Umumiy psixologiya
Yüklə 1,39 Mb.
|
|
Proektivmetodlar. Proektivmetodlartestusullariningbirko‘rinishibo‘lib, ulardatekshiriluvchiuchunaniqko‘rinishgaegabo‘lmagannoaniqnarsalartavsiyaetiladivaularnisharhlashtopshirig‘iberiladi. Masalan, tekshiriluvchigaturlichatalqinqilishmumkinbo‘lganrasmlar, tugallanmaganhikoyalar, biroraniqko‘rinishimavjudbo‘lmaganbuyumlarberilishivaularnitekshiriluvchio‘zininghissiykechinmalari, qiziqishlari, dunyoqarashinuqtainazaridanbaholashikutiladi.
ProektivmetodlarqatorigaRorshaxning “Siyohdog‘lari” testinikiritishmumkin (1921). Bu – 2 tomonlamasimmetrikshakldaberilgan 10 xilsiyohdog‘laridaniboratbo‘lib, har 1 dog‘harxilbo‘yoqlifondako‘rsatiladi. Tekshiriluvchidanhar 1 “dog‘” nimaningshaklinieslatishiso‘raladi. Bunda: 2 tadog‘qizilranglishtrixlar, 5 tadog‘kulrang – qora, 3 tadog‘ – yorqinbo‘lmaganranglardaberiladi. Sinaluvchitasvirlaganobrazlarvaassotsiatsiyalargaqarabuningshaxsixususiyatlarito‘g‘risidaxulosachiqariladi. RorshaxtestiningYoshpsixologiyasidaqo‘llaniladiganvarantiE.T. Sokolovatomonidanmodifikatsiyaqilingantest. Butestoilaviymuloqatnidiagnostikaqilishdafoydalaniladi. Bumaqsaddaeksperimentgaqo‘shimchametodikusulkiritilgan. Birnechakartochkalarbo‘yichaeksperimentqatnashchilarikelishishlarikerak. Birgalikdagi (kelishuvasosida) javoblarningsifativamiqdorigaqarabtadqiqotchikichikguruh (yokioila)ningjipsligivamosligihaqidama’lumotniqo‘lgakiritadilar. Shuningdek, psixologiktadqiqotlardako‘pincharasmliassotsiatsiyalarmetodiqo‘llaniladi. Ushbumetodbirinchibo‘lib 1945 yildaS.Rozensveygtomonidantaklifqilingan. Bundatekshiriluvchigaturmushdatez-tezuchrabturadiganziddiyatlivaziyatlaraksettirilganrasmlartavsiyaqilinadi. Burasmlardabirtomondaturganpersonajlarnimalarnidirgapirayotganholdagavdalantiriladi, ungaqarama-qarshitomondagishaxslaresahalijavobqaytaribulgurmagan. Tekshiriluvchidantez, qisqamuddatichidabo‘shkataklargaqaytarilishikutilayotganjavobniyozishso‘raladi. Berilganjavoblargaqarabshaxsyo‘nalishi, uningziddiyatlargamunosabati, agressiyahissiningxususiyatlari, buhisningkimlargaqaratilganligivashungao‘xshashmuhimfaktlarto‘planadi. Rozensveygtestisubektagressiyasiyo‘nalishining 3 taturinianiqlashimkoniniberadi : Agressiyainsonningo‘zigaqaratilgan. Agressiyaatrofgaqaratilgan. Subektvaziyatnihalqilishdanqochadiyokiunibezaydi. Pedagogikamaliyotdako‘pinchaI. Щvansaratomonidanishlabchiqilgan, o‘smirlikvao‘spirinlikdavriuchunmo‘ljallangantestvariantidanfoydalaniladi. Proektivmetodikalardanyanabiritugallanmaganjumlalarmetodi. Ushbumetodyordamidaguruhiyvashaxsiyustanovkalartekshiriluvchiningatrofidagilarga (o‘rtoqlari, o‘quvchi, ota-onasi) munosabatixususiyatlari, Shuningdek, o‘zigavakelajakkabo‘lganmunosabatlarihamo‘rganiladi. SHumaqsaddatekshiriluvchigabirqanchatugallanmaganjumlalartaklifqilinadi, ko‘po‘ylamasdangapnimantiqanoxirigaetkazishtalabqilinadi. Masalan, meningharsafarkayfiyatimbuziladi, agar... menuchunengmuhimmuammo, bu - ... do‘st – bu ... meningotamba’zida ... menshungaintilamanki ... Proektivmetodikalarturli-tuman. Ularbir-biridantubdanfarqqiladi. Biroqshuninazardatutishlozimki, proektivmetodikanitavsiflashmuayyanpsixologikbilimlarnimaxsusnazariytayyorgarliknivametodikaniqo‘llashbo‘yichaamaliytajribagaegabo‘lishnitalabqiladi. Yüklə 1,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|