Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва

2.4-rasm. Siqishga uzoq muddatli sinash uchun prujinali qurilmalarning sxemasi:
a – namuna 
quyida joylashgan; b – namuna yuqorida joylashgan; 1 – yuk vinti; 2– ishchi prujina; 3 – soatga 
o‘xshash indikator; 4 – namuna; 5 – fiksatsiyalovchi gayka; 6 – domkrat; 7 – qurilmaning asosi;
8 – sharcha. 

---

93 
Siqishga uzoq muddatl sinashlar uchun yanada mukammal qurilma kuch 
o‘lchagich sifatid gidravlik domkrat monometridan foydalaniladigan qurilma 
hisoblanadi (2.4b - rasm). Yuklantirishda kuchlanishni nazorat qilish uchun 
monometrning qo‘llanilishi yuklanishning kattaligini aniqlash aniqlgini oshiradi. 
Bundan tashqari, namunaning qurilmaning yuqori qismiga o‘rnatilishi namunalarni 
yuklantirishda va o‘lchash asboblarining ko‘rsatishlarini kuzatishda ishni 
yengillashtiradi. 
Bir paytda oltita namunani siqishga uzoq vaqt sinash uchug kassetali prujinali 
qurilma xizmat qiladi. U uchta oraliqda ajratilgan payvand ramadan, (ularning har 
birida ikkitadan namuna sinaladi), har birining yuk ko‘tarish qobiliyati 8 t dan 
bo‘lgan uchta prujinadan, yuklanish vintlaridan va deformatsiyalarni o‘lchash uchun 
indikatorlardan iborat. Prujinada kuchlnish payvand ramaga bikr mahkamlangan 
gaykadagi yuklanish vintini aylantirish yo‘li bilan yuzaga keltiriladi, deformatsiyalar 
esa soatga o‘xshash indikatorlar yordamida o‘lchanadi. 
Katta yuklanishlar ta’mir ko‘rsatganda uzoq muddatli jarayonlarni tadqiq qilish 
uchun richagli prujinali qurilmalardan foydalaniladi. Kuchlanishi 50 t gacha bo‘lgan 
uzoq muddatli siqish uchun richagli-prujinali qurilma (2.5 - rasm) payvand ramadan 
metall ustundan, yelkalarining nisbti 1:5 bo‘lgan ustunga sharnirli mahkamlangan 
richagdan, vintli domkratdan, ishchi prujina va tayanch boshmoqlaridan iborat.