kabilar rivojlanishi kuzatilgan. 0 ‘rta asrlarda Angliya va Yevropada
bozor shaharlari paydo bo ‘Idi. B a’zi tahlilchilar "marketing" atamasi,
avval, bozor sharoitida ishlatilgan bo'lishi mumkin, degan xulosaga
kelganki, unda "marketing" atamasi ishlab chiqaruvchilar tomonidan o 'z
mahsulotlarini yetkazib berish va bozorda sotish
jarayonini tasvirlash
uchun ishlatilgan.6
Miloddan avvalgi 200 yillardan boshlab, Xitoy qadoqlashi va tovar
belgilari, joy nomlarini va mahsulot sifatini belgilash uchun ishlatilgan
va davlat tomonidan qo'llaniladigan mahsulotlami brendlash miloddan
avvalgi 600 - 900-yillar orasida ishlatilgan.7 1600-yilda Italiyada pulli
reklama
paydo bo ig an ,
1605-yilda dunyoning birinchi gazetasi
Gennaniyada nashr etilgan, 1600 - 1700-yillarda Angliyada targ‘ib
qilish uchun plakatlar va qog‘ozlar ishlatila boshlagan. Piter Druker
nazariyasiga asosan, marketing 1690-yillarda Yaponiyada vujudga
kelgan. Mitsui oilasi Tokioga k o ‘chgan va u yerda d o ‘kon ochib, savdo-
sotiq qilgan. Yillar davomida iste’molchilar
ehtiyojini qondirish uchun
do‘konga kerakli mahsulotlami xarid qilgan; mahsulotlami o ‘zi ishlab
chiqarish uchun manba va m ablag'lar izlagan; qaytarilgan tovarlar
uchun pulni, so‘zsiz, qaytarib berish prinsipini kiritgan; xaridorlar uchun
mahsulotlar turlarini sezilarli darajada kengaytirgan. G ‘arbda marketing
XIX asm ing o ‘rtalarida paydo b oigan . Birinchi
kombayn ixtirochisi
Sayrus M akkormik birinchilardan b o iib , marketingni korxonaning
markaziy y o ‘nalishi va o'zining iste’molchilari doirasida ishlaydigan
menejer deb ta ’rif bergan.
Fransiyada
1836-yildan
gazetada
pulli
reklamalar
berilishi
marketing amaliyotini rivojlanishiga ijobiy ta ’sir ko'rsata boshlagan.
1901-yildan boshlab AQSHning Michigan, Kaliforniya va llinoys
universitetlarida
marketing fani kiritilib, bu muammolar bo'yicha
m a’ruzalar o'qitila boshlagan. 1902-yilda Eduard Devid Jons tomonidan
olib borilgan birinchi marketing kursi Michigan universitetida o ‘qitila
boshlangan.
1905-yilda
Pensilvaniya
universitetida
"Mahsulotlar
marketingi" darslari o ‘qitila boshladi. Amaliyotda ilk bor AQSHning
Dostları ilə paylaş: