Umumiy kimyo

3. AgNO₃ - kumush nitrat (Ag⁺ ioni)
AgNO₃ SO₃^2- ionlari bilan neytral muhitda kumush sulfitning oq kristal cho‘kmasini hosil qiladi:
Na₂SO₃ + 2AgNO₃ → Ag₂SO₃ + 2NaNO₃
SO₃^-2 + 2Ag⁺ → Ag₂ SO₃
Cho‘kma HNO₃ va NH₄OH da eriydi: Ortiqcha miqdor Na₂SO₃ da cho‘kma kompleks tuz hosil qilib eriydi.
Ag₂SO₃ + Na₂SO₃ → 2Na [Ag(SO₃)]
Kompleks tuz eritmasi yoki Ag₂SO₃ cho‘kmasi qaynatilganda kumush metali ajralib chiqadi:
2Na [Ag(SO₃)] → 2Ag + Na₂SO₄ + SO₂
Tajriba: Natriy sulfitning 4-6 tomchi eritmasiga shuncha kumush nitrat qo‘shiladi. Cho‘kmali eritma uch qismga bo‘linadi va cho‘kmaning suyultirilgan nitrat kislotada, ammoniy gidroksidda va ortiqcha miqdor natriy sulfitda erishi tekshiriladi. Uchinchi probirkadagi eritma qaynatiladi va eritmadan kumush metalining ajralishi kuzatiladi.
CO₃^2- ionlarining xususiy reaksiyasi.
1.BaCl₂ bilan o‘tkaziladigan reaksiya
BaCl₂ CO₃^2- ionlari bilan nitrat, xlorid va sirka kislotalarda eriydigan bariy karbonatning oq cho‘kmasini hosil qiladi:
CO₃^-2 + Ba²⁺→ BaСO₃
Tajriba: natriy karbonatning 4-5 tomchi eritmasiga shuncha bariy xlorid qushiladi. Cho`kmaning kislotalarda erishi tekshiriladi.
2.Kislotalar bilan o‘tkaziladigan reaksiya
Suyultirilgan kislotalar karbonatlarni parchalaydi, bunda karbonat angdrid ajralib chiqadi.
Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O +CO₂↑
CO₃^-2 + H⁺ → H₂O + CO₂↑
Bu CO₃^2- ioniga spetsifik reaksiyadir. Karbonat angidrid gazining ajralib chiqishi ohakli yoki bariyli suvning loyqalanishidan aniqlanadi:
Ca(OH)₂ +CO₂ → CaCO₃↓ + N₂O
CO₂ ni uzoq vaqt yuborilganda cho‘kma kalsiy bikarbonat hosil bo‘lishi natijasida eriydi:
CaCO₃ + H₂O → CO₂ + Ca(HCO₃)₂
Tajriba: Tajriba sulfit angidrit gazini aniqlash uchun ishlatiladigan asbobda o‘tkaziladi. Asbob sklyankasiga 5-6 tomchi karbonat eritmasi va shuncha xlorid kislota solinadi. Sklyanka og‘zi 1-2 tomchi ohakli suv bor pipetka o‘tkazilgan probka bilan tez berkitiladi va ohakli suvning loyqalanishi kuzatiladi.