44
Seziw
Joba:
1. Seziw haqqinda tu`sinik.
2. Seziwlerdin` klassifikatsiyasi.
3. Seziwnin` nizamliliqlari.
4. Qabil etiw haqqinda tu`sinik.
5. Qabil etiwdin` tu`rleri ha`m qa`siyetleri.
Seziw barliq psixikaliq qubilislardin` ishinde en` a`piwayisi esaplanadi. Ol adam basinda sub`ektiv
bolg`an yamasa erksiz, biraq ta`sir etiwshi onin` is-ha`reketine o`nim qayta islew, orayliq nerv
sistemasi a`hmiyetli qozdiriwshi, ishki yamasa sirtqi ortaliqta payda boliwshi. Nerv sistemasina iye
barliq tiri ja`nlikler seziw uqibina iye. Sanali seziwlerge keletug`in bolsaq ol tek bas miyi ha`m bas
miyi qabig`ina iye tiri janlarda g`ana bar. Misali adam uyqida, narkozda, sananin` nawqasli
buziliwlarinda ol du`n`yani sanali qabillaw mu`mkinshiligine iye bolmaydi.
Seziw o`z sapasi ha`m ko`p qiylilig`inda qorshag`an ortaliqtin` qa`siyetlerin adam ushin a`hmiyetli
ha`r qiylilig`in sa`wlelendiredi. Seziw organlari yamasa adam analizatorlari tuwilg`annan baslap
stimul-qozdiriwshi (fizikaliq, ximiyaliq, mexanikaliq ha`m basqa ta`sirler) formasindag`i energiyanin`
ha`r qiyli tu`rlerin qabillaw ha`m qayta islewge maslasqan.
Miyde do`gerek a`tiraptag`i du`n`yanin` sa`wleleniwi qalayinsha ju`z beredi. Miy mudami o`zin
qorshap turg`an du`n`yada ha`m organizmnin` o`zinde ne bolip atirg`ani tuwrali signallardi, do`gerek-
a`tiraptag`i ortaliqtin` zatlari menen qubilislari tuwrali mag`liwmatlardi alip turadi. Do`gerek
a`tiraptag`i du`n`yanin` zatlari menen qubilislari ha`rqiyli qa`siyetlerin sapalari menen ajiralip turadi
ha`m miy usi zatlardi ha`m qubilislardi olardin` qa`siyetlerin ja`ne sapalarin sa`wlelendirmesten turip
sa`wlelendire almaydi. Seziw en` a`piwayi bilip aliw psixikaliq protsessi boladi.
Dostları ilə paylaş: 
