Tursun usarovich salimov jahon xalqlari etn ologiyasi

va 
qirgizlar orasida irqiy tafovutlami izohlash mushkul, sababi har 
ikki 
xalqning xo'jaligi ham, moddiy madaniyati ham ko‘plab umu- 
miylikka ega. Bu borada qirgizlam i Osiyoning ushbu qismida mil. 
avv. II mingyillikda shakllangan yirik ko‘chmanchilar massivining 
bir 
b o iagi sifatida qarash mumkin. Unga qadar Qirgiziston hududi- 
dagi 
turkiylashgan qabilalar mo‘g‘ul tilli guruhlarning kuchli ta’siriga 
uchragan. Ushbu qabilalar Qozogistonning janubiy hududlarida
115

---

ko‘chmanchilik xo‘jaligi yuritib, o‘z xususiyatlarini uzoqroq saqla- 
ganlar. Qirg‘iziston hududida katta birlashtirish iqtisodiy markazi 
vazifasini bajaruvchi vohalar ham boimagan.
Qoraqalpoqlar. 
Qoraqalpoqlarning xalq sifatida shakllanishi 
XVII-XVIII asrlarda hozirgi Orol dengizi va Amudaryoning quyi 
qismida turkiy qabilalar: qo‘ng‘irot, qipchoq, qangii, nuxuz va 
boshqalaming birlashuvidan boigan. Dastlab chorvachilik bilan 
shug‘ullangan qoraqalpoqlar keyinchalik o iro q turmush tarziga 
o ‘tib dehqonchilik bilan ham shug‘ullana boshlaydilar. XVI asrdan 
qoraqalpoqlar birlashmalari Sirdaryoning quyi oqimi tomon siljiy 
boshlaydi. Qoraqalpoqlarni shakllangan etnos deb XVIII asrdan hi- 
soblash mumkin.
Uyg‘urlar. 
Uyg‘urlami ham 0 ‘rta Osiyoning aborigen (mahalliy) 
guruhlari safiga kiritish mumkin. Ular Qozogiston va 0 ‘rta Osiyo 
chegaralarida yashaydilar. Uyg‘urlar qadimiy yozuv madaniyatiga 
ega boigan, turkiy tilda so‘zlashadigan xalqdir. Ularning xo‘jaligi 
asosini yuqori unumli sug‘orish dehqonchiligi tashkil etadi. Uyg‘ur 
etnonimi yig‘ma nom b o iib , XX asming 20-yillarida koshg‘arlik, 
turfonlik, taronchilik, yorkendlik, kucha va bamilik turkiyzabon aho- 
liga nisbatan ishlatila boshlangan.