Turkish Archives of Otolaryngology 2014 doi: 10. 5152/tao. 2014. 629

Turkish Archives of Otolaryngology 2014   DOI:10.5152/tao.2014.629

Lemierre's Syndrome Case Secondary to Otitis Media

Otitis Mediaya Sekonder Lemierre Sendromu Olgusu

Göksel Turhal, Sercan Göde, Kerem Öztürk, Cem Bilgen, Tayfun Kirazlı

Department of Otorhinolaryngologic Diseases, Ege University, İzmir, Turkey

Case Report

Olgu Sunumu

Lemierre’s syndrome is a rare but fatal thrombophle-

bitis of the internal jugular vein (IJV). It usually fol-

lows acute oropharyngeal infections in healthy, young 

adults. Fusobacterium necrophorum is the most 

common bacteria that causes Lemierre’s syndrome, 

whereas various microorganisms are reported. We are 

reporting a case with Lemierre’s syndrome secondary 

to otitis media, which is a rare occurrence of a rare 

disease.

Key Words: Lemierre’s syndrome, otitis media, internal 

jugular vein thrombophlebitis

Lemierre sendromu internal juguler venin (IJV) nadir 

görülen ancak ölümcül trombofilebitidir. Sıklıkla akut 

orofarengeal enfeksiyonu takiben sağlıklı, genç yetişkin-

lerde görülür. Lemierre sendromuna en sık neden olan 

bakteri Fusobacterium necrophorum olmakla birlikte 

çeşitli mikroorganizmaların da neden olduğu gösteril-

miştir. Bu çalışmada otite sekonder gelişmiş Lemierre 

sendromu olan bir olgu sunarak az görülen bir hastalığın 

az görülen bir ortaya çıkış şeklini bildireceğiz.

Anahtar Kelimeler: Lemierre sendromu, otitis media, 

internal juguler ven trombofilebiti

Abstract

Address for Correspondence/Yazışma Adresi: 

Göksel Turhal, Department of 

Otorhinolaryngologic Diseases, Ege University, 

İzmir, Turkey

Phone: [phone]

E-mail: [e-mail]

Received Date/Geliş Tarihi: 21.05.2014

Accepted Date/Kabul Tarihi: 18.08.2014

Available Online Date/Çevrimiçi Yayın Tarihi: 

14.11.2014

© Copyright 2014 by Offical Journal of the Turkish 

Society of Otorhinolaryngology and Head and 

Neck Surgery Available online at 

www.turkarchotolaryngol.net

© Telif Hakkı 2014 Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş 

Boyun Cerrahisi Derneği Makale metnine 

www.turkarchotolaryngol.net web sayfasından 

ulaşılabilir.

DOI:10.5152/tao.2014.629

Turkish Archives of Otolaryngology

Türk Otolarengoloji Arşivi

Article in Press

Özet

Giriş

Lemirerre sendromu nadir görülen, internal ju-

guler venin (IJV) septik tromboflebiti ile seyre-

den, neden olarak çeşitli bakteriler bildirilse de 

genellikle Fusobacterium necrophorum’un neden 

olduğu ölümcül bir enfeksiyondur. Trombofilebit 

hematojen yolla metastatik septik embolilere ve 

bakteriyemiye yol açar. Antibiyotik öncesi dönem-

de klinik tablo genellikle fulminan sepsis ve ölümle 

seyrederken antibiyotiklerin kullanıma girmesiyle 

birlikte hastalıkla ilişkili morbidite ve mortalite 

ciddi oranda azalmıştır. Olguların çoğunda palatin 

tonsiller ve peritonsiller doku enfeksiyon kaynağı-

nın primer kaynağı (%87.1) olmakla birlikte, çok 

daha nadir olarak da görülse mastoidite (%2.7), 

odontojenik enfeksiyonlara (%1.8), parotite, sinü-

zite veya baş boyun bölgesinin cilt ve ciltaltı doku-

sunun primer enfeksiyonlarına bağlı olarak da gö-

rülebilir (1). Bu çalışmada kulak akıntısı ve işitme 

azlığı şikayetleriyle acil servise başvuran, yapılan 

tetkik ve muayenelerinde otitis mediaya sekonder 

IJV tromboflebiti saptanan bir olguyu sunuyoruz.

Olgu Sunumu

Bilinen hiçbir ek hastalığı olmayan 30 yaşında er-

kek hasta acil servise 3 gündür üst solunum yolu 

enfeksiyonu ve sağ kulakta kanlı akıntı şikayetleri 

ile başvurdu. Hastanın fizik muayenesinde 37°C 

ateş, sağda orta kulakta ciddi ödem, hemora-

jik ve pürülan akıntı dışında patoloji saptanmadı  

(Şekil 1). Hastanın öyküsünde daha önceden oto-

lojik bir probleminin olmadığı öğrenildi. Boyun 

palpasyonunda boyunda hassasiyet ya da kitle iz-

lenmedi. Hemogramda lökosit 7100/µL, nötrofil 

%86.7 ve trombositopeni (40,000/µL) saptandı. 

Kan biyokimyasında kreatinin (3.2 mg/dL) ve 

CRP (19.1 mg/dL) yüksekliği dikkat çekmekteydi. 

Hastanın başvuru anındaki kan basıncı düzeyi dü-

şük (75/49 mm Hg) saptandı. Hastanın bilinç du-

rumunda konfüzyon izlendiği için perisinüzoidal 

abse düşünülerek acil serviste öncelikle kranial bil-

gisayarlı tomografi (BT) çekildi. Kranial BT’de sağ 

sigmoid ve transvers sinüste trombofilebit saptandı 

ancak intrakranial patoloji saptanmadı. Hasta ge-

nel durum, laboratuar ve görüntüleme tetkikleri 

ile birlikte değerlendirildiğinde septik trombofi-

lebit ve multiorgan tutulumu düşünülerek hastaya 

abdominal ultrasonografi (USG), temporal BT, 

kontrastlı boyun ve toraks anjiyo BT ve kranial 

manyetik rezonans (MR) tetkikleri yapıldı. Gö-

rüntüleme tetkiklerinde sağ orta kulak boşluğunda 

otomastoidit, sağda juguler ven boyunca devamlı-

lık gösteren, sigmoid ve transvers sinüslere kadar 

uzanan trombofilebit, akciğerde minimal plevral 

efüzyon ve septik emboli ile uyumlu konsolidasyon 

alanları izlendi (Şekil 2, 3 ve 4). Hasta komplike 

otitis media, akut renal tübüler nekroz, sepsis ve 

sepsise sekonder pansitopeni ve akciğerde septik 

emboli tanıları ile iç hastalıkları servisine inter-

ne oldu. Hastada intrakranial abse olmadığı için 

yoğun bakım koşullarında tıbbi tedavisi ve antibi-

yopterapisi başlandı. Hastaya intravenöz (IV) hid-

rasyon başlandı. Kan kültürleri alındı ve enfeksiyon hastalıkları 

önerisi ile hastaya 4x2.25 gr piperasilin/tazobaktam ve 400 mg 

teikoplanin tedavisi başlandı. Ayrıca hastanın akıntılı olan sağ 

kulağına da topikal siprofloksasin tedavisi başlandı. Hastanın 

kan kültürlerinde metisilin dirençli koagulaz negatif stafilokok 

ve parvimonas micra üredi. Hastanın takiplerinde ateş yüksek-

liği olduğu için teikoplanin tedavisi daptomisin ile değiştirildi. 

Pansitopeni nedeniyle yapılan kemik iliği biyopsisinde anlamlı 

patoloji saptanmadı. Hastanın takiplerinde ateşi geriledi, arter-

yel tansiyonları ve kreatinin seviyeleri normale döndü, kontrol 

akciğer grafisinde parankimdeki infiltrasyonları regrese oldu. 

Hasta tıbbi tedaviye yanıt verdiği ve intrakranial abse olmadığı 

için cerrahisi elektif olarak planlandı. Hastanın genel durumu 

düzeldikten sonra hasta Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ser-

visine transfer edildi. Hasta ameliyata alınırken akut otite bağlı 

mastoidit düşünülerek operasyona başlandı ancak cerrahi sıra-

sında hastada kolesteatom saptandı. Bunun üzerine hastaya açık 

kavite timpanomastoidektomi uygulandı. Piperasilin/tazobak-

tam tedavisi operasyondan sonra 7 gün daha devam edildi. Has-

tanın enfeksiyonu takiplerinde tamamen geriledi ve hasta iki 

hafta oral amoksisilin/klavulanik asit tedavisi verilerek taburcu 

Turkish Archives of Otolaryngology 2014

DOI:10.5152/tao.2014.629

Turhal et al.

Lemierre's Syndrome Secondary to Otitis Media

Şekil 1. Kronik otitin akut alevlenmesi. Hastanın endoskopik 

kulak kaydında orta kulağın ciddi olarak akıtılı ve ödemli olduğu 

gözüküyor

Şekil 3. Kırmızı ok sağ sigmoid sinüsteki hava dansitelerini 

göstermektedir

Şekil 4. Kırmızı ok kontrastlı boyun anjiyo BT’de sağ internal juguler 

vendeki tromboze görünümle hava dansitelerini göstermektedir

BT: bilgisayarlı tomografi

Şekil 2. Kırmızı ok sağ orta kulak kavitesindeki otomastoiditi 

göstermektedir

edildi. Hasta tedavisi boyunca antikoagulan tedavi almadı. Ay-

rıca hastadan hem tedavi sırasında hem de çalışma için gerekli 

bütün onamlar alındı.

Tartışma

Olguların çoğu 16-25 yaş arasında görülürken, daha genç ve 

yaşlı hastalarda da Lemierre sendromu görülebilmektedir. Has-

taların çoğu daha önce herhangi bir sağlık problemi olmayan 

bireylerdir. Lemierre sendromunun etyolojisinde çoğunlukla 

Fusobacterium necrophorum (%81.7) olmakla birlikte Bacteroi-

des, Eikenella, Porhyromonas, Prevotella, Proteus, Streptococus, 

Peptostreptococcus ve Staphylococcus aureus olmak üzere bir-

çok organizma bildirilmiştir. Vakaların %12.8’inde ise kültürler 

negatif bulunmuştur (2).

Hastaların klinik bulguları enfeksiyonun primer bölgesine 

bağlı olarak gelişmektedir. Farenjit vakaları olguların çoğunu 

oluşturduğu için birçok hastada boğaz ağrısı ilk bulgu olarak 

karşımıza çıkmaktadır. Bunun dışında ateş, boyunda şişlik, 

pulmoner tutuluma bağlı dispne ve hemoptizi, kas ve eklem 

ağrıları da klasik klinik tabloda bulunabilir (3). Enfeksiyon, en 

sık primer bölge palatin tonsiller ve farenks olmak üzere orta 

kulak, paranazal sinüsler ya da parotid glanddan IJV’in olduğu 

lateral farengeal bölgeye geçer ve septik trombofilebite yol açar. 

Septik trombofilebit distal bölgelerde septik embolizasyona yol 

açar. Bunun sonucu olarak en sık akciğerler (%97) etkilenmek 

üzere multiorgan tutulumu gerçekleşir (4). Bu yüzden hastalar 

bütün olarak değerlendirilmeli ve olguda da olduğu gibi ak-

ciğer ve sepsis gibi multiorgan tutulumu düşündüren uyarıcı 

özellikler olduğunda hızlı bir şekilde değerlendirilip tedavisi 

başlanmalıdır.

Lemierre sendromunun tanısı IJV trombozunun gösterilmesi 

ve pozitif kan kültürü ile konmaktadır. Boyun bölgesinin kont-

rastlı BT’si trombüsün gösterilmesi için tercih edilmesi gereken 

görüntüleme yöntemidir. Olguda da IJV ve sigmoid sinüsteki 

trombüs BT ile gösterilmiştir. BT’ye alternatif olarak yatak ba-

şında yapılabilecek olan doppler ultrasonografi gelir. Ancak bu 

yöntem daha az invazif olmasına rağmen klavikula ve manbidu-

lanın altındaki daha derin bölgelerde trombüsü saptamada daha 

az duyarlıdır (5).

Tedavi uzun süreli (3-6 hafta) β-laktamaz inhibitörü içeren, 

F.necrophorum ve oral streptokları kapsayan antibiyotik kulla-

nımını ve gereken vakalarda cerrahi drenajı gerektirir. Antiko-

agulasyonun etkisi tam olarak gösterilememişse de trombüste 

büyüme olmadığı sürece genellikle endike değildir. IJV’nin 

ligasyonu sadece kontrol edilemeyen sepsis olgularında ve an-

tibiyotik kullanımına rağmen devam eden septik emboliler-

de endikedir (5). Enfeksiyon IJV’e ulaştığı zaman hematojen 

yayılım olabilir ve çeşitli komplikasyonlar gelişebilir. Bunlar 

akciğerde septik emboli, akciğer absesi, ampiyem, plevral efüz-

yon, septik artrit, osteomiyelit, karaciğer absesi, beyin absesi, 

menenjit, kavernöz sinüs trombozu gibi merkezi sinir sistemi 

komplikasyonları, yumuşak doku abseleri, kutanöz püstüller ve 

septik şoktur. Hızlıca tanı konup antibiyoterapi başlanmadığı 

takdirde komplikasyonlar kaçınılmaz olarak ölüme kadar vara-

bilmektedir (6).

Sonuç

Lemierre sendromu klasik olarak sıklıkla sağlıklı, genç bireyleri 

etkileyen ateş, boyunda şişlik, boğaz ağrısı, pulmoner tutulum 

ve artralji semptomlarıyla birliktelik gösteren nadir bir hastalık 

olarak tanımlanır. Çalışmamızda kronik otit komplikasyonuna 

sekonder gelişen Lemierre sendromu olan bir hastayı sunduk. 

Başlangıçtaki klinik tablo hafif ve atipik seyredebilmekle bir-

likte erken ve doğru teşhis için Lemierre sendromunun akılda 

tutulması gerektiğini ve şüpheci olmakta fayda olduğunu düşün-

mekteyiz.

Informed Consent: Written informed consent was obtained 

from the patient who participated in this case.

Peer-review: Externally peer-reviewed.

Author Contributions: Concept - S.G., G.T.; Design - G.T., 

S.G.; Supervision - C.B., T.K.; Funding - C.B., T.K.; Materials 

- S.G., K.Ö.; Data Collection and/or Processing - G.T., K.Ö.; 

Analysis and/or Interpretation - K.Ö., C.B.; Literature Review 

- G.T., S.G.; Writing - G.T., S.G.; Critical Review - K.Ö., T.K.; 

Other - G.T., S.G.

Conflict of Interest: No conflict of interest was declared by the 

authors.

Financial Disclosure: The authors declared that this study has 

received no financial support.

Hasta Onamı: Yazılı hasta onamı bu olguya katılan hastadan 

alınmıştır.

Hakem değerlendirmesi: Dış bağımsız.

Yazar Katkıları: Fikir - S.G., G.T.; Tasarım - G.T., S.G.; 

Denetleme - C.B., T.K.; Kaynaklar - C.B., T.K.; Malzemeler 

- S.G., K.Ö.; Veri Toplanması ve/veya İşlemesi - G.T., K.Ö.; 

Analiz ve/veya Yorum- K.Ö., C.B.; Literatür Taraması - G.T., 

S.G.; Yazıyı Yazan - G.T., S.G.; Eleştirel İnceleme - K.Ö., T.K.; 

Diğer- G.T., S.G.

Çıkar Çatışması: Yazarlar çıkar çatışması bildirmemişlerdir.

Finansal Destek: Yazarlar bu çalışma için finansal destek alma-

dıklarını beyan etmişlerdir.

Kaynaklar

1.  M Baig, J Rasheed, D Subkowitz, J Vieira. A Review Of Lemierre 

Syndrome. The Internet Journal of Infectious Diseases 2005; 5: 2.

Turkish Archives of Otolaryngology 2014

DOI:10.5152/tao.2014.629

Turhal et al.

Lemierre's Syndrome Secondary to Otitis Media

2.  Chirinos JA, Lichtstein DM, Garcia J, Tamariz LJ. The evolu-

tion of Lemierre syndrome: report of 2 cases and review of the 

literature. Medicine (Baltimore) 2002; 81: 458-65. 

[Cross-

Ref ]

3.  Kuppalli K, Livorsi D, Talati NJ, Osborn M. Lemierre’s syndro-

me due to Fusobacterium necrophorum. Lancet Infect Dis 2012; 12: 

808–15. 

[CrossRef]

4.  Lustig LR, Cusick BC, Cheung SW, Lee KC. Lemierre’s syndro-

me: Two cases of postanginal sepsis. Otolaryngol Head Neck Surg 

1995; 112: 767–72. 

[CrossRef]

5.  Golpe R, Marín B, Alonso M. Lemierre’s syndrome (necrobacillo-

sis) Postgrad Med J 1999; 75: 141–4.

6.  Human infection with Fusobacterium necrophorum (Necrobacillosis), with a 

focus on Lemierre’s syndrome Clin Microbiol Rev, 20 (2007), pp. 622-65. 

[CrossRef]

Turkish Archives of Otolaryngology 2014

DOI:10.5152/tao.2014.629

Turhal et al.

Lemierre's Syndrome Secondary to Otitis Media