Universiteti abdullayeva shaxzoda abdullayevna askarov abror davlatmirzayevich

mustaqil uy 
ishlari
kiradi. Uning asosiy maqsadi – darsda o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va 
malakalarini kengaytirish, chuqurlashtirish, ularni esdan chiqarishning oldini olish, 

---

194 
o‘quvchilarning individual layoqati, iste'dod va qobiliyatini rivojlantirishdan 
iborat. 
Fan to‘garaklari 
yo‘nalishi, mazmuni, ish metodi, o‘qish vaqti va boshqa 
jihatlari bilan ajralib turadi. Ular o‘quvchilarning qiziqish va qobiliyatlarini 
rivojlantirish, o‘qishga ijobiy munosabatni shakllantirishga yordam beradi. 
Ta'limning yordamchi shakllariga 
kskursiyalar
ham kiradi. Ular ommaviy, 
guruhli va kichik guruhli bo‘lishi mumkin. O‘quv ekskursiyalari alohida fanlar 
hamda bir qancha fanlar bo‘yicha ham rejalashtiriladi. Ekskursiyani muvaffaqiyatli 
o‘tkazish uchun o‘qituvchi unga puxta tayyorlanishi: obyekt va mashrut bilan 
oldindan tanishib chiqishi, to‘liq rejani ishlab chiqishi, o‘quvchilarni bo‘lajak 
topshiriqlarni bajarishga jalb eta olishi kerak.
O‘quv rejasi turli 
fakultativ va tanlov bo‘yicha kurslar
ni tashkil etishni ko‘zda 
tutadi. Ular o‘quvchilar, ularning ota-onalari istak va qiziqishlarini hisobga olish 
bilan bog‘liqlikda ishlab chiqiladi. Fakultativ va tanlov fanlari ro‘yxatini 
aniqlashda faqat o‘quvchilar istaklari emas, balki ijtimoiy talablar va maktab 
imkoniyatidan kelib chiqiladi. Fakultativ va tanlov fanlar bo‘yicha mashg‘ulotlar 
majburiy va umumiy o‘rta ta'lim fanlari bilan uzviy bog‘liqlikda o‘tkazilishi kerak. 
Maslahat 
(konsultatsiya 
– o‘quv suhbati)
ga talablar ko‘pincha 
o‘quvchilarning ma'lum o‘quv materiali yoki topshirig‘i ustida mustaqil ishlashi 
sababli yuzaga keladi. Bunda ko‘proq o‘quvchi savol beradi. To‘g‘ri tashkil etilgan 
konsultatsiya o‘quvchilarga o‘quv materialini egallashda qiyinchiliklarni 
yengishga yordam beradi. Konsultatsiya davomida o‘qituvchi o‘quvchilar 
faoliyatini u yoki bu masalani to‘g‘ri tushunishga mustaqil keladigan, ular uchun 
qiyin topshiriqni tushunib oladigan qilib, o‘rganilayotgan materialni mohiyatini 
ochishga o‘rganadigan qilib yo‘naltiradi. Konsultatsiya o‘qituvchiga o‘quvchilar 
bilimlaridagi kamchiliklarni aniqlash, alohida e'tibor berishni talab etuvchi 
vaziyatlarga ularning diqqatini jalb etishga imkon beradi. To‘g‘ri tashkil etilgan 
konsultatsiya o‘quvchilarda o‘zini nazorat qilish, bilimlarga tanqidiy ko‘z bilan 
qarashni tarbiyalaydi.

---

195