Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва

 
 
4.3-rasm. Richaglar yordamida sinashlar uchun stend sxemasi:
1–temirbeton tayanchlar;
2–stendning bo‘ylama to‘sini; 3–tayanch to‘sin; 4–sinalayotgan buyum; 5–katoklar; 6–
taqsimlovchi to‘sin; 7–tortuvlar; 8–tayanch burchaklik; 9–markazlovchi burchaklik; 10–richag; 
11–yuk platformasi; 12–ehtiyotlovchi tayanch. 
 
Statsionar (barqaror) stendlar.
Plitalar, panellar, ferma to‘sinlar, rigellar va 
boshqa konstruksiyalarni sinash uchun barqaror stendlar keng qo‘llaniladi. 

---

144 
Plitalarni sinash uchun stendlarning konstruksiyasi plitalarning turiga, 
sinovlarning ko‘rinishi va maqsadlariga bog‘liq holda turlicha bo‘lishi mumkin. 
Barqaror sinash stendlari odatda ilmiy tadqiqot tashkilotlarda, yig‘ma temirbeton 
zavodlarining ishlab chiqarish korpuslarida, tayyor mahsulot omborlarida yoki 
sinovlar o‘tkazish uchun mo‘ljallangan maxsus xonalarda joylashtirildi. Tayyor 
mahsulot omborxonalarida joylashgan stendlar havo temperaturasi faqat musbat 
bo‘lganda ishlatiladi. 
Plitalar va panellar ish sharoitiga bog‘liq holda egilishga to‘plangan yuk bilan 
yoki bir tekis taqsimlangan yuk bilan siqilgan havo bilan to‘ldiriladigan rezina 
ballondan foydalangan holda, vertikal yoki gorizontal yuklar bilan, shuningdek 
vertikal va gorizontal yuklarning birgalikdagi ta’siri bilan tekshiriladi. 
Plitalar va panellarni sinash temirbeton kuch plitasi bilan maxsus stendda 
amalga oshiriladi. Stend ikki tayanchdan — sinalayotgan konstruksiyaning burilishi 
va erkin gorizontal ko‘chishini ta’minlovchi harakatlanuvchi va sharnirli-qo‘zg‘almas 
tayanchlardan, bo‘ylama va ko‘ndalang to‘sinlardan, tortqi va ehtiyot tayanchlardan 
iborat (4.4-rasm). Plitani yuklantirish gidrodomkratlar yordamida amalga oshiriladi.