Urganch davlat universiteti


Tinish belgilarining vazifasiga kora tasnifi



Yüklə 1,71 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə39/51
tarix26.01.2022
ölçüsü1,71 Mb.
#51586
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   51
IMLO MAJMUA 21-22

Tinish belgilarining vazifasiga kora tasnifi.  

Tinish belgilari o„z vazifasiga ko„ra 3 guruhga bo„linadi:  



1.  Chegaralovchi  tinish  belgilari.  Bular  yozma  matndagi  ayrim 

qismlarning  leksik-semantik  farqlanishi  va  ajralishini,  grammatik-uslubiy 

chegaralanishni,  ularning  boshlanish  va  tugallanish  nuqtasini  hamda  o„rinlashuv 

doirasini  ko„rsatadi.  Bunga  qo„shtirnoq,  qavs  (qo„sh  qavs)  kabi  tinish  belgilari 

kiradi.   

2.  Ayiruvchi  tinish  belgilari.  Bular  yozma  matnlarni  yoki  ularning 

qismlarini  bir-biridan  ajratish  va  muayyan  qismning  tugallanishini  ko„rsatish 

uchun  xizmat  qiladi:  bunday  ajratish  logik-grammatik  jihatdan  bo„ladi.  Bularga 

nuqta, so„roq, undov, nuqtali vergul kiradi.  



3.  Murakkab  vazifali  tinish  belgilari.  Bular  yozma  matn  qismlarini  o„rni 

bilan ham ajratish, ham chegaralash, ba‟zan ham biriktirish vazifalarini bajaradi.  

a) “ajratish + biriktirish” vazifasini bajaruvchilar: ikki nuqta [:];  

b)  “ajratish  +  chegaralash  +  biriktirish”  vazifasini  bajaruvchilar:  vergul  va 

tire [ , ],[ – ];  

d) fikrning bo„linishi, qisqarishi yoki turli emotsiyalarni bildiruvchilar: ko„p 

nuqta [].  

“O„zbek  tili  va  adabiyoti”  jumalida  tilshunos  olimlar  prof.  N.Mahmudov, 

katta ilmiy xodimlar A.Madvaliyev, N.Mahkamov tomonidan chiqarilgan “O„zbek 

tili punktuatsiyasining asosiy qoidalari”da tinish belgilari 2 turga ajratilgan holda 

yoritiladi:  

1.  Tinish  belgilarining  gap  oxirida  qo„llanilishi  bo„limida  nuqta,  so„roq, 




Yüklə 1,71 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   51




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin