Umumiy matematika

Ta`rif. Berilgan n ta elementdan m tadan tuzilgan o`rinlashtirishlarda biror element bir necha marta qatnashsa (lekin m martadan ortiq emas), u holda bunday o`rinlashtirishlar takroriy o`rinlashtirishlar deyiladi.

Masalan. to`plamdan takroriy o`rinalmashtirishni tuzaylik, ya`ni 4 ta elementdan 3 tadan tuzaylik:

111	112	121	211	113	131	311	114
141	411	222	221	212	223	232	322
224	242	422	333	331	313	133	332
323	334	343	433	444	441	414	144
442	424	244	123	124	213	214	132
134	443	434	344	312	314	142	143
412	413	241	243	421	423	431	432
342	341	321	324	231	234	122	233

Bo`lar 4 ta elementdan 3 tadan tuzilgan o`rinlashtirishlar bo`lib soni 64 ga teng (n=4, m=3).

Ixtiyoriy n ta elementdan m tadan tuzilgan takroriy o`rinlashtirishlar soni

formula bilan aniqlanadi.

Teorema 1. n elementdan to m gacha m dan tuzilgan mumkin bo`lgan takrorlanishlar bilan hosil bo`lgan soni (5) ga teng.

Isbot. Teoremani matematik induksiya yordamida isbotlaymiz. m=1 da teorema to`g`ri, qaysiki bunda elementlarning o`zidir:

1 elementdan mumkin bo`lgan ni tuzamiz.Bunda bu takrorlanishlar bilan soni ga teng.Faraz qilaylik n elementdan to (m-1) gacha bo`lgan ning takrorlanishlar bilan teoremani to`g`ri deb olamiz,ya`ni larning soni ga teng.

Berilgan n elementdan m elementgacha bo`lgan larning takrorlanishlari bilan tuzamiz n sonlarni larda ko`rib chiqamiz.m elementdan har bir ning takrorlanishlari bilan (m-1) sistema birinchi sonlardan ayrim n elementdan to m-1 gaha bo`lgan larni tashkil qiladi. dagi m sonlardan ixtiyorisini olardi.Xar xil qiymatlarda dan boshqa lar tuziladi.Ko`rsatilgan usul bilan ixtiyoriy berilgan m-1 dan to n gacha xar xil lar xosil bo`ladi,m tartibli bu yerda , xar xildir yoki 1 qiymat uchun esa dan ,lekin bunda m tartibli lar xam farqlidir, ..

Shunday qilib xar bir m-1 tartibli dan n ning m tartiblisini hosil qiladi.Bu bo`laklar farqli,lekin bunda m – tartibli lar mavjud.shunday qilib,m tartibli ixtiyoriy soni gatengdir.Shunday qilib,teorema ixtiyoriy m uchun to`g`ridir.