Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi №3(15)
Yüklə 3,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi № 3(15) www.yazidergisi.com Payız 2015 2 № 3 (15) Payız 2015 Təsisçi və baĢ redaktor: Azad Qaradərəli e-mail ünvanımız: azadqaradereli@yahoo.com Dərginin elektron ünvanı: www.yazidergisi.com Dərgi ilə telefon əlaqəsi: 050-3737121 və 055 -7173403 BANK HESABIMIZ: HESAB SAHĠBĠ: VƏLĠYEV AZAD VƏLĠ OĞLU Hesab nömrəsi: 382100000001713 VÖEN 1801515182 ĠBAN AZ75JBBK00000382100000001713 BANKIN ADI: Bank of Baku ASC Neftçilər filialı VÖEN 1700038881 Kod: 507376 Müxbir hesab AZ27NABZ01350100000000007944 S.W.I.F.T. JBBKAZ22 Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Mətbu nəĢrlərin qeydiyyat reyestri №3467 D ə rginin qapaq hiss ə sind ə v ə içə risind ə verilmiş rə sm ə s ə rl ə ri görkə mli meksika r əssamı Frida Kahloya m ə xsusdur Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi 3 (Baş redaktor müavini) (Baş redaktor müavini) (Baş redaktor) (Türkiyə) Samir İlqaroğlu (Türkiyə) 4 № 3 (15) Payız 2015 BaĢ redaktordan ................ Ədəbiyyat xəbərləri............ Yazıçının arxivindən Sabir Əhmədli ―Yazılmayan yazı‖ roman, davamı......... Bir kitab Ģeir Rasim Qaraca Ģeirləri.............. Hekayə guĢəmiz RövĢən Yerfi, Usuboğlu, ġərif Ağayar, Natiq Mənnədli, MüĢfiq Xan, Etibar Salmanlı, Namiq Hüseynli, Samir Ġlqaroğlu, RövĢən Danyeri, Ayxan Ayvaz, Hacıbala Səfərov, Fariz Yunisli, Günel Natiq, Fərhad Zeynalovun hekayələri ...................................................... Poeziya, poeziya Ziba Xəlil, Kənan Hacı, El-Sevər, Furqan, Vəfa Mürsəlqızı və Qalib Bəhramoğlunun Ģeirləri Güney sovqatı Rza Talibi, V.Ġlqar, Kiyan Xiyav, Səid Muğanlı, Məhəmməd Səfəri, M.Ləvainin Ģeirləri və Ruqiyyə Səfərinin ―Dəlixana‖ hekayəsi...... Çevirmə Xulio Kortosar, M.Saltıkov-ġedrinin əsərlərindən nümunələr Nəsr Azad Qaradərəli ―ġüĢə ev‖, roman (davamı)............................ Esseistika Niyazi Mehdi. Esse Thomas de Waal "Əli və Nino" romanı haqda Sənədli nəsr Böyükxan Nağıyevin ―Ölmədik, yaĢadıq‖ memuarı Palitra Frida Kahlo dünyası ........................... Yeni nəĢrlər BU SAYIMIZDA Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi 5 Ədəbiyyatda zaman və məkan anlayıĢı Ģərti olduğu kimi, əsl yazıçının kimliyi də həmiĢə Ģübhəli olub. Yəni, bu gün böyük yazıçı hesab olunan sabah heç kim ola bilər. Necə ki, Azərbaycanın bir zamanlar ayaq səsindən yer titrəyən xalq Ģairləri, xalq yazıçılarının adını indi heç it dəftərindən də tapa bilməzssən. Hətta elələri də var ki, Bakının küçələrində dik- dik gəzir və az qalr, yaxasından yazıb assın ki, mən xalq Ģairiyəm, amma amansız zaman onların üstündən elə indinin özündəcə qalın bir xətt çəkib... Bir nəĢriyyatın sifariĢilə Orxan Qaravəlinin ―Mənim tanıdığım Nazim‖ kitabını dilimizə çevirirəm. Ah, bilsəniz Nazimə nə zülümlər etmiĢlər türkiyəli qardaĢlarımız! Böyük Ģairi ölümündən sonra da rahat buraxmayan Türkiyə Mədəniyyət Nazirliyi sözçüsü Ģairin 75 illiyi münasibətilə yazırdı: ―Yurd düĢmanları əl-ələ və iĢ birliyi içində Yavuz zirehlisini yad məmləkətlərə qaçırmağa (?) qalxan Nazim Hikməti adam yerinə qoyub da anırlar... ― Bu ilin yazında Türkiyədə olarkən bilirsinizmi nə duydum? ġairi vaxtilə ―vətən xaini‖ adalandıranların varisləri indi onun bir zamanlar həbsxanada yazdığı ―QurtuluĢ dastanı‖ əsərinin (66 min misradan ibarət olub) itmiĢ hissələrini axtarırlar!!! Bu gün az qala ―vətən xaini‖ hesab etdiyiniz yazarlarımızı söyəndə barıtını bir az az edin, cənablar! Axı bunun 20-30 il sonra dahi hesab edilməsi var... Övladlarınıza yazığınız gəlsin... Mövlana bilirsinizmi nə deyirdi? ―Ey can! Heç kimsəni layiq olduğundan artıq tərifləmə. Ya onu itirmiĢ olarsan, ya da özünü məhv edərsən.‖ ―Yazı‖ dərgisini 4 ildir çap edirik. Hər dəfə yeni nömrəni hazırlayanda elan veririk ki, ölmüĢ, yaxud yaĢayan yazıçılarımızın sandıq ədəbiyyatı ola bilər. Lütfən, göndərin çap edək. Sabir Əhmədli istisna olmaqla ―sandığından‖ yazı çıxan olmadı. Bunlar hətta yazıb sandıqda saxlamağa da cəsarər etməyiblər! Sonra da dissident axtarırlar... Nə dissident, canım?! Bizimkilər icazəli qəhrəmanlardır. Ġndi məlum olur ki, bir çoxlarının ilk ədəbi müəllimi Suslov imiĢ. Və o da məlum olur ki, bunlar ancaq kolxoz ədəbiyyatı yaratmağa qadir olublar. Ġndi bilidinizmi bu günün ―ustad‖ yazarları niyə tarixi mövzularda qələm çalırlar? Yeri gəlmiĢkən, sandıqlarınızı bir qurdalayın, bəlkə Ģeytan ora nəsə yazıb qoyub? Özünüz orada heç nəyin olmadığınızı bilsəniz belə... BAŞ REDAKTORDAN 6 № 3 (15) Payız 2015 ƏDƏBİYYAT X ƏBƏRLƏRİ “TURANDOT” NİZAMİNİN ƏSƏRİ İMİŞ Kembric universitetinin tədqiqatçısı Kristina Van Ruyemberk maraqlı faktı üzə çıxarıb. Nizami Gəncəvinin həyat və yaradıcılığını araĢdıran ABġ-ın Kembric universitetinin tədqiqatçısı Kristina Van Ruyemberk maraqlı faktı üzə çıxarıb. Məlum olub ki, dünya Ģöhrətli ―Aida‖, ―Toska‖ kimi əsərlərin müəllifi , italyan opera bəstəkarı Cakomo Puçininin ―Turandot‖ operası Nizami Gəncəvinin ――Xəmsə‖sinə daxil olan ―Yeddi gözəl‖poemasının sujeti üzərində qurulub. Əsərdə Nəzrin NuĢ adlı slavyan əsilli xanım Ģahzadəsi Sasani Ģahı beĢinci Bəhramın həyat yoldaĢı olur. Adıçəkilən xanım Bəhrama qırmızı rəng və öz həmyerlisi olan ―Adsız Ģahzadə xanım‖ haqında hekayə danıĢır. ―Reymberk vurğulayir ki,operanın poema sujetinin üzərində qurulması haqqında məlumatları o hissə-hissə toplayıb. Puççini həmin operanı Karlo Qossinin eyniadli pyesi əsasında yazıb. Onu da əlavə edək ki, bu pyes Puççinin ölümü səbəbindən yarımçıq qalıb, Əsərin təqdimatı ilk dəfə müəllifin ölümündən iki il sonra 26.04.1926-cı ildə Milanda baĢ tutub. Lakin Qossinin özünün sujet xəttinin hardan götürdüyü Kristinaya qaranlıq qaldığından o Puççinin həyat və yaradıcılığını araĢdıran Lorenso Ferreroya müraciət edib. Tədqiqatçı bunu belə izah edir: ―Biz əmin ola bilərik ki, Qossi ―Fars kitabını‖ oxuyaraq Nizaminin əsərindəki hekayəni tərcümə edərkən müəllifin adını göstərməyib. Çox güman ki, heç Delakrua ―1001 gün‖ adlı kitabında təsvir etdiyi tarixçələrin müəllifi olduğundan xəbərsiz olub. Bu pyesi Karlo Qossi Delakruanın (1001- bir gün) kitabı əsasında yazıb. Maraqlısı odur ki, Delakruanın ―Adsız slavyan Ģahzadəsi Turandot‖ Nizaminin əsərində ―Turan torpaqlarının qızı‖ adı altında oxucuya təqdim olunur. Burdan da belə çıxır ki, Delakrua haqda deyilənlər ehtimallar yox, həqiqətdir. Kristina Van Reymberkin araĢdırması göstərir ki, bu Ġtaliya operasının ilkin mənbəsi olan Nizamidən musiqiĢünasların əksəriyyəti xəbərsiz olub. ―La Skala‖ teatrının rəsmisi qeyd edib ki, hazırda operada musiqi daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Operanın yaranma tarixçəsi isə elə də maraqlı deyil. Teatrdan onu da bildiriblər ki, Nizaminin adı müqayisə üçün yalnız bir dəfə çəkilib. Məlumat üçün demək lazımdır ki, ―La Skala‖ tetrında hər il operanın yeni səhnə quruluĢuna aid braĢurlar buraxılır. Həmin kitabçalarda, əsərin yaranma tarixi onun müəllifləri haqda dolğun məlumat verilir. Turin universitetinin ədəbiyyat üzrə professoru Mariya Tereza Ciaveri 2010/2011-ci ildə yazılmıĢ ―Giunge da lontano, la principessa crudele…‖ adlı Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi 7 məqaləsində Nizaminin poeması və Puççininin opera librettosu arasında öz müqayisəsini aparır. Təəssüflər olsun ki,Terezanın Nizami və onun yaratdığı Ģahzadə xanım obrazı haqda ayrıca kitabının çap olunmasına dair irəli sürdüyü təklif ―La Skala‖ teatrın müdüriyyəti tərəfindən rədd cavabı alıb. Bir neçə müddətdən sonra teatrın müdriyyətinin dəyiĢməsinə baxmayaraq operaya aid olan yeni kitabçalarda Nizami Gəncəvinin adının heç olmaması hardasa təəccüb doğurdu./BAO.az/ BAŞ NAZİR N.HİKMƏTDƏN SİTAT GƏTİRİB Türkiyənin ―Hürrüyyət‖ qəzetinin xəbərinə görə Yunanıstanın baĢ naziri Aleksis Tsipras avqustun 20-də vəzifəsindən istefa verdiyini bildirib. A. Tsipras erkən seçkilərin yolunu açmaq üçün istefaya getdiyini bildirib. ―Daha güclü bir hökumət qurmaq üçün istefa verirəm. Sizdən də daha güclü bir hökumət qurmaq üçün dəstək gözləyirəm‖, - deyə o, xalqa müraciətində söyləyib. Bu zaman A. Tispras Nazim Hikmətin ―Ən gözəl günlərimiz hələ yaĢamadıqlarımız‖ misrasını tələffüz edib. N. Hikmətin Ģeirinin orijinalı belədir: En güzel deniz: Henüz gidilmemiş olanıdır. En güzel çocuk: Henüz büyümedi. En güzel günlerimiz: Henüz yaşamadıklarımız. Ve sana söylemek istediğim en güzel söz: Henüz söylememiş olduğum sözdür... Güneyli bir gənc yazarı edam təhlükəsi gözləyir Güneyli gənc yazar Hesam Əddin Fərzizadə bu ilin fevral ayında MeĢkin Cəza Məhkəməsinin 101-ci Ģöbəsində ―Ġslamdan Ġslama‖ adlı yazdığı kitab üçün, "dini müqəddəslərin təhqir etmək", "təxribatçı ideyaların təbliği" və ―mürtədlik" ittihamları ilə günahlandırılıb. O, ittihamları qəbul etməsə də hakim onu 74 qamçı, 7 il həbs və edam cəzasına məhkum edilib.Hesam Əddin Fərzizadənin ailəsi məhkəmədə onun ruh xəstəsi olduğunu idda edib və məhkəmə tibbi onun Ģizofreniya xəstəsi olduğunu təsbit edib. Beləliklə Hesam Əddinin haqqında çıxarılan edam cəzasının icra olunması dayandırılıb və o, zəmanət qarĢılığında sərbəst buraxılıb.Lakin iyunun 25-də MeĢkin 8 № 3 (15) Payız 2015 ġəhər Məhkəməsi onu təkrar məhkəməyə çağırıb və bu dəfə onu ―Ġmam-Zamanı inkar etmək" və yenə "dini müqəddəs təhqir etməkdə‖ ittiham edib.Amerikanın Səsinə danıĢan Fərzi Zadənin qardaĢı Səid bildirib ki, məhkəmə məsulları qardaĢımın haqında çıxarılan edam cəzasını həyata keçirmək istəyir, ona görə gündə bir bəhanə ilə onu məhkəməyə çağırırlar. ―Hakim ona Səlman RoĢdi ləqəbi verib ona görə radikal islamçı və bəsic üzvləri onu dəfələrcə döyüb və ölümlə təhdid ediblər‖, deyə Səid bildirib.Qeyd olunur kı, Hesam Əddin əla qiymətlərlə təhsilini bitirib və fizika sahəsində ISI- da bir neçə elmi məqalələri çap edilib. O, həmçinin Amerikanın Stanford Universitetinə dəvət alıb.Ġslam dinini tənqid edən ―Ġslamdan Ġslama‖ kitabı, Misir və Kanadada "ġeyx Osman AlmərakĢinin" ön sözü ilə iĢıq üzü görüb.Müəllif adı çəkilən kitabı Ġranda ümümi xalqın oxuya bilməsi üçün fars dilində yazıb, lakin ona görə allahdan və Azərbaycan xalqından əfv tələb edib. SAB Ġ R Ə HM Ə DL Ġ - 85 Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində mərhum yazıçı Sabir Əhmədlinin 85 illik yubileyinə həsr olunmuĢ “Biz yenə görüĢəcəyik” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. Mərasimdə yazıçının qələm dostları, KĠV nümayəndələri və ailə üzvləri iĢtirak edib. Tədbiri giriĢ sözü ilə Xalq Ģairi Sabir Rüstəmxanlı açıb. O, Sabir Əhmədli ilə bağlı xatirələrini tədbir iĢtirakçıları ilə bölüĢüb: ―Sabir Əhmədli Azərbaycan ədəbiyyatında ayrıca bir mərhələdir. DüĢünürəm ki,o, hələ ki, öz dəyərini tam almayıb. Zaman gələcək ki, Sabir müəllimin hər bir əsəri ayrıca tədqiqat mövzusu olacaq‖. Sonra söz alan yazıçı Aqil Abbas da öz növbəsində Sabir Əhmədli yaradıcılığından söz açıb. Daha sonra yazıçı Azad Qaradərəli çıxıĢ edib. O, Sabir Əhmədlinin tələbəsi olduğunu deyib: ―Sabir Əhmədli mənim sənət müəllimim olub. O, ilk yazılarımı oxuyar, dəyərli fikirlərini bildirərdi. Ġlk mətbu hekayəmi də o çap etmiĢdi. Sabir müəllim qaya kimi sərt görünsə də, əslində çox həlim, zarafatçıl biri idi. Sevinirəm ki, onun kimi bir insanla tanıĢ olmuĢam‖. Sonda söz alan yazıçının oğlu Bəxtiyar Əhmədli kitab haqqında tədbir iĢtirakçılarına məlumat verib. O, qeyd edib ki, kitabda Sabir Əhmədlinin qardaĢı, Sovet Ġttifaqı Qəhrəmanı Cəmil Əhmədova, Kəlbəcər uğrunda gedən döyüĢlərdə Ģəhid olmuĢ oğlu Məhəmməd Əhmədliyə və 20 yanvar Ģəhidlərinə həsr etdiyi povest və hekayələri yer alır. Bununla yanaĢı, kitabda Cəmil Əhmədovun Ģeirləri, Məhəmməd Əhmədli haqqında tanınmıĢ Ģair və ədiblərimizin Ģeir və xatirələri də toplanmıĢdır. Axırda qərara alınıb ki, yazıçının yubileyinin AYB-da qeyd olunması üçün birlik rəhbərliyinə müraciət olunsun. Amma çətin ki, bu iĢ baĢ tutsun! Çünki 2015-ci ilin baĢa çatmasına bir Ģey qalmayıb. Bu gediĢlə AYB yazıçının 86- ci illiyini qeyd edər... Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi 9 YAZIÇININ ARXĠVĠNDƏN – Sabir Əhmədli “Yazılmayan yazı” memuar roman (əvvəli ötən saylarımızda) QıĢdı, bərk qar yağmıĢdı. Mənə dedilər, biz bu iĢlə məĢğul olacayıq. Gedərsiniz, səfərləriniz baĢa çatar, bir də VarĢavaya qayıdanda sənə dəqiq məlumat verərik. Güman etmiĢdim, səfirlik gərək onun yerini bilə idi, bir neçə kərə oraya baĢ çəkmiĢ ola idi, qələbə günləri bayram və özgə tədbirlər olanda. Nə səfirlikdən, nə polyaklardan kimsə dürüst soraq verə bilmədilər. Biz Lodz Ģəhərinə, Katovitsa, Krakova yollandıq. O vaxt PolĢanın da dolanıĢığı yaxĢı deyildi, yoxsulluqdu, çətin yaĢayırdılar. Heç yadımdan çıxmaz Krakovdan Katovitsaya gedəndə qatara minməkdən ötrü necə əzab çəkdik. Adam, kütlə o qədərdi, mən dedim minə bilməyəcəyik qatara. Oradan Osvensimə gedəcəkdik. Barto və Prut oraya can atırdılar. Rus adını daĢısalar da görürdüm onlar yəhudi idi və yəhudilərin ölüm düĢərgəsini görmək istəyirdilər. Böyük çətinliklə, onlar yaĢlı adamlar, qadındı, mindik qatara, basabasda girib, sıxıla-sıxıla içəri-vaqona keçə bildik. Mənimçün elə bir darıxmaq yoxdu. Cavandım, bir də Cəbrayılda müharibə illəri, ondan qabaq da mən belə növbələr çox görmüĢdüm, çörək üçün, ərzaq üçün, amerikanların göndərdiyi tısbağa yumurtası, marqarin yağı, əyin-baĢ almaqdan ötrü. SıxmıĢdılar Cəbrayıldakı növbələrdə suyum çıxmıĢdı. Heyrət elədim, Barto və Prut necə dözdülər, qatardan qalmadılar, diribaĢ, zirəkdilər. Katovitsada, Krakovda bizi yaxĢı qarĢıladılar, bələdçilik elədilər, Xaçpərəst bayramıydı, Pasxa münasibətilə Ģəhərdə mərasim, məclislər olurdu. Bizi də dəvət edirdilər. Lodzda rus mühaciri çoxdu, çoxdan çıxmıĢdılar Rusiyadan. Ġndi köhnə mühacirlər qocalmıĢdı, PolĢada rus mühacirlərinin yeni nəsli, cavanlar əmələ gəlmiĢdi. Lodzda bir qonaqlıqda idik. Gözəl qızlar vardı məclisdə, rəqs edirdilər, yeyib içirdilər. Ġki gözəl sarı saç qız gəldi bizim masaya və məni aparmaqdan ötrü icazə istədilər. Qarabuğdayı qafqazlı oğlan qızılı qızlarda maraq doğurmuĢdu. Getdim, rəqs elədik. Gecədən xeyli keçmiıĢ qalxdıq. Ertəsi Osventsimə yola düĢdük. Almanlar deyilənə görə altı milyona qədər yəhudi öldürmüĢdülər. Mən Osventsimdə əsir, dustaq həyatını geniĢ yazmaqdan daĢınıram, bu barədə istənilən qədər yazıblar, çəkiblər. Bir mənzərə indi də gözümün qabağındadır. Yüzlərlə uĢaq ayaqqabısı, görünür ölmüĢ uĢaqlarındı. Bir də bir çalada bir yığın qadın saçı toplanmıĢdı, elə bil sarı taxıl tayası idi. Üstünə də bir yoğun, sünbülü hörük atılmıĢdı. PolĢa azad edildikdə Osventsimin rəisini tapmıĢ, tutub gətirib oradaca mühakimə edib, asmıĢdılar düĢərgənin qapısından. Həkim, Menqle adlı almanmıĢ. Almanlar Avropa ölkələrindən bütün yəhudiləri yığıb, tutub gətirib düĢərgələrdə saxlayırmıĢlar. DüĢərgədə seçirmiĢlər, kim cavandı, iĢ bacarandı iĢlədirdilər, qocaları, xəstələri, körpələri heç edirdilər. Harada? Bir uzun salondu, tavandan borular keçirdi. Əsirləri guya hamama çimdirməyə gətirirmiĢlər. SalırmıĢlar bu dama, qapını bağlayıb, tavandakı borularla zəhərli qaz 10 № 3 (15) Payız 2015 buraxırmıĢlar. Hamısı qırılırmıĢ, ölüləri kürə-sobalarda yandırır, külünü sovurur, ya kübrə təki iĢlədirmiĢlər. Səhərlər əsirlər iĢə musiqi, çal-çağır sədaları altında gedir, axĢamlar da musiqi ilə dönürmüĢlər. Taxtlar, düĢərgədəki narlar qalır… Osventsimdən qayıdandan sonra biz yenə səfirliyə getdik. Orada yenə mənə aydın bir söz deyə bilmədilər. Onda mən PolĢada Ģəhid olmuĢ sovet döyüĢçülərinin siyahısını istədim. 24 min döyüĢçü həlak olmuĢdu PolĢa ərazisində. Verdilər, bir böyük, neçə varağa yazılmıĢ siyahı idi. Bir qıraqda əyləĢib baĢladım axtarmağa. Onun öldüyünə inanmaq istəmirdim. Hər halda bunu təsdiq edən bir yazının, faktın ortaya çıxmağını istəmirdim. Elə bil mənin inamım bu faktla puç olacaqdı. Bircə-bircə ad-familiyaları diqqətlə oxumağa baĢladım. Gəldi, qəfildən çıxdı, gözlərim bunca yad adlar arasında doğma soyumuzun üstə dayandı: 273-cü. Sonra yenə də siyahıya baxmaqda qaldım. Bəlkə, daha bir tanıĢ çıxdı. Bir xeyli baxandan sora bir ayrı vərəqdə yenə onun ad-familyasını gördüm: bu dəfə yüz yetmiĢ üç ? Qəribə idi, bir adam necə olub iki yerdə… iki məzarda. Burasını mənə anlatdılar. Müharibə bitdikdən sonra 49-cu ildə ayrıca, VarĢavada, Nika-abidəsindən bir qədər o yanda məzarlıq düzəltmiĢdilər. PolĢa ərazisində ölmüĢ bizim döyüĢçülərin cəsədini məzarlardan çıxarıb, bir yerə – həmin bu ―Sovet əsgərlərinin məzarıstanı‖na toplamıĢ, yenidən dəfn etmiĢdilər. Xəritə vardı, ordan hər bir kəsin yerini bilmək olurdu. Bu xəritə PolĢa qırmızı xaç cəmiyyətində idi. Onun iki yerdə yazılmağına gəlincə onu da baĢa saldılar. Onu əzəlcə bir məzarda dəfn etmək istəyirlər. Sonra görünür, komandir olduğunu, həm də Sovet Ġttifaqı Qəhrəmanı olduğunu bilib, Fəxri Xiyabanda dəfn etmiĢdilər. Orada belə sözlər yazılmıĢdı : ―Alleya sovetskix boqatırey‖. Ertəsi məzarıstana yollandıq. Barto, Prud, ―Neva‖nın redaktoru Voronin də mənimlə getdi. Bir də Zaqurski bizə qoĢuldu. Mariya Zaqurski ilə mən xeyli vaxt idi tanıĢdım. O, PolĢa yazıçıları ilə SSRĠ-yə gəlmiĢdi, Bakıya da gətirmiĢdilər onları. Mən də Yazıçılar Ġttifaqında onlarla tanıĢ olmuĢdum. Əri Yuri Zaqurski Azərbaycan poeziyasından, Nizamidən tərcümələr etmiĢdi. Zaqurski xanımı bizə, evimizə də apardım, Bakıda məclis düzəltmiĢdim. Onun ehtiyacı vardı. Yazıq ayağındakı qara corabları çıxartdı, bəlkə sata. PolĢada mən onlara zəng çaldım, orada görüĢdük, məni evlərinə apardılar. Qızı Marqarita gözəl, zərifdi, Çexoslavakiyada uĢaq teatrında aktrisa idi. O da bizimlə oldu. PolĢa Yazıçılar birliyində bir böyük ziyafət də verildi, yəqin, Barto və Prudun gəliĢinə görə. Ayaqüstü məclisdi, ağsaqqallığı PolĢa Yazıçılar Ġttifaqı baĢçısı, ―Tvorçestvo‖ jurnalının baĢ redaktoru ĠvaĢkeviç eləyirdi. Hündür, ağsaç adamdı. Nüfuzu vardı. Orada əhvalat da oldu. Bir qədər yeyib içəndən sonra Prud baĢladı danıĢmağa. Onun sözlərində uydurma vardı : ―Biz qatarla PolĢaya gələrkən, Belorusiyadan keçərkən - vaqonun pəncərəsindən meĢəni, onun qırağındakı ağcaqayını göstərib, demiĢdi:- ―Bax, mən orada vuruĢmuĢam, o ağaca söykənmiĢəm…‖ Bunlar mənə həqiqətdən çox, uydurma gəlmiĢdi. Necə olur elə bizim qatar onun döyüĢdüyü yerlərdən keçir. O da qatar pəncərəsindən görüb döyüĢdüyü yerləri tanıyır. Mən bütün rəğbətimlə yanaĢı, ―Onüçlər‖ə görə onun söylədiklərinin nağıl olduğuna inandım. Elə ―Onüçlər‖dəki əhvalat təki. Masa baĢında o, baĢladı öyünməyə. Axırı gətirib çıxardı oraya: ―Mı osvobodili vas‖. Bizimlə bir məclisdə bir polyak generalı da vardı. Bu söz ona toxundu, cavabında dedi: ―U vas ne bılo druqoy puti k Yevrope‖, hirsləndi. Çıxıb getdi. Çexoslovakiyada hadisə baĢ vermiĢdi, onu təcili çağırmıĢdılar. Ağlıma gəlir, Çexoslavakiyada qiyam olmuĢdu, 73-cü ildə. General oraya yollandı dərhal. Yüklə 3,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|