Umumiy psixologiya
Bumetodlardanayrimlariniko‘ribchiqamiz. Kuzatish— psixikxususiyatlarniuzoqvaqtdavomida, rejali, birormaqsadasosidao‘rganish. Kuzatish — universalmetodbo‘lib, turlivaziyatlardaishlatiladi. Ilmiykuzatishhayotiy (ilmiybo‘lmagan) kuzatishdantubdanfarqqiladi. Hayotiykuzatish – kundalikhayotda, rejasizamalgaoshirilib, turlitasodiflargabog‘liqbo‘ladi. Kuzatishilmiybo‘lishishubilanbirqatordapsixologik-pedagogikkuzatishbo‘lishiuchunbirqanchatalablargaamalqilishilozim: 1. Maqsadgayo‘nalganlik. Umumano‘quvchiniemas, balkiuningshaxsiysifatlariqonkretnamoyonbo‘lishiniturlivaziyatlardavafaoliyatningharxilturlarida – o‘yin, o‘qish, mehnat, muloqatjarayonidakuzatish. 2. Reja. Kuzatishniboshlashdanoldinmuayyanvazifalarbelgilanishi (nimanikuzatish), rejatuzilishi (vaqtivavositalari), ko‘rsatkichlarianiqlabolishi (nimaniqaydetish), bo‘lishimumkinbo‘lganxatolarvaularnioldiniolishyo‘llari, taxminqilinayotgannatijalarnio‘ylabolishilozim. Bundakuzatilayotganxususiyataniqbelgilanishilozim (ularko‘pbo‘lmasligizarur). Kuzatishdanmaqsadxulq-atvordagitopilgankamchiliklarnito‘g‘irlashyo‘llariniishlabchiqishbo‘lmog‘ilozim. 3. Mustaqillik. Kuzatishyo‘l-yo‘lakayqilinishilozimbo‘lganemas, balkimustaqilravishdao‘tkazilishikerakbo‘lganvazifabo‘lmog‘ilozim. 4.Tabiiylik.Psixologik-pedagogikkuzatisho‘quvchilaruchuntabiiysharoitlardao‘tkazilishilozim. Uo‘qituvchiningishtirokisizo‘tkazilishizarurki, o‘quvchikuzatilayotganinisezmasin. 5. Tizimlilik. Kuzatisho‘qituvchiningxohishibilanemas, balkidoimiyrejaasosida, tizimliravishdayokirejalashtirilganma’lumoraliqdanso‘ngo‘tkazilishizarur. 6. Ob’ektivlik. Kuzatishjarayonidao‘ztaxminlariniemas, ob’ektivfakt, harakat, o‘quvchilarxulq-atvoriningob’ektivxususiyatlariniqaydetishvashuasosdaxulosachiqarishlozim. 7. Qaydetish. Olinganbarchama’lumotlarma’lumtizimdaqaydetilishilozim. Olingannatijalarkuzatishjarayonidayokiunio‘tkazilgandanso‘ngdarholqaydqilishikerak. Biroqkuzatishmetodiningkamchiliklarihammavjud. Bular : 1.Tekshiruvchiningpassivholatniegallaganligi. 2.Qaydetishdagixatolar. 3.Qaytarishimkoniningyo‘qligi. 4.Natijalarnitahlilqilishdagisubektivizm. Kuzatishmetodiningijobiytomonishundaki, eksperimentalravishdao‘rganishimkonibo‘lmaganfaoliyatnianalizqilish, o‘quvchixulq-atvorinitabiiysharoitdao‘rganishimkoniyatimavjud. Kuzatishpedagogikamaliyotdaqo‘llaniladiganasosiymetodlardanbiridir.KuzatishintervallariYoshgabog‘liqbo‘lishikerak. Tug‘ilgandan 2 - 3 oygacha – harkuni 2 - 3 oydan - 1Yoshgacha – harhafta Ilkbolalikya’ni 1 – 3 Yoshda – haroyda 3 Yoshdan 6 – 7 Yoshgacha – yarimyilda 1 marta 7 – 11 Yoshda – 1 yilda 1 martakuzatisho‘tkazilishizarur. Yüklə 1,39 Mb. Dostları ilə paylaş: |