Ürək və böyrəyin patofiziolojık pozuntularında

KRS



Ürək və böyrəyin patofiziolojık 

pozuntularında 

iki orqandan hər hansı birinin kəskin və 

ya xroniki disfunksiyasına bağlı ,digər 

orqanın kəskin və ya xroniki 

disfunskiyanın əmələ gəlməsidir

5 tip KRS



I tip-Kəskin KRS-KÜÇ kəskin böyrək zədələnmələrinə 

yol açır



II tip-XÜÇ BXX yaranmasinda iştirak edir



III tip-boyrəklərdə disfunksiya ürəkdə pozğunluqlara 

səbəb olur



IV tip-BXX XÜÇ səbəb olur



V tip-sistem patologiyalar zamanı

Kəskin kardiorenal sindrom(tip 1)

Hemodinamik dəyişikliklər

Ekzogen faktorlar 

Dərmanlar

Humoral və hormonal faktorlar

İ

mmunvasitəli zədələnmə



Tip 2 –xroniki KRS

BXX 

BXX proqressivləşməsi

Diuretik rezistent oliquriya

Xroniki kardiorenal sindrom



Ürək atımında azalma                       Xroniki 



Subklinik iltihab                      hipoperfuziya             



Endotelial disfunksiya                      skleroz 



Ateroskleroz                                         Fibroz



Bu tip sinrom  stasionara daxil olan DDÜÇ  

63% müşahidə olunur.

Tip 3-Kəskin renokardial sindrom



KBÇ-KÜÇ yol açır

Həcmlə yüklənmə

Elektrolit disbalans

YFS-in azalması                Hiperkoaqulyasiya

SSS aktivləşməsi               Humoral siqnallar

RAAS aktivləşməsi

Vazokonstriksiya

Tip 4-Xroniki renokardial sindrom



BXX kardiovaskulyar ölümü artırır



KV olayları artırır



Vaskulyar xəstəliklər-

ateroskleroz(PAX,KAX,SAX)



Kardiomiopatiya(konsentrik və

ekssenntrik SMh)-LV sistolik və diastolik 

disfunksiyası

Tip 4 Xroniki RKS



Birincili nefropatiyanın qazanılmış risk faktorları



Anemiya



Uremik toksinlər



Ca/P pozuntuları



Nutritiv status



Na/H20 yüklənməsi



Xroniki iltihab

Tip 5-ikincili kardiorenal sindrom



Ürək və böyrək funksiyalarının birgə

pozuntuları



DM



Amiloidoz



Vaskulit



Sepsis



ŞD                                hemodinamik stress



Amiloidoz                     hipoperfuziya                disfunksiya



Sistem xəstəliklər        işemiya                              



Sarkoidoz                     oksidativ stress  



Sepsis                         SSS aktivləşməsi

ekzogen toksinlər

Monositlərin aktivasiyası



sCr 



Cockroft Gault



MDRD



Reberq sınağı

BXX



1mər-YFS>90 ml/dəq/m2-böyrək funksiyaları 

pozulmayıb



2 m-YFS 60 -89-yüngül dərəcədə pozğunluqlar



3 m-YFS 30-59 –orta dərəcə



4 m-15-29-ağır dərəcə



5 m-YFS <15 –terminal böyrək çatışmazlığı

RİFLE

Böyrləklərin kəskin 

zədələnməsi

Sinif

kreatinin

Diurez

Risk

(Rifle)

sCr        1.5

<0/5 ml|kg|saat > 6 saatdan

ə

rzində

Injury(zədələnmə)

sCr         2

<0.5 ml|kg|saat >12 s

Failure(çatışmazlıq)

sCr        3 

<0.3  24 saatdan çox 

12 saatdan çox anuriya

Loss(itirilmə)

Persistent KBÇ

End stage kidney disease(TBÇ)

Böyrək funksiyalarının > 3 aydan

Anemiya



XÜÇ anemiyanın başlıca səbəbi boyrək 

toxumasının 

hipoperfuziyasıdır.Tubulointerstisiumda 

yerləşən endoteliositlərin 

proqressivləşən işemiyası eritropoetin 

sintezinin azalmasına səbəb olur.



Anemiya XÜÇ proqressivləşməsində risk 

faktorudur.

Mikroalbuminuriya



Yumaqcıq zədələnməsi,eləcə də

endotelial disfunksiyadan xəbər verir



30-300 mq/sut



Sidikdə Al/Cr 17-250 mq/q kişilərdə,31-

355 qadınlarda 

Biomarkerlər



BNP,NT-BNP



Sistatin C



homosistein



NGAL



KiM 1



İ

L-18



N asetil B qlukozaminidaza(NAG)



ADMA



Prokalsitonin



MPO

Müalicə



Hemodinamik pozuntuların korreksiyası



Böyrəklərin adekvat perfuziyası



Normal elektrolit balansını təmin etmək

Diuretiklər

Xəstələrdə bəzən diuretiklərə qarşı rezistentlik və 

diuretik istifadəsi zamanı yan təsirlər olsa 

da,uzun illərdir onlar KRS müalicəsində təməl 

olaraq  qəbul olunur.

Tiazid diuretikləri  BXX-in 3b mərhələsində 

effektiv deyil(hiperurikemiya).Sonrakı 

mərhələlərdə ilgək diuretikləri istifadə olunur.

AÇF inhibitorları



Nefroprotektiv təsir sübüt olunmuşdur



Istifadəsi XBÇ inkişaf etmə riskini azaldır



XBÇ-da bu preparatların təyini azotemiya 

və hiperkalemiyaya səbəb ola bilər.



Nefroprotektiv təsirə nail olmaq üçün 

daha yüksək dozalarda istifadə

olunmalıdırlar

ARB



AT II blok edərək,daha spesifik təsir 

göstərirlər.



Bradikinin və kininlərə təsir 

etmədiklərindən,daha az əlavə təsirlərə

malikdirlər.



Qaraciyər vasitəsi ilə elminasiya olunurlar.

B-AB



SSS aktivliyinə təsir



RAAs,endotelin,sitokinlərə blokada edici 

təsir



Selektiv b AB istifadəsi məqsədə

uyğundur(atenolol,metoprolol,labetalol,ne

bivolol)

KKB



B AB nisbətən nefroprotektiv təsirləri 

sübut olunmuşdur

Antitrombotik vasitələr



Aspirin        tromboembolik KV olaylar      qanaxma   



Clopidogrel                                        



Heparin                                          



Vazodilatatorlar 

(nitroqliserin,nitroprussid,nesiritid,inotroplar,levosimendan

)

levosimendan-hüceyrə içi Ca,oksigen 

tükənməsini,miokardın enerjı ehtiyacını artırmadan  öz 

təsirini göstərir

Ultrafiltrasiya



Ödemli xəstələr və ilgək diuretik istifadəsi 

nəticəsində böyrək disfunksiyası olan 

xroniki KRS zamanı olduqca yararlıdır.

Proqnoz 



sCr artım və ya Cr klirensində azalma 

KDÜÇ xəstələrində fəsadlar



Eyni zamanda 

oliquriya,ödem,hiponatriyemiya,və ya 

diuretiklərə rezistentlik daha pis proqnoz 

kimi qiymətləndirilir.

Diqqətinizə görə

təşəkkür 

edirəm!