TÜRKİye insan haklari ve eşİTLİk kurumu kanunu kanun Numarası : 6701 Kabul Tarihi

12319 

 

TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU KANUNU 

 

Kanun Numarası   

: 6701 

Kabul Tarihi 

 

: 6/4/2016 

Yayımlandığı R.Gazete 

: Tarih: 20/4/2016    Sayı :  29690 

Yayımlandığı Düstur 

: Tertip : 5  

 

  Cilt : 57 

 

 

BİRİNCİ BÖLÜM 

Amaç, Kapsam ve Tanımlar 

Amaç ve kapsam 

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; insan onurunu temel alarak insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, kişilerin 

eşit  muamele  görme  hakkının  güvence  altına  alınması,  hukuken  tanınmış  hak  ve  hürriyetlerden  yararlanmada  ayrımcılığın 

önlenmesi ile bu ilkeler doğrultusunda faaliyet göstermek, işkence ve kötü muameleyle etkin mücadele etmek ve bu konuda 

ulusal önleme mekanizması görevini yerine getirmek üzere Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun kurulması, teşkilat, 

görev ve yetkilerine ilişkin esasların düzenlenmesidir. 

Tanımlar 

MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasında; 

a)  Ayrı  tutma:  Kişilerin  bu  Kanunda  sayılan  temellerden  biri  veya  birden  fazlası  nedeniyle,  bir  eylem  veya 

eylemsizliğin sonucu olarak diğerlerinden ayrı tutulması durumunu,  

b) Ayrımcılık talimatı: Bir kişinin kendi nam veya hesabına eylem ve işlemlerde bulunmaya yetkili kıldığı kişilere 

veya bir kamu görevlisinin diğer kişilere verdiği ayrımcılık yapılmasına yönelik talimatı,  

c) Başkan: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkanını, 

ç) Çoklu ayrımcılık: Ayrımcı uygulamanın birden fazla ayrımcılık temeli ile ilişkili olması durumunu, 

d)  Doğrudan  ayrımcılık:  Bir  gerçek  veya  tüzel  kişinin,  hukuken  tanınmış  hak  ve  hürriyetlerden  karşılaştırılabilir 

durumdakilere  kıyasla  eşit  şekilde  yararlanmasını  bu  Kanunda  sayılan  ayrımcılık  temellerine  dayanılarak  engelleyen  veya 

zorlaştıran her türlü farklı muameleyi, 

e)  Dolaylı  ayrımcılık:  Bir  gerçek  veya  tüzel  kişinin,  görünüşte  ayrımcı  olmayan  her  türlü  eylem,  işlem  ve 

uygulamalar  sonucunda,  bu  Kanunda  sayılan  ayrımcılık  temelleriyle  bağlantılı  olarak,  hukuken  tanınmış  hak  ve 

hürriyetlerden yararlanma bakımından nesnel olarak haklılaştırılamayan dezavantajlı bir konuma sokulmasını,  

f) Engelli: Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler 

ile birlikte eşit şartlarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre şartlarından etkilenen bireyi, 

g)  İşyerinde  yıldırma:  Bu  Kanunda  sayılan  ayrımcılık  temellerine  dayanılarak  kişiyi  işinden  soğutmak,  dışlamak, 

bıktırmak amacıyla kasıtlı olarak yapılan eylemleri, 

12320 

 

 

ğ) Kamu görevlisi: Kamu hizmetlerinin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, 

süreli veya geçici olarak katılan kişiyi, 

h) Kurul: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulunu, 

ı) Kurum: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunu, 

i)  Makul  düzenleme:  Engellilerin  hak  ve  özgürlüklerini  tam  ve  diğer  bireylerle  eşit  şekilde  kullanmasını  veya 

bunlardan yararlanmasını  sağlamak üzere belirli bir  durumda ihtiyaç duyulan,  mali imkânlar nispetinde, ölçülü, gerekli ve 

uygun değişiklik ve tedbirleri, 

j) Taciz: Psikolojik ve cinsel türleri de dâhil olmak üzere bu Kanunda sayılan temellerden birisine dayanılarak, insan 

onurunun  çiğnenmesi  amacını  taşıyan  veya  böyle  bir  sonucu  doğuran  yıldırıcı,  onur  kırıcı,  aşağılayıcı  veya  utandırıcı  her 

türlü davranışı, 

k) Ulusal  önleme  mekanizması:  İşkenceye  ve Diğer Zalimane,  Gayriinsanî  veya Küçültücü Muamele  veya Cezaya 

Karşı  Birleşmiş  Milletler  Sözleşmesine  Ek  İhtiyari  Protokol  hükümleri  çerçevesinde  kişilerin  özgürlüklerinden  yoksun 

bırakıldığı yerlere düzenli ziyaretler yapmak üzere oluşturulan sistemi,  

l)  Uygulamalı  iş  deneyimi:  Bir  mesleğin  gerektirdiği  bilgi, beceri  ve  iş  alışkanlıklarının  eğitimle  eş  zamanlı  ya  da 

eğitim sonrası dönemde iş içerisinde geliştirilmesini, 

m) Varsayılan temele dayalı ayrımcılık: Bir gerçek veya tüzel kişinin, bu Kanunda sayılan ayrımcılık temellerinden 

birisiyle gerçekte ilgisi olmamasına rağmen, bu temellerden birisini taşıdığı sanılarak hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden 

yararlanma bakımından ayrımcı muameleye maruz kalmasını, 

ifade eder. 

  

İKİNCİ BÖLÜM 

Ayrımcılıkla Mücadele 

 

Eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı   

MADDE 3- (1) Herkes, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada eşittir. 

(2)  Bu  Kanun  kapsamında  cinsiyet,  ırk,  renk,  dil,  din,  inanç,  mezhep,  felsefi  ve  siyasi  görüş,  etnik  köken,  servet, 

doğum, medeni hâl, sağlık durumu, engellilik ve yaş temellerine dayalı ayrımcılık yasaktır. 

(3) Ayrımcılık yasağının ihlali hâlinde, konuya ilişkin görev ve yetkisi bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile kamu 

kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ihlalin sona erdirilmesi, sonuçlarının giderilmesi, tekrarlanmasının önlenmesi, adli 

ve idari yoldan takibinin sağlanması amacıyla gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.  

(4) Ayrımcılık yasağı bakımından sorumluluk altında olan gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri, yetki alanları içerisinde 

bulunan konular bakımından ayrımcılığın tespiti, ortadan kaldırılması ve  eşitliğin sağlanması için gerekli tedbirleri almakla 

yükümlüdür. 

 

 

 

12321 

 

 

Ayrımcılık türleri 

MADDE 4- (1) Bu Kanun kapsamına giren ayrımcılık türleri şunlardır: 

a) Ayrı tutma. 

b) Ayrımcılık talimatı verme ve bu talimatları uygulama. 

c) Çoklu ayrımcılık. 

ç) Doğrudan ayrımcılık. 

d) Dolaylı ayrımcılık. 

e) İşyerinde yıldırma. 

f) Makul düzenleme yapmama. 

g) Taciz. 

ğ) Varsayılan temele dayalı ayrımcılık. 

(2) Eşit muamele ilkesine uyulması veya ayrımcılığın önlenmesi amacıyla idari ya da adli süreçleri başlatan yahut bu 

süreçlere  katılan  kişiler  ile  bunların  temsilcilerinin,  bu  nedenle  maruz  kaldıkları  olumsuz  muameleler  de  ayrımcılık  teşkil 

eder. 

Ayrımcılık yasağının kapsamı 

MADDE  5-  (1)  Eğitim  ve  öğretim,  yargı,  kolluk,  sağlık,  ulaşım,  iletişim,  sosyal  güvenlik,  sosyal  hizmetler,  sosyal 

yardım, spor, konaklama, kültür, turizm ve benzeri hizmetleri sunan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki 

meslek  kuruluşları,  gerçek  kişiler  ve  özel  hukuk  tüzel  kişileri,  yürüttükleri  faaliyetler  bakımından  bu  hizmetlerden 

yararlanmakta olan veya yararlanmak üzere başvurmuş olan ya da bu hizmetler hakkında bilgi almak isteyen kişi aleyhine 

ayrımcılık yapamaz. Bu hüküm kamuya açık hizmetlerin sunulduğu alanlar ve binalara erişimi de kapsar. 

(2) Birinci fıkrada belirtilen hizmetlerin planlanması, sunulması ve denetlenmesinden sorumlu olan kişi ve kurumlar, 

farklı engelli grupların ihtiyaçlarını dikkate almakla ve makul düzenlemelerin yapılmasını sağlamakla yükümlüdür. 

(3)  Kamu  kurum  ve  kuruluşları,  kamu  kurumu  niteliğindeki  meslek  kuruluşları,  gerçek  kişiler,  özel  hukuk  tüzel 

kişileri ve bunlar tarafından yetkilendirilenler, taşınır ve taşınmazları kamuya açık bir şekilde sunarken bu malları edinmek 

veya  kiralamak isteyenler ile bunlar hakkında bilgi almak isteyenler aleyhine, bunların kiralanması, kira  akdinin şartlarının 

belirlenmesi, kira akdinin yenilenmesi veya sona erdirilmesi, satışı ve devri süreçlerinin hiçbirinde ayrımcılık yapamaz.  

(4)  Dernek,  vakıf,  sendika,  siyasi  parti  ve  meslek  örgütlerine,  ilgili  mevzuatlarında  veya  tüzüklerinde  belirtilen 

istisnalar  dışında  üye  olma,  organlarına  seçilme,  üyelik  imkânlarından  yararlanma,  üyeliğin  sonlandırılması  ve  bunların 

faaliyetlerine katılma ve yararlanma bakımından, hiç kimse aleyhine ayrımcılık yapılamaz. 

12322 

 

İstihdam ve serbest meslek 

MADDE 6- (1) İşveren veya işveren tarafından yetkilendirilmiş kişi; işverenin çalışanı veya bu amaçla başvuran kişi, 

uygulamalı iş deneyimi edinmek üzere bir işyerinde bulunan veya bu amaçla başvuran kişi ve herhangi bir sıfatla çalışmak ya 

da  uygulamalı  iş  deneyimi  edinmek  üzere  işyeri  veya  iş  ile  ilgili  olarak  bilgi  edinmek  isteyen  kişi  aleyhine,  bilgilenme, 

başvuru,  seçim  kriterleri,  işe  alım  şartları  ile  çalışma  ve  çalışmanın  sona  ermesi  süreçleri  dâhil  olmak  üzere,  işle  ilgili 

süreçlerin hiçbirinde ayrımcılık yapamaz.  

(2)  Birinci  fıkra  iş  ilanı,  işyeri,  çalışma  şartları,  mesleki  rehberlik,  mesleki  eğitim  ve  yeniden  eğitimin  tüm 

düzeylerine ve türlerine erişim, meslekte yükselme ve mesleki hiyerarşinin tüm düzeylerine erişim, hizmet içi eğitim, sosyal 

menfaatler ve benzeri hususları da kapsar.  

(3)  İşveren  veya  işveren  tarafından  yetkilendirilmiş  kişi,  istihdam  başvurusunu  gebelik,  annelik  ve  çocuk  bakımı 

gerekçeleriyle reddedemez. 

(4) Serbest mesleğe kabul, ruhsat, kayıt, disiplin ve benzeri hususlar bakımından ayrımcılık yapılamaz. 

(5) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına girmeyen her türlü iş ve iş görme sözleşmeleri de bu madde 

kapsamındadır.  

(6) Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam bu madde hükümlerine tabidir. 

Ayrımcılık iddiasının ileri sürülemeyeceği hâller  

MADDE 7- (1) Bu Kanun kapsamında ayrımcılık iddiasının ileri sürülemeyeceği hâller ve istisnalar şunlardır: 

a)  İstihdam  ve  serbest  meslek  alanlarında,  zorunlu  mesleki  gerekliliklerin  varlığı  hâlinde  amaca  uygun  ve  orantılı 

olan farklı muamele. 

b) Sadece belli bir cinsiyetin istihdamını zorunlu kılan durumlar. 

c) İşe kabul  ve istihdam sürecinde, hizmetin zorunlulukları nedeniyle  yaş sınırlarının belirlenmesi  ve uygulanması, 

gereklilik ve amaçla orantılı olması şartıyla yaşa dayalı farklı muamele. 

ç) Çocuk veya özel bir yerde tutulması gereken kişilere yönelik özel tedbirler ve koruma önlemleri. 

d)  Bir  dine  ait  kurumda,  din  hizmeti  veya  o  dine  ilişkin  eğitim  ve  öğretim  vermek  üzere  sadece  o  dine  mensup 

kişilerin istihdamı. 

e) Dernek, vakıf, sendika, siyasi parti ve meslek örgütlerinin, ilgili mevzuatlarında veya tüzüklerinde yer alan amaç, 

ilke ve değerler temelinde üye olacak kişilerde belli şart ve nitelik aramaları. 

f) Eşitsizlikleri ortadan kaldırmaya yönelik, gerekli, amaca uygun ve orantılı farklı muamele. 

g) Vatandaş olmayanların ülkeye giriş ve ikametlerine ilişkin şartlarından ve hukuki statülerinden kaynaklanan farklı 

muamele. 

  

 

 

12323 

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

Kuruluş, Teşkilat Yapısı ve Görevler 

 

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 

MADDE 8- (1) Bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere, idari 

ve  mali  özerkliğe  sahip,  özel  bütçeli  ve  kamu  tüzel  kişiliğini  haiz,  Başbakanlıkla  ilişkili  Türkiye  İnsan  Hakları  ve  Eşitlik 

Kurumu kurulmuştur. 

(2) Kurum, Kurul ve Başkanlıktan oluşur. 

Kurumun görevleri 

MADDE 9- (1) Kurumun görevleri şunlardır: 

a)  İnsan  haklarının  korunmasına,  geliştirilmesine,  ayrımcılığın  önlenmesine  ve  ihlallerin  giderilmesine  yönelik 

çalışmalar yapmak. 

b) İnsan hakları ve ayrımcılıkla mücadele konularında kitle iletişim araçlarını da kullanarak bilgilendirme ve eğitim 

yoluyla kamuoyunda duyarlılığı geliştirmek. 

c) Millî eğitim müfredatında bulunan insan hakları ve ayrımcılık yasağıyla ilgili bölümlerin hazırlanmasına katkıda 

bulunmak. 

ç)  İnsan  haklarının  korunması,  ayrımcılığın  ortadan  kaldırılması  ve  toplumdaki  eşitlik  anlayışının  geliştirilmesine 

yönelik  olarak  üniversiteler  ile  ortaklaşa  faaliyetlerde  bulunmak,  Yükseköğretim  Kurulunun  eşgüdümünde  üniversitelerin 

insan  hakları  ve  eşitlik  ile  ilgili  bölümlerinin  kurulmasına  ve  insan  hakları  ve  eşitlik  öğretimine  dair  müfredatın 

belirlenmesine katkıda bulunmak. 

d)  Kamu  kurum  ve  kuruluşlarının  meslek  öncesi  ve  meslek  içi  insan  hakları  ve  eşitlik  eğitimi  programlarının 

esaslarının belirlenmesine ve bu programların yürütülmesine katkıda bulunmak. 

 

e)  Görev  alanıyla  ilgili  mevzuat  çalışmalarını  izlemek,  değerlendirmek,  bunlara  ilişkin  görüş  ve  önerilerini  ilgili 

mercilere bildirmek. 

f) İnsan hakları ihlallerini resen incelemek, araştırmak, karara bağlamak ve sonuçlarını takip etmek. 

g)  Ayrımcılık  yasağı  ihlallerini  resen  veya  başvuru  üzerine  incelemek,  araştırmak,  karara  bağlamak  ve  sonuçlarını 

takip etmek. 

ğ)  Ayrımcılık  yasağı  ihlalleri  nedeniyle  mağdur  olduğu  iddiasıyla  Kuruma  başvuranlara  mağduriyetlerinin 

giderilmesi  için  kullanabilecekleri  idari  ve  hukuki  süreçler  konusunda  yol  göstermek  ve  başvurularını  takip  etmelerini 

sağlamak amacıyla yardımcı olmak. 

h) İşkence ve kötü muamele ile mücadele etmek ve bu konuda çalışmalar yapmak. 

ı)  İşkenceye  ve  Diğer  Zalimane,  Gayriinsanî  veya  Küçültücü  Muamele  veya  Cezaya  Karşı  Birleşmiş  Milletler 

Sözleşmesine Ek İhtiyari Protokol hükümleri çerçevesinde ulusal önleme mekanizması olarak görev yapmak. 

i) Özgürlüğünden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin ulusal önleme mekanizması kapsamındaki 

başvurularını incelemek, araştırmak, karara bağlamak ve sonuçlarını takip etmek. 

12324 

 

j)  Özgürlüğünden  mahrum  bırakılan  ya  da  koruma  altına  alınan  kişilerin bulundukları  yerlere  haberli  veya  habersiz 

düzenli  ziyaretler  gerçekleştirmek,  bu  ziyaretlere  ilişkin  raporları  ilgili  kurum  ve  kuruluşlara  iletmek,  Kurulca  gerekli 

görülmesi  durumunda  kamuoyuna  açıklamak,  ceza  infaz  kurumları  ve  tutukevleri  izleme  kurulları,  il  ve  ilçe  insan  hakları 

kurulları  ile  diğer  kişi,  kurum  ve  kuruluşların  bu  gibi  yerlere  gerçekleştirdikleri  ziyaretlere  ilişkin  raporları  incelemek  ve 

değerlendirmek. 

k)  Cumhurbaşkanlığına,  Türkiye  Büyük  Millet  Meclisi  Başkanlığına  ve  Başbakanlığa  sunulmak  üzere,  insan 

haklarının  korunması  ve  geliştirilmesi,  işkence  ve  kötü  muameleyle  mücadele  ve  ayrımcılıkla  mücadele  alanlarında  yıllık 

raporlar hazırlamak. 

l) Kamuoyunu bilgilendirmek, düzenli yıllık raporlar dışında, gerek görüldüğünde görev alanına ilişkin özel raporlar 

yayımlamak. 

m) İnsan hakları ve ayrımcılıkla mücadele alanındaki uluslararası gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek, alanındaki 

uluslararası kuruluşlarla ilgili mevzuat dâhilinde işbirliği yapmak. 

n)  İnsan  haklarının  korunması  ve  ayrımcılıkla  mücadele  kapsamında  faaliyet  yürüten  kamu  kurum  ve  kuruluşları, 

sivil toplum kuruluşları, meslek kuruluşları ve üniversitelerle işbirliği yapmak. 

o) Diğer kurumların ayrımcılığın önlenmesine yönelik faaliyetlerine destek vermek. 

ö)  Türkiye’nin  taraf  olduğu  uluslararası  insan  hakları  sözleşmelerinin  uygulanmasını  izlemek,  bu  sözleşmeler 

uyarınca  kurulan  inceleme,  izleme  ve  denetleme  mekanizmalarına  Devletin  sunmakla  yükümlü  olduğu  raporların 

hazırlanması sürecinde, ilgili sivil toplum kuruluşlarından da yararlanmak suretiyle görüş bildirmek, bu raporların sunulacağı 

uluslararası toplantılara temsilci göndererek katılmak. 

p) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. 

(2)  Kamu  kurum  ve  kuruluşları  ile  görevliler,  birinci  fıkranın  (j)  bendi  kapsamındaki  ziyaretler  sebebiyle  gerekli 

yardım ve kolaylığı göstermek zorundadır. 

(3) Kurum, görev ve yetkilerine ilişkin olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonunu 

ve Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunu yılda en az bir defa bilgilendirir. 

Kurul 

MADDE 10- (1) Kurul, Kurumun karar organıdır. Kurul, bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen görev ve yetkilerini 

kendi sorumluluğu altında, bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Görev alanına giren konularla ilgili olarak hiçbir organ, 

makam, merci veya kişi, Kurula emir ve talimat veremez, tavsiye ve telkinde bulunamaz. 

(2) Kurul, biri Başkan, biri İkinci Başkan olmak üzere on bir üyeden oluşur. Kurulun sekiz üyesi Bakanlar Kurulu, üç 

üyesi  Cumhurbaşkanı  tarafından  seçilir.  Bakanlar  Kurulunca  seçilecek  bir  üye  Yükseköğretim  Kurulu  tarafından  insan 

hakları alanında çalışmalar yapan öğretim üyelerinden önerilecek iki aday arasından; yedi üye ise dördüncü fıkrada aranan 

şartları  taşımak  kaydıyla,  insan  hakları  alanında  çalışmalar  yapan  sivil  toplum  kuruluşları,  sendikalar,  sosyal  ve  mesleki 

kuruluşlar, akademisyenler, avukatlar, görsel ve yazılı basın mensupları ve alan uzmanlarının göstereceği adaylar veya üyelik 

başvurusu yapanlar arasından belirlenir. 

(3)  İkinci  fıkraya  göre  Bakanlar  Kurulunca  seçilen  üyelerin  görev  süreleri  dolmadan  iki  ay  önce  durum,  Kurum 

tarafından  uygun  iletişim  araçlarıyla  kamuoyuna  duyurulur.  Başvurular  ve  aday  bildirimleri  Başbakanlığa  yapılır.  İkinci 

fıkrada  belirtilen  usule  göre  yeni  seçilen  üyeler,  yerlerine  seçildikleri  üyenin  görev  süresinin  bitiminden  itibaren  göreve 

başlar.  

12325 

 

 

(4) Kurula üye olabilmek için aşağıdaki şartlar aranır: 

a) Kurumun görev alanındaki konularda bilgi ve deneyim sahibi olmak. 

b) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı  Devlet Memurları Kanununun 48 inci  maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin 

(1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen nitelikleri taşımak. 

c) Herhangi bir siyasi partinin yönetim ve denetim organlarında görevli veya yetkili bulunmamak. 

ç) En az dört yıllık lisans düzeyinde yükseköğrenim görmüş olmak. 

d)  Kamu  kurum  ve  kuruluşlarında,  uluslararası  kuruluşlarda,  sivil  toplum  kuruluşlarında  veya  kamu  kurumu 

niteliğindeki meslek kuruluşlarında ya da özel sektörde toplamda en az on yıl çalışmış olmak. 

(5)  Üye  seçimlerinde,  Kurumun  görev  alanına  giren  konularda  bilgi  ve  deneyimi  bulunanların  çoğulcu  bir  şekilde 

temsiline özen gösterilir. 

(6)  Üyelerin  görev  süresi  dört  yıldır.  Arka  arkaya  iki  dönem  görev  yapan  üyeler  bir  dönem  geçmeden  tekrar 

seçilemez. Üyeliklerde görev süresi dolmadan herhangi bir sebeple boşalma olması hâlinde, bir ay içinde aynı usulle yeni üye 

seçilir.  Bu  şekilde  seçilen  üye,  yerine  seçildiği  üyenin  kalan  süresini  tamamlar  ve  bunlardan  iki  yıl  veya  daha  az  süreyle 

görev yapanların bu görevleri seçilme dönemi olarak değerlendirilmez. 

(7) Başkan ve İkinci Başkan, Kurul tarafından Kurul üyeleri arasından seçilir.  

(8)  Başkan,  İkinci  Başkan  ve  üyelerin  süreleri  dolmadan  herhangi  bir  nedenle  görevlerine  son  verilemez.  Ancak 

üyenin; 

a) Seçilmesi için gerekli şartları taşımaması ya da sonradan kaybetmesi, 

b) Kurul kararlarını süresi içinde imzalamaması,   

c)  Kurul  tarafından  kabul  edilebilir  mazereti  olmaksızın  bir  takvim  yılı  içinde  toplam  beş  Kurul  toplantısına 

katılmaması, 

ç) Ağır hastalık veya engellilik nedeniyle iş göremeyeceğinin sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi, 

d) Görevi ile ilgili olarak işlediği suçlardan dolayı hakkında verilen mahkûmiyet kararının kesinleşmesi, 

e) Geçici iş göremezlik hâlinin üç aydan fazla sürmesi, 

f)  657  sayılı  Kanunun  48  inci  maddesinin  birinci  fıkrasının  (A)  bendinin  (5)  numaralı  alt  bendinde  belirtilen 

suçlardan mahkûm edilip de cezasının infazına fiilen başlanması, 

hâllerinin Kurul  tarafından tespit edilmesi üzerine Başbakan veya görevlendireceği  bakanın onayıyla üyeliğine son 

verilir. 

(9)  Üyelerin  Kurulda  görev  yaptıkları  sürece  önceki  görevleri  ile  olan  ilişikleri  kesilir.  Üyeler,  özel  bir  kanuna 

dayanmadıkça,  Kuruldaki  görevlerinin  dışında  resmî  veya  özel  hiçbir  görev  alamaz,  dernek,  vakıf,  kooperatif  ve  benzeri 

yerlerde  yöneticilik  ve  denetçilik  yapamaz,  ticaretle  uğraşamaz,  serbest  meslek  faaliyetinde  bulunamaz,  hakemlik  ve 

bilirkişilik yapamaz. Ancak üyeler, asli görevlerini aksatmayacak şekilde bilimsel amaçlı yayın yapabilir, ders ve konferans 

verebilir ve bunlardan doğacak telif hakları ile ders ve konferans ücretlerini alabilir.  

12326 

 

(10) Kamu görevlisi iken üyeliğe seçilenler, memuriyete giriş şartlarını kaybetmemeleri kaydıyla, görev sürelerinin 

sona ermesi veya görevden ayrılma isteğinde bulunmaları ve otuz gün içinde önceki kurum veya kuruluşlarına başvurmaları 

durumunda atamaya yetkili makam tarafından bir ay içinde mükteseplerine uygun bir kadroya atanır. Atama gerçekleşinceye 

kadar,  bunların  almakta  oldukları  her  türlü  ödemelerin  Kurum  tarafından  yapılmasına  devam  olunur.  Bunların  Kurumda 

geçirdiği süreler, özlük ve diğer hakları açısından önceki kurum veya kuruluşlarında geçirilmiş sayılır. Bir kamu kurumunda 

çalışmayanlardan  üyeliğe  seçilip  yukarıda  belirtilen  şekilde  görevi  sona  erenlere  herhangi  bir  görev  veya  işe  başlayıncaya 

kadar,  almakta  oldukları  her  türlü  ödemeler  Kurum  tarafından  ödenmeye  devam  edilir  ve  bu  şekilde  üyeliği  sona  erenlere 

Kurum tarafından yapılacak ödeme üç ayı geçemez.  

(11)  Başkan  ve  üyeler,  19/4/1990  tarihli  ve  3628  sayılı  Mal  Bildiriminde  Bulunulması,  Rüşvet  ve  Yolsuzluklarla 

Mücadele Kanununa tabidir.  

(12) Seçilen üyeler ilk toplantının başında aşağıdaki şekilde yemin ederler: 

“Görevimi  tam  bir  tarafsızlık,  dürüstlük,  hakkaniyet  ve  adalet  anlayışı  içinde  yerine  getireceğime,  namusum  ve 

şerefim üzerine yemin ederim.” 

(13)  2/12/1999  tarihli  ve  4483  sayılı  Memurlar  ve  Diğer  Kamu  Görevlilerinin  Yargılanması  Hakkında  Kanun 

uyarınca Başkan ve üyeler için soruşturma yapılması Başbakan veya görevlendireceği bakanın iznine tabidir. Soruşturma izni 

verilmesi veya verilmemesine ilişkin kararlara karşı itirazlar Danıştay tarafından karara bağlanır. 

 (14) Başkan ve üyeler ile Kurum personeli, görevlerini yerine getirmeleri sırasında edindikleri, kamuya, ilgililere ve 

üçüncü kişilere ait gizlilik taşıyan bilgileri, kişisel verileri, Kurumla ilgili gizlilik taşıyan bilgileri, ticari sırları ve bunlara ait 

belgeleri, bu konuda kanunen yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamaz, kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına 

kullanamaz. Bu yükümlülük görevden ayrılmalarından sonra da devam eder.