Umumiy psixologiya

Б

А

Tanlashbirtomonlamabo‘lgandaA – Bni, BesaVniyokiGnitanlaydi.

В

Б

А




Guruh, jamoadagio‘zaromunosabatlargrafikravishdazanjir, uchburchakyokiyulduzchashaklidaifodalanishimumkin.


А

Б

В










А




Д

Б




Е






В

Г

Bundayifodalasha’zosiunchalikko‘pbo‘lmaganguruhlardabo‘lishimumkin. Agarguruhko‘psonlibo‘lsa, aylanashaklidagisxemadanfoydalanishlozim. Buninguchun 4 taaylanachiziladi. Birinchiyokimarkaziyaylanagaengko‘ptanlanganguruha’zosiningshartlibelgisiqo‘yiladi. Markazdankeyingi, ya’niikkinchiaylanaga 3 martatanlangano‘quvchilarningnomeriyoziladi, uchinchiaylanaichiga 1 – 2 tatanlasholgano‘quvchi, to‘rtinchiaylanagatanlanmagano‘quvchilarningshartlibelgisihamdaaylanadantashqarigaradetilgano‘quvchilarnomeriyoziladi.

Bundaaylana 2 qismgaajratiladivachaptomongaqizlar, o‘ngtomongao‘g‘ilbolalarningshartlibelgilarijoylashtiribchiqiladi. Qizlardoira, o‘g‘ilbolalaresauchburchakbilanifodalanadi. Doiravauchburchaklarkimkimnitanlashigaqarab, strelkalichiziqlarbilanbirlashtiriladi. Busxemasotsiogrammadebataladi.

Agarguruhda 20 danortiqa’zobo‘lsa, bundaysxematuzishqiyinroqbo‘ladi. Shuninguchunbundayhollardamatritsadanfoydalanishmaqsadgamuvofiqbo‘ladi.

Matritsaquyidagichatuziladi. To‘rtburchakyokikvadratchizilib, guruha’zolariningsonigaqarabkatakchalargabo‘linadi. CHaptarafdanyuqoridanpastgavayuqoridano‘ngtarafgaguruha’zolariningshartlibelgilariqo‘yibchiqiladi. Guruha’zolariningshartlibelgilario‘quvchilarfamiliyasiyokifamiliyaboshharfi, tekshiruvchilarningtartibnomerlarihambo‘lishimumkin. Gorizontalchiziqbo‘yichaqatorlargatanlanayotgano‘quvchi, vertikaligaesakatakchaichigakimnitanlayotganihaqidagima’lumotlaryoziladi. Ijobiytanlash “+” belgisibilan, o‘zarobir-birinitanlashesa “+” belgisibilanifodalanadi.

Ma’lumki, kichikguruhyokijamoalardabirlamchiguruhlarmavjudbo‘lishimumkin. Bubirlamchiguruhlaresaboshqamatritsadabelgilanadi. Buninguchunyuqoridako‘rsatilganidek, to‘rtburchakyokikvadratchizilib, matritsaningchapburchagidanpastdagio‘ngburchagigaqaratibdiagonalchizig‘io‘tkaziladi. Buchiziqkvadratningshudiagonalchizig‘igato‘g‘rikelgankataklariustidano‘tadi. 1 – matritsadano‘zarotanlanishgaegabo‘lganistaganbiro‘quvchinitanlabolinadi. Uningtartibnomerinivafamiliyasinimatritsaning 1 – qatorigao‘tkaziladi. Xuddianashunomerniyuqoridagi 1 – katakkaqo‘yiladi. So‘ngra 1 – matritsadan 1 – qatorgayozilganshaxsbilano‘zarotanlanishdabo‘lganshaxslarnitanlabolinadi. Uningtartibnomerivafamiliyasi 2 – qatorgayoziladi. Xuddinashunomerniyuqoridan 2 – ustungayoziladi. Matritsaningshungamuvofiqkeladigankataklariga “+” belgisiyozibqo‘yiladi. Matritsaning 1 – qatoridagio‘quvchibilano‘zarotanlanishdabo‘lganguruhningnavbatdagia’zosiniuning 1 – matritsadaginomerinisaqlaganholda 3 – qatorgayoziladi. SHunomerni 3 – ustunningyuqoriqismigahamqo‘yiladi. Tegishlikatakka “+” belgisiqo‘yiladi. SHutariqa 1 – matritsadantanlabolinadiganfamiliyalarninavbatdagiqatorgayoziladigano‘zarotanlanishdabo‘lganbirortahamkishiqolmagunchadavomettirishkerak. Boshqachaqilibaytganda, o‘zarotanlanishdabo‘lgankishilardoirasiyakunlanishilozim. O‘zarobir-birinitanlamagano‘quvchilarmatritsaningoxirigayoziladi. Mikroguruh, ya’nibirlamchiguruh 2 -5 kishidaniboratbo‘lishimumkin.

SHundayqilib, sotsiometriyametodiob’ektivvaaniqma’lumotlar, ya’nishaxsningguruhyokijamoadagirealholatiniaksettiruvchima’lumotlarolishgaimkonberadihamdaamaliymaqsadlardafoydalanilishimumkin.