Uo’K 11. 124 Kbk 5ya2+81. Lat-4 Tuzuvchilar



Yüklə 25,53 Mb.
səhifə37/65
tarix21.10.2023
ölçüsü25,53 Mb.
#158573
növüУчебник
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   65
kitob tayyor15.04.2018 (Восстановлен)

Nazorat savollari:
1. Qaysi lotin va yunon prefikslar "orqali" biror narsa orasida bo'lish ma'nosini bildiradi?
2. Qaysi prefikslar funksiya buzilishi, ma'nosini bildiradi?
3. O'zbek tilidagi "qarshi" prefiksi lotin va yunon tilidagi qaysi prefikslarga mos keladi?
4. Endoderma, mesoderma, ektoderma so'zlaridan qaysi biri terining ichki qavati hisoblanadi?5.


Qui quaerit, repĕrit. – Qidirgan topadi.
Homo est mundi pars. – Inson - dunyoning bir qismi.

§ 4 Murakkab yasama so‘zlar. Tana va a’zolari ifodalovchinYunon-lotin dubletlari va yakka .


Maqsad: Murakkab so‘zlar yasalish qoidalarini; dublet va yakka TE minimumini; klinik terminlar o‘ziga xos xususiyatlarini bilib olish. Murakkab so‘zlarning rasmiy va sermazmun (semantik) tomonlarini tahlil qilishni; yunon-lotin dubletlarini anatomik yoki klinik terminshunoslikga mos ravishda farqlab qo‘llayolish.

Murakkab so‘zlar


Agar so‘z yasovchi negizlar ikki va undan ortiq bo‘lsa, yasama so‘z murakkab so‘z hisoblanadi. Murakkab so‘zlar ikki usulda hosil qilinadi: toza qo‘shish yoki suffiksatsiya bilan birga qo‘shish. Toza qo‘shishda so‘nggi, tayanch qismmustaqil so‘z holida ifodalanadi. Ushbu qism so‘zni grammatik jihatdan shakllantirib, ma’lum bir so‘z turkumiga mansubligini belgilaganligi uchun tayanch qism deyiladi, mas., glossopharyngeus: birinchi komponent glosso- + ikkinchi, taynach, komponent pharyngeus (I guruh sifati); rhinencephalon: birinchirhin- + ikkinchi, tanyanch, encephalon (II turlanishdagi ot).

A’zo, tana qismlarin va yuz jag’ni ifodalovchiyunon-lotin dubletlari


Yunon TE

Lotin so‘zlari

Ma’nosi

acro-, -acria (akron)

membrum, i n

tana qismining distal bo‘limi, mucha; qol- oyoq uchli

arthro- (arthron)

articulatio, onis f

bo‘g‘im

cardio-, -cardium (kardia)

cor, cordis n
ostium cardiacum (PNA)

yurak
yurak, kardial teshik

cheilo-, -cheilia (cheilos)

labium, i n

Lab

cheiro-, chiro-, -cheiria, -chiria (cheir)

manus, us f

qo‘l

-genia (geneion)

mentum, i n

engak

-genia (genys, genyos)

mandibula, ae f

pastki jag‘

glosso-, -glossia

lingua, ae f

til

gnatho-, -gnathia

maxilla, ae f

jag‘, yuqori jag‘

gon- (gony)

genu, us n

tizza

kephalo-, cephalo-, -cephalia (kephale)

caput, itis n

bosh

melo- (melon)

bucca, ae f

lunj

odonto-, -odontia (odus, odontos)

dens, dentis m

tish

osteo- (osteon)

os, ossis n

suyak

podo-, -podia (pus, podos)

pes, pedis m

oyoq

r(h)achi- (rhachis)

columna vertebralis

umurtqa pog‘onasi

rhino- (rhis, rhinos)

nasus, i m

burun

somato-, -soma (soma, somatos)

corpus, oris n

tana

spondylo- (spondylos)

vertebra, ae f

umurtqa

stetho- (stethos)

pectus, oris n
thorax, acis m

ko‘krak
ko‘krak qafasi

stomato- (stoma, stomatos)

os, oris n

og‘iz

ul-, ulo- (ulon)

gingiva, ae f

milk

urano- (uranos)

palatum, i n (durum)

tanglay (qattiq)

Tish va atrofidagi to’qimalarning anatomiyasi va gistalogiyasi

Dens, dentes

tooth [tooth]

tish, tishlar

Dens incisivus, dentes incisivi

incisor [inˈsīzər]

kurak tish, kurak tishlar

Dens caninus, dentes canini

-canine |’keɪ,naɪn|

qoziq tish, qoziq tishlar

Dentes praemalaris

| premalar |,premal’ar

kichik jag’ tish

Dentes praemalares

small molars |’smol mal’ars|

kichik jag’ tishlar

Dens molaris

painter|’peɪntər|

katta jag’ tish

Dentes molars

-painter|’peɪntər|

katta jag’ tishlar

Dens serotinus, dena sapientiae

wisdom tooth |’wɪzdəm||’tu:θ|

aql tish

Dentes serotini, dentes supientiae

wisdom tooth |’wɪzdəm||’tu:θ|

aql tishlar

Dens lacteus, dentis lactei seu deciduus, seu decidui

milk/dairy tooth

sut tish, sut tishlar, vaqtinchalik tishlar

Dens permanens

permanent tooth

doimiy tish

Dentes permanentes

permanent tooth

doimiy tishlar

Enamelum

enamel |ə’næməl|

emal

Dentinum

-dentine |’dentin|

dentin

Caementum (cementum)

- cement |sə’ment|

sement

Canaliculi dentales

-dentine |’dentin|

dentin kanalchalari

Dentinum externumdentin

gabardine |’ɡæbər,din|dentine|’dentin|

Yopqich(tashqi)

Dentinum internum

dentine |’dentin|

pulpa yoni dentini

Fibrae Thomseni

fibre [ʹfaıbə ] Toms

Toms tolalari

Fibrae Ebneri

fibre [ʹfaıbə ] Ebne

Ebner tolalari

Fibrae Korfi

fibre [ʹfaıbə ] Korf

Korf tolalari

Conona dentis

crown of a tooth|’kraʊn|

tish koronkasi

Collum dentis

cervix of the tooth |’sɝ:vɪks|

tish bo’yni

Collum dentis anatomicum

anatomical [͵ænəʹtɒmık[

anatomik

Collum dentis clinicum

clinical|’kəlɪnəkəl|

klinik

Radix dentis

roots |’ru:ts|tooth|’tu:θ|

tish ildizi

Facies dentis

surface |ʹsɜ:fıs| tooth|’tu:θ|

tish yuzasi

Contactus

contact |’kɑ: n, tækt|

tishning tutashuvchi yuzasi

Masticatoria

chewing [ˈtʃu: ɪŋ]

chaynov yuzasi

medialis

medial [medial]

o’rta (medial) yuzasi

Lateralis

-lateral [lateral]

yon

Distalis

distal [distal]

orqa

Anterior

anterior [aen’tierie]

oldingi yuzasi

Posterior

posterior [posterierie]

orqa yuzasi

Vestibularis

vestibular [vestibulier]

vestibulyar yuzasi

Palatine

palatine [palatine]

tanglay yuzasi

Lingualis

lingual [lingual]

til yuzasi

Margo incisalis

cutting [cАting]

kesuvchi yuzasi

Occulusiva

occlusive [okluзi:v]

jipslashish yuzasi

Tuberculum

hillocks [hiloks]

tish do’mboqchalari

Canalis radicis dentis

root canal tooth [rut ckenael tu:0]

tish kanali

Cavum dentis

tooth cavity [tu:0kaeviti]

tish bo’shlig’i

Apex radicis dentis

apex [eipeks]

tish ildizi uchi

Macrocanalis, microcanalis

canal [kenael]

makrokanal mikrokanal

radicis dentis

enamel peel [i’neimlpi:l]

emal kutikulasi

Cuticula adamantine

enamel prisms [i’neimlprizms]

emal prizmalari

Prismata adamantina

interglobular space[spies]

interglobulyar bo’shliq

Spatia intenglobularia

dental pulp [dental pАlp]

tish pulpasi

Pulpa dentis

coronal pulp [koronlpAlp]

koronka pulpasi

Pulpa coronalis

root pulp [ru:tpAlp]

ildiz pulpasi

Pulpa radicularis Retinaculum ligamentum

connected pulp [konectidpAlp]

tish boylami

Fibrae dentogingivales

periodontal beams [periodontal bi:mz]

tish milki tutamlari

Fibrae dentoalveolares

dentoalveolar beams [dentoalveolarbi:mz]

tish alveolyar tutamlari

Fibrae interdentales

interdental beams [interdental bi:mz]

tishlararo tutamlar

Fibrae dentoalveolares

slanting dentoalveolar beams[slAnting]

og’ma tish

Fibrae apicales

apical beams [Apiklbi:mz]

ildiz uchi tutamlari

Alveolus

alveoli tooth [alveolai tu:0]

alveola (tish uyachasi)

Lamina compacta (solida)

compact disc [compekt disk]

kompakt plastinka(zich)

Substantia spongiosa

sponge [spAdз]

g’ovaksimon moddalar

Periosteum

periosteum [periosteum]

suyak pardasi

Gingiva

gum [gAm]

milk

Processus alveolaris

alveolar bone [alveolar bo:n]

alveolar o’simta

Maxilla

maxilla [maksila]

yuqori jag’

Mandibula

mandibulla [mandibul]

pastki jag’

Corpus

jaw [jo:]

jag’ tanasi

Corpus maxillae

maxilla [maksila]

yuqori jag’ tanasi

Corpus mandibulae

mandibulla [mandibul]

pastki jag’ tanasi

Parodontium

periodontal [periodontl]

paradont

Periodontium

periosteum tooth root

tish ildizining suyak pardasi




Yüklə 25,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin