Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə69/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   124

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

öqəllik

 

 

öğəllik

( < 



önəgüləmək

) inad.  

öqəmən

 

 

öğəmən.

dahi


.

 

bilgə



.

 

yanılmaz



.

  

öqən

 

 

öğən



. övən. 

 

öqənc

 

 

ögənc



övənc

. qüvənc. güvənc. bəgənc. kəndinə 

gögənən, ögünən. fəxr edən. müftəxər. mütəkəbbir. 

 

öqəncmək

 

 

ögəncmək

ögünmək. övünmək. övəncmək. özsevmək.



 

qurulmaq


xudpəsətlənmək. 



-

 

iki söz öğrəndim diyə 



qurulmamalı



-

 qurulub 

şişinmək kişiyə yaraşmaz

.

  

öqəndiric



 

 

öğəndiric 



< > 

üvəndiric 



döğəndiric

. dürtlənqic. 

dürtlənqəc. dürtmək üçün biz. dürtüc. soxuc. soxac. mal 

qaranı ilərlətmək üçün ucu biz ayqıt. 

 

öqəndirik

 

 

öngəndirik



(önə

 

sürmək

 

ayqıtı



)

. sapan 


(

cüt


)

 

sürərkən 



öküzləri dürmək üçün uzun ucu iti dəğənək. 

 

öqənmə



 

 

ögənmə

. ulvan. fəxr

.  

öqənmək

 

 

öngənmək



öğünmək

. öngünmək. sevginmək. sevinmək. 

güvənmək. kəndi kəndinə gücənmək. 

 

öqəntirə

 

ögəndirə

biz. göndər. 

 

öqər

 

 

öğər

.

 



ökər

.

 



1.

 

övücü



.

 

məthədici



.

 

1.

 dahi

.

  



öqərman

 

 

ökrəməən

.

 dahi



.

 

bilgə



.

 

yanılmaz



.

  

öqərü



 

ögərü

. 

o yan. keçür. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

548 

öqəsinmək

 

 

öğəsinmək



(içinə almaq

, 

içmək, yazmaq

, qapmaq)

könükləmək. əzbərləmək 



<

 yazbarlamaq. yazqanlamaq. 

yazqanmaq. yazsınmaq. hifz edmək. 

 

öqəş



 

 

öğəş



örəş



örkeç



öğkeç



ərkəc



ərkeç



1



ərkeçi

. iki yaşlı 

keçi. təkə. 



1

. iğdişlənmiş, enənmiş keçi. 

 

öqət

 

 

ögət

.

 



1.

 

ağıl



.

 

zəka



.

 

ağıllılıq



.

 

1.

 sevgi

.

 



məhəbbət

.

  



öqəymək

 

 

ögəymək



ökkəmək

 

( < 

ök: sinə

).

 

gögərçin kimi quşların 



ötməsi. 

 

öqgüt



 

 

öğüt

. sayuc. sayquc. nəsihət. və'z. 

 

öqi

 

 

ögi

.

 



tə'rif. 

 

öqil



 

 

ökil

çox



təlim. telim. talay. dalay. talım. dalım. üstək. 

üstəlik. artıq. ziyadə. yumqı

. toplu. 

çoxluq. cəm. 

-

 

mən 



üstək

 verdim.


  

öqimək

 

 

öğürmək. qaytarmaq

.  

öqimək

 

 

ökimək. öykələmək

üz döndərmək



qahar edmək. rədd 

edmək

.

  



öqinişqə ora



 

ökinişqə

 

oray

 

 

təssüflə


.

  

öqinmək

 

 

ökinmək

 

öğinmək



ağırınmək

ağrımaq


.

  

öqir

 

 

ökir

.

 sevinc



.

 

neşə



.

 

əğləncə



.

  


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

öqqeç

 

 

öğkeç



örkeç



örəş



öğəş



ərkəc



ərkeç



1



ərkeçi

. iki yaşlı 

k

eçi. təkə. 



1

. iğdişlənmiş, enənmiş keçi. 

 

öqqə

 

 

1



öğkə



örgə



ərkə



ərikə



ərikək



ərklik



əriklik

. güc. 

qaldırı. qudrət. enerji. varlı gəlinlərin, xanların, böyüklərin 



oturduğu təxd. 

1



ökgə

. solunqaç. 

1



öggə

. bağır. ciyər. 

- 

qaraöggəli: daşürəkli. pis ürəkli. 

 

öqqə



 

 

öggə



ökkə

. 

ökə. öykə.öpgə. ağ ciyər. sinə. şüş. riyə.



  

öqqə

 

 

öğkə



öğgə

. 

öğək



öğəlik

. 

içgə

. 



içəlik



1

. kültür. fərhəng. 

1

. mə'nəviyyat. 

 

öqqə

 

 

ökkə



ökgən

. ağ ciyər. iryə. 

-

 

ökgən

 

başı: qırtlaq.

  

öqqəq

 

 

öğkək





öğəkli



örəkli



örkək



hörəkl



i

kürdəli. kürdək. 

kürküt. kürütlü. gördəli. heybətli. heykəlli. ataigid. 

aznavur. bağaqlı. bağtaylı. biçitli. biçitik. böğə. buğa. 

bükəkli. cığasın

çıqqınlı



 ( < ciq)

. dayqanlı. dayqınlı. 

durbağlı. durşutuq. durşutlu. qabtaylı. qaqaylı. qapdallı. 

qapıtlı. qudruqlu. qurduqlu. qurumlu. toxduruq. toxuşlu. 

toxutuq. yapıtlı. yaptallı. yüklü. yükürük. yükürt. şovkətli. 

əzəmətli. 



 

öqqəq

 

 

öğkək



örkək



ərkək



erkək



1

. dölləyən. 



1

. ər. kişi. ərkişi. 

bəy. iğit. yiğid. 

1

. sərt. bərk. qolay bükülməz. 



- 

ərkək

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

550 

dəmir. 


1

. güclü. qolçomaq. ərkli. quvvətli. 



1

. ərgin. yetgin. 

olqun. 

1

. arvadın əri, qocası. 

 

- 

ərkək kimi

, 



ərlik

, 



kişilik taslayan

, 



düşünən: dikəbaş. 

dikbaş. qanğırıq. dikqafa. qurra. qaqanuz. qaqanoz. qaqqoz. 

qaqoz. qaqlaq. sırtıq. üzdən gedməz. qara astar. qar

astar. 


inad. 

 

öqqəqcə

 

 

öğkəkcə



örkəkcə



ərkəkcə



erkəkcə



öğəşcə

. kişiyə, 

ərkəyə yaraşır, yaxışır kimi. 

 

öqqəqimsi



 

 

öğkəgimsi



örkəgimsi



erkəgimsi



ərkəgimsi



ərkəksi



erkəksi



örkəksi



öğkəksi

. ərə, ərkəyə, kişiyə oxşaşlıq, 

bənzişli, bənzərli. 

 

öqqəqlənmək

 

 

öğkəklənmək



örkəklənmək



ərkəklənmək



erkəklənmək

qabadayılıq, qabalıq göstərmək. kişilənmək. 



 

öqqəqləşmək

 

 

öğkəkləşmək



örkəkləşmək



ərkəkləşmək



erkəkləşmək

kişiləşmək. ərkək özəlliyi qazanmaq. 



 

öqqəqlik

 

 



öğkəklik



örkəklik



ərkəklik



erkəklik

. əril. kişilik. çaba. 

gərmik. qeyrət. 

 

öqqəqsi

 

 

öğkəksi



örkəksi



erkəksi



ərkəksi



öğkəgimsi



örkəgimsi



erkəgimsi



ərkəgimsi

. ərə, ərkəyə, kişiyə oxşaşlıq, 

bənzişli, bənzərli. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

öqqəqtaş

 

 



öğkəkdaş

. ərkəkdaş. örkəkdaş. qaradaş. qayadaş. 

 

öqqələnmək

 

 

öggələnmək

. öykələmək. öfgələnmək. qızmaq. 

hirslənmək.

  

öqqəmək

 

 

ökkəmək

 

ögəymək



( < 

ök: sinə

).

 

gögərçin kimi quşların 



ötməsi. 

 

öqqən



 

 

ökkən



ökkə

. ağ ciyər. iryə. 

-

 

ökgən

 

başı: qırtlaq.

  

öqqut



 

 

öğgüt

oxqut

xutbə. 

 

öqqü



 

 

öğgü

. 



övgü

. 



övgi

. sıylıq. sıyqı. istəndiri. istəndiriş. 

bəğəndiri. bəğəndiriş. bəğnəti. özəndiri. özəndiriş. 

qızındırı. qızındırı. qızsındırış. qoşqunduru. 

qoşqunduruş. imləndiri. imləndiriş. imləti. imrəndiri. 

imrəndiriş. imrəti. imsəndiri. imsəndiriş. imsəti. umrandırı. 

umrandırış. umratı. umsandırı. umsandırış. umsatı. 

çəksindiri. çəksindiriş. çəksiti. çəktiri. diləndiri. diləndiriş. 

dilgəti. arzundırı. arzındırı. yerikləti. yerikit. yaxşındırı. 

yaxtı. oxsandırı. oxsandırış. oxsatı. tutsunduru. 

tutsunduruş. küysəndiri. küysəndiriş. küysütü. güvəndiri. 

güvəndiriş.



 

düşgündürü. düşgündürüş. düşsündürü. 

düşsündürüş. təşviq. təşviq edmə. rağiblətmə. 

şovqlandırma. iştiyaqlandırma. həvəsləndirmə.

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

552 

öqqürdəmək

 

 

( < 

öq



ökgə



ökə: köks. sinə

).

 

önqrədəmək. öqürdəmək. 



öqür öqür ağlamaq. hünkür hükür köksün çəkmək. 

hünkürdəmək. hincqınmaq. 



 

öqlə

 

 - 

ertəsi gününü

, 



öğləyə doğru

, 



saatı iplə çəkirdim

dözümsüzcə bəkləmək, keçirmək. nərsənin çox güc, ağır 



gəlməsi. 

 

-

 

kiçik quşluqla öğlə



 

arasındaki çağ. öğlədən

 

bir iki çağıt 



(saat) 

öncəki çağ: yekə quşluq. qaba quş

luq



-



 

öğlə ilə ikindi arası

: 

gün əğişməsi. gün əğşimi. 

 

öqlə

 

 

öğlə

.

 



1

. 



<

 

ör

.

 

örülmək



.

 qalxmaq


.

 

günün yüksəlməsi



. 

-

 

öğlə çağı



öğlə zamanı

çəçkə: təndəmə: günorta.



 1

. 

öylə.

 

iş. 


güc. toxa. məşquliyyət. 

1

. 

özlə. öylə. öğlə. naharçağı. 

1

. 



öklə

. usla. usda. 

ökdə



unğğan



üstün


çəpər


başarcanğ

.

 

-



 danla 

öğlə

 

arası: quşluq: quşlıq 



(

quşlara yem verilən çağ



).

  

-

 

öğləyə

 

yaxın

 vaxt: qaqar. 

 

-

 

öğləyə yaxın vaxt: turuş



.

 

 



öqlə

 

öğlə

. -

 

öğlə

 

çağı: qünara. gönorta. 

 

-

 

öğlədən

 sonra

: gün batan uğur. günbadrama. 

 

-

 

öğlən

 v



axtı: təndəmə.

  


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

-

 

öğlədən

 sonra: quvurqu. ikindi.  

-

 

öğlədən

 sonra: sant zaman.

  

öqləm



 

 

öğləm

. 



ökləm

:

.



 < 

öğə

. 



öğ

.)

ağıllı. bilgə. 

 

öqləmək öğləmək



 

 

öğünə usuna ağlına xatirinə gətirmək

özləmək


.  

öqlən

 

 -

 

öğlən

 

vaxtı: bölüngü.

  

öqlən

 

 

öğlən





öğləyin

günorta. naharçağı. 



 

öqlən

 

öğlən

qünorta. 

 

öqləndirmək

 

 

öğləndirmək. ağıl qoymaq

ibrət vermək



.  

öqlənmək

 

 

öklənmək. öğlənmək



yoğlanmaq



1

. 

ağıllanmaq

özünə 



gəlmək

yengəllənmək



yüngüllənmək

. lanmaq. istrahat 

edmək


. 1

. 

yoqlanmaq. yoğlanmaq. 

1

. dinlənmək. 

y

ığılmaq. çəkilmək. istirahət edmək. 



-

 

arıq ər öğləndi



yorqun kişi istirahat eddi.

 

1

. övkələnmək. huşlanmaq. 

ağıllanmaq. öncədən anlamayıb sonradan anlamaq. 

böyümək. gəlişmək. 



-

 

uşağın öqlənməsi



 

çox çəkər. 



-

 

öqlənməmiş

 

evlənən ev yıxar, öqlənibsə



 

evlənir, ev yığar. 



1

dinlənmək. yığılmaq. çəkilmək. 



-

 

arıq ər öğləndi



: yorqun 

kişi istirahat eddi. 



1

huşlanmaq. ağıllanmaq. öncədən 

anlamayıb sonradan anlamaq. 

1

böyümək. gəlişmək. 



-

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

554 

uşağın öqlənməsi

 

çox çəkər. 



-

 

öqlənməmiş evlənən ev yıxar, 



öqlənibsə evlənir, ev yığar. 

 

öqləş



 

 

öğləş

.

 



ağıl birliği

.

 



fikir birliği

.

  



öqlət 

!

 

 -

 

öklət

 !

. çoxalt 



!

. artır 


!

. yığ 


!.  

öqləyin

 

 



öğləyin



öğlən

günorta. naharçağı. 



 

öqlimək

 

 

öklimək

. artmaq. çoğalmaq. böyümək. 

 

öqlitmək

 

 

öğlitmək

 

çoğaltmaq. 



 

öqlü

 

 

öğlü

.

 



1.

 dahi


.

 

ağıllı



.

 -

 

öğlü

 

kişi qovqa 



(qavqa) 

selinin önün 

eşməz



-



 

bəla odilə heç öğlü

 

alışmaz


.1.

 

ağaman



.

 

əgəmən



.

 

dənətimci



.

 

məsləhətçi



.

  

öqlünmək



 

 

öğlünmək

 

yığılmaq. 



 


Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin