

 

ökəc

. 

öyəc. övəş. üç yaşda qoyun. 

 

öqəcik

 

 

öğəcik

. atom.

  

öqəçi

 

 

öğəçi

. 

öğdəçi

. 

nuxdəçi. nuxdədan. incəçi. inciçi. 

 

öqəq

 

 

öğək

. 

öğkə

. 

öğgə

. 

öğəlik

. 

içgə

. 

içəlik

. 

1

. kültür. fərhəng. 

1

. mə'nəviyyat. 

 

öqəq

 

 

öğək

. 

örək

. 

hörək

. 

heybət. heykəl. yapıt. qapıt. bağaq. 

bükək. toxut. durbağ. durşut. biçit. çıqqın

 ( < ciq)

. yükür. 

kürdə. gördə. kürüt. qurduq. qurum. dayqın. əzəmət. 

şovkət. 

 

öqəqi

 

 

öğəgi 

( < 

önəgüləmək

) 

inadçı

.  

öqəqli

 

 

öğəkli

. 

öğkək

. 

örəkli

. 

örkək

. 

hörəkli

. 

kürdəli. kürdək. 

kürküt. kürütlü. gördəli. heybətli. heykəlli. ataigid. 

aznavur. bağaqlı. bağtaylı. biçitli. biçitik. böğə. buğa. 

bükəkli. cığasın

. 

çıqqınlı

 ( < ciq)

. dayqanlı. dayqınlı.

 

durbağlı. durşutuq. durşutlu. qabtaylı. qaqaylı. qapdallı. 

qapıtlı. qudruqlu. qurduqlu. qurumlu. toxduruq. toxuşlu. 

toxutuq. yapıtlı. yaptallı. yüklü. yükürük. yükürt. şovkətli. 

əzəmətli. 

 

öqəliq

 

 

öğəlik

. 

öğək

. 

öğkə

. 

öğgə

. 

içgə

. 

1

. kültür. fərhəng. 

1

. 

mə'nəviyyat. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ