Önerme I. scolie. - Bu scolie’yi Court Traité ile karşılaştırınız (II,
fasıl XIX).
Önerme IV. - Court Trakenin Ek bölümü II,
4 ile karşılaştırınız.
Önerme VII ve VIII ve önerme sonucu. - Etika’nın metnini Court Traité’nin metni ile karşılaştırınca (Bölüm II, Önsöz, fasıl XX, 4, not ve
Ek bölüm ile birlikte), Spinoza’nın şeylerle fikirlerin münasebetlerine
dair aradığı sarih kuralın görüleceği meydandadır. Önerme 8 bütün ese
rin en önemli önermesi gibi görülebilir. Çünkü yazarın başarısı için bun
dan daha esaslı bir şey yoktur: bir yandan ezeli varlık, öte yandan art
arda hazır olan lahzalı (momentané) varlık (daha yukarda l’den 9’a kadar
önermelerin bütününe ait nota bakınız).
Önerme IX. - Glazemaker Hollanda diline çevirisine dayanarak
Gebhardt’ın kanıtlamasının beşinci satırında alio ve cogitandi kelimeleri
nin arasında tırnak içinde definito kelimesini koyuyor ve definito cogitandi modo kelimelerini altıncı satırda alio ve affecto kelimelerinin arasına ko
yuyor. Bu katmanlar şüphesiz ifade diline daha çok sarihlik veriyor, fakat
bana göre zorunlu değildir. Çünkü Spinoza’nın düşüncesi bu yerde aldan
maya mahal vermez.
